Hà Nội ứng dụng công nghệ, chuyển đổi số trong giải quyết thủ tục hành chính:Đổi thay thiết thực khi Nghị quyết đi vào cuộc sống
Một bộ hồ sơ hành chính giờ đây có thể được nộp chỉ với vài thao tác trên điện thoại thông minh; người dân đến Trung tâm Phục vụ hành chính công không còn cảnh xếp hàng chờ đợi mà được hệ thống tự động hướng dẫn, thậm chí có trợ lý ảo trả lời mọi thắc mắc.
Đó là hình ảnh sinh động cho thấy Nghị quyết số 57-NQ/TƯ của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia đang đi vào cuộc sống.

Đoàn viên thanh niên hỗ trợ người dân thực hiện thủ tục tại Trung tâm Phục vụ hành chính công thành phố Hà Nội - chi nhánh số 8. Ảnh: Quang Thái
Chuyển đổi số - “trái tim” của nền hành chính phục vụ
Nghị quyết số 57-NQ/TƯ không chỉ là kim chỉ nam cho chiến lược phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, mà còn mở ra con đường mới để hiện đại hóa quản trị hành chính. Thực hiện tinh thần ấy, nhiều địa phương trên cả nước đã nỗ lực xây dựng nền hành chính công khai, minh bạch, trong đó chuyển đổi số được coi như “trái tim” của cải cách.
Phó Cục trưởng Cục Chuyển đổi số quốc gia (Bộ Khoa học và Công nghệ) Lê Anh Tuấn cho biết, thay vì mang theo chồng giấy tờ, người dân chỉ cần đăng nhập Cổng dịch vụ công quốc gia là có thể nộp hồ sơ, tra cứu tiến độ xử lý, thanh toán trực tuyến và thậm chí đánh giá sự hài lòng ngay tại chỗ. Cách làm này không chỉ tiết kiệm thời gian mà còn củng cố niềm tin của người dân vào một nền hành chính hiện đại, minh bạch.
Không dừng lại ở đó, nhiều địa phương đã triển khai hệ thống xếp hàng tự động, màn hình cảm ứng tra cứu thông tin, máy tính kết nối internet, thiết bị số hóa hồ sơ. Một số trung tâm tiên phong đưa vào hoạt động robot và trợ lý ảo trí tuệ nhân tạo để giải đáp thắc mắc tức thì, giảm tải áp lực cho cán bộ, đồng thời đem lại trải nghiệm thân thiện hơn cho người dân. Ông Nguyễn Ngọc Khuê (phường Tây Hồ) cho hay, sự thay đổi về công nghệ tại các địa điểm tiếp nhận hồ sơ đã giúp ông rất nhiều trong việc hoàn thiện giấy tờ. Quan trọng nhất là đỡ mất công đi lại nhiều lần.
Cùng với công nghệ, “bình dân học vụ số” trở thành phong trào lan tỏa sâu rộng. Người dân, đặc biệt là người cao tuổi hay lao động nông thôn, được hướng dẫn cách tạo tài khoản, nộp hồ sơ trực tuyến, từng bước trở thành công dân số. Đây là minh chứng cho tính nhân văn trong chủ trương chuyển đổi số - không để ai bị bỏ lại phía sau.
Tuy nhiên, thực tế triển khai cũng còn nhiều điểm cần khắc phục. Đó là sự chênh lệch hạ tầng, trang thiết bị giữa các địa phương còn lớn; biểu mẫu điện tử nhiều nơi chưa tinh gọn; tỷ lệ hồ sơ trực tuyến còn hạn chế...
Thêm “cú hích” cho dịch vụ công của Thủ đô
Trong bức tranh chung ấy, Hà Nội nổi lên như điểm sáng với Trung tâm Phục vụ hành chính công một cấp được thành phố triển khai, đã tạo ra bước đột phá trong phục vụ người dân và doanh nghiệp.
Hà Nội đã đồng loạt mở các lớp tập huấn, bồi dưỡng kỹ năng số cho hàng nghìn lượt cán bộ. Đặc biệt, 100% xã, phường đều bố trí công chức có chuyên môn công nghệ thông tin phụ trách chuyển đổi số, tạo “mạch máu” thông suốt từ cấp cơ sở lên thành phố.
Sáng tạo của Hà Nội còn đến từ phong trào “Bình dân học vụ số” và chiến dịch “45 ngày đêm hỗ trợ chuyển đổi số”. Sinh viên, đoàn viên thanh niên cùng doanh nghiệp đồng hành trực tiếp tại 126 xã, phường để hướng dẫn người dân nộp hồ sơ trực tuyến. Chỉ sau một tháng, tỷ lệ hồ sơ trực tuyến đã tăng từ dưới 1% lên hơn 25%.
Về hạ tầng, Hà Nội tận dụng tối đa thiết bị sẵn có, đồng thời đầu tư hệ thống công nghệ thông tin hiện đại, bảo đảm kết nối liên thông dữ liệu và an toàn thông tin. Hiện 126 xã, phường đều đạt 16 tiêu chí giám sát theo yêu cầu Ban Chỉ đạo thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TƯ. Đặc biệt, Hà Nội đang triển khai Trung tâm điều hành thông minh, thử nghiệm trí tuệ nhân tạo và dữ liệu viễn thám trong quản lý. Đây không chỉ là ứng dụng công nghệ, mà còn là bước đi chiến lược để Thủ đô tiến tới nền hành chính số, nơi dữ liệu trở thành nguồn lực mới phục vụ phát triển.
Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ Hà Nội Trần Anh Tuấn cho biết, Sở đã công bố 119 thủ tục hành chính, xây dựng quy trình điện tử cho 181 thủ tục khác, giúp rút ngắn đáng kể thời gian giải quyết. Tuy nhiên, khó khăn vẫn còn như khối lượng thủ tục phân cấp lớn, nhiều thủ tục mới đòi hỏi chuyên môn sâu; nguồn nhân lực công nghệ thông tin còn thiếu; một số cơ sở dữ liệu chuyên ngành chưa kết nối đồng bộ.
Để tháo gỡ, Hà Nội kiến nghị triển khai “Trạm số hóa” tại bộ phận “một cửa”, tích hợp hệ thống VNeID với Cổng dịch vụ công thành phố, thí điểm cơ chế ủy quyền số và xây dựng ứng dụng dịch vụ công trực tuyến trên thiết bị di động... Những giải pháp này hứa hẹn tạo thêm “cú hích” để dịch vụ công của Thủ đô ngày càng thân thiện, nhanh chóng, minh bạch.
Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Bùi Hoàng Phương khẳng định, Bộ sẽ tiếp tục đồng hành, hỗ trợ Hà Nội, từ hoàn thiện hành lang pháp lý đến xây dựng nền tảng kỹ thuật, thúc đẩy mô hình Trung tâm Phục vụ hành chính công một cấp ngày càng phát huy hiệu quả.