Hạ tầng thoát nước đô thị quá tải trước mưa lớn bất thường

Hệ thống thoát nước tại hai khu vực trung tâm đô thị Đà Nẵng (cũ) và Tam Kỳ (cũ) đang bộc lộ nhiều hạn chế trước tác động của khí hậu cực đoan. Đây là thông tin được nêu tại buổi làm việc giữa Đoàn Giám sát HĐND thành phố và UBND TP. Đà Nẵng ngày 5/12.

Theo báo cáo của Đoàn Giám sát, khu vực đô thị Đà Nẵng (cũ) hiện có khoảng 1.800km cống thoát nước và 30km kênh mương hở. Trong số này, gần 40km cống được xây dựng trước năm 1994 bằng đá hộc và đậy tấm đan bê tông cốt thép, nay đã xuống cấp.

Thành phố có 16 tuyến kênh, cống thoát nước chính, đóng vai trò quan trọng trong tiêu thoát nước cho khu vực trung tâm. Tuy nhiên, nhiều vị trí vẫn xảy ra ngập úng khi mưa lớn, như cửa xả Ông Ích Khiêm, trạm bơm Thuận Phước và Đảo Xanh, cùng các tuyến xả ra hồ Khuê Trung và kênh Phần Lăng.

Áp lực chống ngập tại các đô thị trung tâm vượt khả năng hệ thống thoát nước hiện nay.

Tại khu vực trung tâm Tam Kỳ (cũ), hệ thống thoát nước chủ yếu dựa trên 4 trục thoát chính từ Tây sang Đông đổ ra sông Bàn Thạch. Phần lớn cống có kết cấu bằng đá xây hoặc bê tông, kích thước hạn chế. Một số điểm thường xuyên ngập khi mưa lớn gồm khu vực hồ Ngã Ba, hồ Nguyễn Du, ngã tư Phan Châu Trinh - Nguyễn Tất Thành, hồ Duy Tân và dọc đường Hùng Vương. Đoàn Giám sát nhận định nguyên nhân ngập chủ yếu do mực nước sông Tam Kỳ và Bàn Thạch dâng cao hơn cửa xả, khiến nước mưa khó thoát.

Từ năm 2023 đến nay, 2 khu vực đã, đang và sắp triển khai 36 dự án thoát nước và chống ngập. Trong đó, 25 dự án tại khu vực Đà Nẵng (cũ) có tổng vốn hơn 2.846 tỷ đồng, còn Tam Kỳ (cũ) có 11 dự án với tổng mức đầu tư gần 6.983 tỷ đồng. Mặc dù nỗ lực cải thiện hạ tầng đã được tăng cường, tình trạng ngập cục bộ vẫn xảy ra do mưa lớn bất thường cùng diễn biến khí hậu phức tạp, vượt quá khả năng thiết kế của hệ thống thoát nước hiện nay.

Các đô thị trung tâm đối mặt áp lực ngập do hạ tầng thoát nước quá tải.

Để nâng cao hiệu quả chống ngập trong thời gian tới, Đoàn Giám sát đề nghị UBND thành phố chỉ đạo các sở, ngành và địa phương tiếp tục thực hiện nghiêm chỉ đạo của Thành ủy và các kiến nghị liên quan đến thoát nước đô thị theo Công văn số 208-CV/ĐĐ ban hành ngày 9/11/2023.

Đồng thời, cần khẩn trương hoàn thành đồ án Quy hoạch cao độ nền và thoát nước mặt đô thị đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 trong năm 2025 để làm cơ sở xây dựng kế hoạch quản lý và phát triển hệ thống thoát nước cho giai đoạn tiếp theo.

Đoàn Giám sát cũng đề nghị thay đổi tư duy và phương pháp tiếp cận trong công tác chống ngập, hướng đến xây dựng chiến lược tổng thể, bảo đảm tính bền vững và khả năng thích ứng trước biến đổi khí hậu. Việc cập nhật quy hoạch, ứng dụng giải pháp công nghệ và đầu tư hạ tầng đồng bộ được xem là yêu cầu cấp thiết để giảm thiểu nguy cơ ngập úng tại các khu vực trung tâm đô thị trong tương lai.

Trâm Trần