Hà Nội triển khai nhiều giải pháp đảm bảo an toàn các hồ chứa

Thời gian qua, TP Hà Nội đã bố trí nguồn lực sửa chữa, nâng cấp nhiều hồ, đập làm nhiệm vụ phòng, chống thiên tai, phục vụ đời sống của người dân, sảnxuất nông nghiệp - ảnh hồ Suối Hai, Ba Vì.

Theo báo cáo của Sở NN&PTNT Hà Nội, đến thời điểm này trên địa bàn Hà Nội nhiều đập, hồ thủy lợi vừa và nhỏ của TP đang xuống cấp nghiêm trọng, tiềm ẩn nguy cơ xảy ra sự cố do nhiều công trình thủy lợi được xây dựng và đưa vào khai thác sử dụng từ 30-40 năm. Theo Chi cục Thủy lợi Hà Nội, trên địa bàn TP có 117 hồ thủy lợi, nằm trên địa bàn 6 huyện: Sóc Sơn, Ba Vì, Quốc Oai, Thạch Thất, Chương Mỹ, Mỹ Đức và thị xã Sơn Tây; trong đó có 9 hồ chứa có quy mô lớn, 20 hồ có quy mô vừa và 88 hồ quy mô nhỏ. Các hồ thủy lợi của Hà Nội phần lớn được xây dựng từ những năm 60, 70 của thế kỷ trước, kỹ thuật thi công thủ công. Ngoại trừ các hồ chứa lớn, phần lớn các hồ quy mô nhỏ và vừa không bảo đảm an toàn khi mưa, lũ ngày càng cực đoan, bất thường như hiện nay.

Mặt khác, lực lượng quản lý, vận hành đập, hồ chứa thủy lợi còn mỏng, nhất là các hồ nhỏ thiếu kinh phí duy tu, bảo dưỡng, sửa chữa thường xuyên nên nhiều hồ đã bị hư hỏng, xuống cấp nghiêm trọng, nguy cơ mất an toàn và đe dọa tính mạng người dân và tài sản vùng hạ du. Hồ Quan Sơn, huyện Mỹ Đức, với dung tích thiết kế 11,9 triệu m3, là một trong những hồ chứa thủy lợi lớn nhất của Hà Nội. Dù vậy, lòng hồ này hiện nay đang bị bồi lắng nhiều. Mặt đê hồ chứa này bị sụt lún, mái hạ lưu cũng đang sạt lở ngày càng nghiêm trọng. Hồ chứa nước Đồng Sương, huyện Chương Mỹ, lòng hồ hiện cũng đang bị bồi lắng, cấp thiết cần được nạo vét. Một số hạng mục thuộc công trình quản lý hồ chứa bị hư hỏng; mái bể tiêu năng cũng đang bị sụt sạt…

Tại huyện Ba Vì, hồ Mèo Gù được xây dựng từ năm 1962 và hoàn thành năm 1965, rộng khoảng 45ha, trữ 1,8 triệu mét khối nước. Đây là một trong những công trình thủy lợi quan trọng của huyện Ba Vì khi vừa có chức năng cắt lũ bảo vệ dân cư vùng hạ du, vừa trữ nước để phục vụ 120ha sản xuất nông nghiệp của xã Thuần Mỹ và xã Sơn Đà. Tuy nhiên, sau gần 60 năm khai thác, nhiều hạng mục của công trình đã hư hỏng, xuống cấp. Đơn cử như, đỉnh đập làm bằng đất có nhiều vị trí bị lún sụt, tạo ra các dòng tràn vào thân đập, tiềm ẩn nguy cơ sự cố khi xảy ra những trận mưa lớn, khi hồ đầy nước trong nhiều ngày. Không những vậy, nhiều vị trí mái thượng lưu và hạ lưu của hồ cũng xuất hiện vệt thấm nước trong; mang cống có hiện tượng nước chảy qua...

Tương tự, nhiều hồ thủy lợi nhỏ khác, như: Cẩm Quỳ, Bưởi, Phú Lội, Đồng Đầm, Đình Thử, Canh Nhỉm, Thó Bỉn (huyện Ba Vì); Lò Xả, Xuân Bảng, Nghè, Anh Bé, Đạc Đức, Ông Đạm, 361 (huyện Sóc Sơn)... cũng ở tình trạng xuống cấp. Có thể thấy, những năm gần đây, biến đổi khí hậu khiến thời tiết, thiên tai ngày càng cực đoan, bất thường. Vì vậy, việc bảo đảm an toàn hồ đập không chỉ là nhiệm vụ cấp bách trong mùa mưa bão mà cần là việc làm thường xuyên của các cấp, các ngành và người dân địa phương.

Nhằm bảo đảm an toàn cho công trình và vùng hạ du trước tác động của thời tiết, thiên tai ngày càng cực đoan, bất thường, TP Hà Nội đã và đang triển khai nhiều giải pháp. Theo Chi Cục trưởng Chi cục Thủy lợi Hà Nội Đặng Anh Tuấn, những năm qua, TP Hà Nội đã đầu tư gần 800 tỷ đồng sửa chữa, nâng cấp nhiều hồ, đập. Tuy nhiên, do xây dựng từ những năm 60, 70 của thế kỷ trước, kết cấu đập làm bằng đất, nên hiện Hà Nội còn 42 hồ, đập hư hỏng, xuống cấp. “Để bảo đảm an toàn đập hồ và vùng hạ du, năm 2021-2022, tp tiếp tục bố trí gần 100 tỷ đồng sửa chữa thường xuyên và cải tạo nâng cấp 14 hồ, đập ở các huyện: Ba Vì, Sóc Sơn...”, ông Đặng Anh Tuấn nhấn mạnh.

Minh Phong