Hà Nội xây dựng 6 nghị quyết chuyên đề:Bệ phóng cho khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo

Sinh viên nghiên cứu tại Viện Nghiên cứu và Ứng dụng trí tuệ nhân tạo (Đại học Bách khoa Hà Nội).

Chìa khóa mở cánh cửa phát triển

Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy, Phó Chủ tịch Thường trực UBND thành phố Hà Nội Lê Hồng Sơn nhấn mạnh: “Việc Luật Thủ đô 2024 được ban hành và thành phố xây dựng 6 nghị quyết chuyên đề chính là bước đi chiến lược để thể chế hóa các chủ trương lớn về phát triển Thủ đô, đồng thời tạo hành lang pháp lý, cơ chế chính sách cụ thể nhằm thúc đẩy khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong giai đoạn mới”.

Sáu nghị quyết bao gồm: Nghị quyết quy định chi tiết một số chính sách đặc thù phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo; Nghị quyết về cơ chế, chính sách đầu tư, hỗ trợ hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp sáng tạo; Nghị quyết về cơ chế thử nghiệm có kiểm soát (sandbox) tại Hà Nội; Nghị quyết thông qua Đề án thành lập Sàn giao dịch công nghệ Hà Nội; Nghị quyết về cơ chế tổ chức hoạt động của Quỹ đầu tư mạo hiểm và trách nhiệm giám sát; Nghị quyết thông qua Đề án thành lập Trung tâm đổi mới sáng tạo Hà Nội.

Bốn nghị quyết đầu do Sở Khoa học và Công nghệ chủ trì tham mưu, tập trung vào chính sách, cơ chế thử nghiệm và thiết chế hỗ trợ. Hai nghị quyết còn lại do Sở Tài chính và Ban Quản lý các khu công nghệ cao, khu công nghiệp đảm trách, gắn với vốn mạo hiểm và hạ tầng nghiên cứu, sản xuất.

Mỗi nghị quyết là một mắt xích trong chuỗi giá trị đổi mới sáng tạo: Từ cơ chế tài chính (quỹ đầu tư mạo hiểm), hạ tầng thử nghiệm (sandbox), cơ sở thị trường (sàn giao dịch công nghệ), thiết chế trung gian (trung tâm đổi mới sáng tạo), đến chính sách tổng thể (các cơ chế đặc thù và hệ sinh thái khởi nghiệp). Khi được triển khai đồng bộ, chúng sẽ góp phần tháo gỡ các điểm nghẽn về thể chế, tài chính và hạ tầng, đồng thời phát huy vai trò đầu tàu của Thủ đô trong kỷ nguyên số.

Khơi thông nguồn lực, kết nối trí tuệ và công nghệ

Hà Nội hiện là nơi tập trung của hơn 70% tổ chức khoa học và công nghệ, trường đại học và viện nghiên cứu của cả nước; 14 phòng thí nghiệm trọng điểm quốc gia (82% cả nước), 32 vườn ươm công nghệ, hơn 1.000 doanh nghiệp công nghệ... Tuy nhiên, hệ sinh thái đổi mới sáng tạo vẫn còn nhiều hạn chế: Danh mục nhiệm vụ khoa học và công nghệ trọng điểm của Thủ đô chưa được ban hành; việc ứng dụng và chuyển giao công nghệ còn chậm, kết quả nghiên cứu khó đi vào thực tiễn, cơ chế thương mại hóa chưa đầy đủ, thiếu cơ chế thu hút và giữ chân nhân tài...

Vì vậy, 6 nghị quyết lần này được kỳ vọng tạo đột phá mạnh mẽ trong việc khơi thông nguồn lực, kết nối trí tuệ và công nghệ. Trong đó, sandbox cho phép doanh nghiệp và nhà khoa học thử nghiệm các mô hình, công nghệ mới trong không gian pháp lý an toàn. Đây được coi là chính sách đột phá nhất, tạo điều kiện để ý tưởng sáng tạo nhanh chóng được kiểm chứng và nhân rộng. Quỹ đầu tư mạo hiểm - “vốn mồi” kích hoạt xã hội hóa, trong đó thành phố dự kiến góp tối đa 49% vốn điều lệ (khoảng 600 tỷ đồng), phần còn lại huy động từ tư nhân; quỹ hoạt động theo cơ chế thị trường, chấp nhận rủi ro nhưng minh bạch, nhằm khuyến khích các quỹ đầu tư chuyên nghiệp cùng tham gia.

Sàn giao dịch công nghệ và Trung tâm đổi mới sáng tạo sẽ là nơi tập trung trí tuệ, công nghệ và vốn, tạo thị trường cho nghiên cứu - sản xuất - thương mại hóa. Đặc biệt, Trung tâm đổi mới sáng tạo tại Khu công nghệ cao Hòa Lạc được kỳ vọng trở thành điểm hội tụ quốc gia về khoa học, công nghệ và khởi nghiệp.

Bên cạnh đó, tư duy phát triển cũng có sự thay đổi rõ rệt, từ “quản lý hành chính” sang “quản trị hệ sinh thái”; từ “chi tiêu công” sang “đầu tư công”; từ “xin - cho” sang “đặt hàng” nghiên cứu với kết quả đầu ra cụ thể. Doanh nghiệp được đặt làm trung tâm - vừa là đối tượng sử dụng, vừa là nhà đầu tư cho nghiên cứu, đồng thời là đầu ra của sản phẩm sáng tạo.

Phó Chủ tịch Thường trực UBND thành phố Lê Hồng Sơn khẳng định: “Đổi mới tư duy quản lý khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số không chỉ là cải tiến kỹ thuật quản lý, mà là sự chuyển biến căn bản về nhận thức và vai trò của khoa học và công nghệ trong phát triển: Không phải chi tiêu mà là đầu tư; không phải quản lý theo mô hình truyền thống mà là quản trị mở; không chỉ xử lý thủ tục mà phải kiến tạo môi trường đổi mới; không chỉ trong phạm vi ngân sách công mà cần huy động toàn xã hội tham gia”.

6 nghị quyết được ban hành và thực thi sẽ giúp Hà Nội giải phóng tiềm năng sáng tạo, gia tăng giá trị, khẳng định vai trò trung tâm khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo của cả nước, hướng tới khát vọng trở thành Thủ đô thông minh, hiện đại, sánh vai cùng các trung tâm sáng tạo trong khu vực.

Thu Hằng