Nhập khẩu pin Trung Quốc của Mỹ sụt mạnh

Cơ sở lưu trữ pin lớn nhất bang California đang trong quá trình xây dựng vào tháng 3/2024 - Ảnh: Reuters

Xu hướng này cho thấy các nhà phát triển dự án Mỹ đang thận trọng hơn sau khi Washington ban hành các quy định mới nhằm hạn chế việc dùng sản phẩm “sản xuất tại Trung Quốc”.

Cụ thể, tổng lượng pin nhập khẩu trong quý 3 giảm 36,2% so với quý trước, xuống 304.269 tấn. Riêng pin sản xuất tại Trung Quốc nhập khẩu vào Mỹ trong tháng 9 giảm 58% so với tháng liền trước. Ở chiều ngược lại, nhập khẩu từ Hàn Quốc tăng 151%.

Từ năm 2026, các nhà phát triển dự án tại Mỹ sử dụng pin hoặc tấm quang điện do doanh nghiệp Trung Quốc sản xuất sẽ từng bước bị loại khỏi các khoản tín dụng thuế theo đạo luật One Big Beautiful Bill được thông qua hồi tháng 7.

Bên cạnh đó, các thực thể tại Mỹ có hơn 25% vốn thuộc sở hữu của doanh nghiệp Trung Quốc hoặc có liên hệ với doanh nghiệp nằm trong danh sách thực thể quân sự Trung Quốc, cũng sẽ không đủ điều kiện hưởng tín dụng thuế cho các khoản đầu tư điện sạch và sản xuất nhiên liệu sạch.

Dù vậy, Trung Quốc vẫn chiếm 80,7% tổng lượng pin lithium-ion mà Mỹ nhập khẩu trong quý 3, tăng từ 77% cùng kỳ năm ngoái. Hàn Quốc đứng sau với 6,3%, chủ yếu từ công ty LG Energy Solution và công ty SK On. Nhật Bản chiếm 4,5%, với Panasonic chiếm chủ đạo.

Dù nhập khẩu pin giảm trong quý 3, nhu cầu chung của Mỹ đối với pin phục vụ hệ thống lưu trữ năng lượng và các ứng dụng khác vẫn ở mức cao. Trong 9 tháng đầu năm 2025, nước này nhập khẩu hơn 1,1 triệu tấn pin, tăng 46,6% so với cùng kỳ năm ngoái.

Theo dữ liệu hải quan Mỹ, nhập khẩu pin lithium-ion dùng cho xe điện của nước này giảm 12% trong quý 3, còn 27.220 tấn - mức thấp nhất theo quý trong gần 3 năm. Sự sụt giảm này diễn ra sau khi chính quyền Tổng thống Donald Trump chấm dứt các ưu đãi thuế cho người mua xe điện. Các hãng xe cũng đang điều chỉnh kế hoạch sản xuất, dịch chuyển trọng tâm khỏi các mẫu xe chạy pin.

Trong khi đó, phần lớn lượng pin lithium-ion Mỹ nhập khẩu thời gian qua phục vụ các dự án lưu trữ năng lượng, khi tiêu thụ điện tại nước này tăng trở lại sau một thập kỷ gần như đi ngang. Theo công ty tư vấn ICF, nhu cầu điện của Mỹ - được thúc đẩy bởi AI và các trung tâm dữ liệu - có thể tăng 25% vào năm 2030 và 78% vào năm 2050.

Theo BloombergNEF, nhu cầu điện tăng đang thúc đẩy các chủ dự án tại Mỹ đẩy nhanh đầu tư vào lưu trữ năng lượng. Năm 2025, Mỹ dự kiến bổ sung kỷ lục 42,4 gigawatt-giờ công suất lưu trữ mới, tăng 8% so với năm ngoái.

Tuy nhiên, hoạt động nhập khẩu pin năm nay biến động mạnh sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump áp thuế quan rồi trì hoãn thuế quan với một số đối tác thương mại ở châu Á. Trung Quốc - nhà sản xuất pin lớn nhất thế giới và cũng là nước xuất khẩu pin lưu trữ điện lớn nhất sang Mỹ - hiện chịu mức thuế quan hiệu dụng bình quân khoảng 47,5% khi xuất khẩu vào Mỹ.

Các hạn chế mới đối với những dự án sử dụng pin và linh kiện sản xuất tại Trung Quốc sẽ bắt đầu áp dụng theo lộ trình từ năm 2026. Do đó, nhiều dự án muốn đủ điều kiện nhận tín dụng thuế đang gấp rút khởi công và tăng nhập pin từ Trung Quốc - thường rẻ hơn đáng kể so với các lựa chọn xuất xứ khác.

Trong 5 năm qua, sản xuất công nghệ năng lượng sạch tại Mỹ đã tăng mạnh khi các nhà sản xuất pin của Nhật Bản và Hàn Quốc mở rộng sản xuất tại nước này. Dù vậy, giới phân tích và các chủ dự án dự báo hàng nhập khẩu vẫn chiếm ưu thế, kể cả khi thuế quan đối với pin lithium-ion không dùng cho xe điện nhập từ Trung Quốc tăng lên 25% vào năm tới.

"Chúng tôi cho rằng phần lớn pin phục vụ các dự án lưu trữ dự kiến đi vào vận hành từ năm 2026 sẽ vẫn là hàng nhập khẩu, chủ yếu từ Trung Quốc, do công suất sản xuất trong nước của Mỹ hiện còn hạn chế”, chuyên gia phân tích năng lượng của BloombergNEF Isshu Kikuma nhận xét.

Song ông Kikuma dự báo khi công suất sản xuất trong nước tăng dần, đến năm 2028, phần lớn dự án tại Mỹ sẽ chuyển sang sử dụng pin không xuất xứ Trung Quốc để đáp ứng điều kiện hưởng tín dụng thuế.

Đức Anh