Hà Tĩnh: Phát huy giá trị lịch sử - văn hóa Lễ hội Hải Thượng Lãn Ông
Nhân kỷ niệm 233 năm ngày mất Đại danh y Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác (1791 - 2024), tại khu mộ và tượng đài Hải Thượng Lãn Ông, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan và lãnh đạo tỉnh Hà Tĩnh đã dâng hương tưởng niệm Đại danh y và kỷ niệm Ngày truyền thống Y dược cổ truyền Việt Nam.
Lê Hữu Trác hiệu là Hải Thượng Lãn Ông, sinh ngày 12/11 năm Canh Tý (tức ngày 11/12/1720) tại thôn Văn Xá, làng Liêu Xá, huyện Đường Hào, phủ Thượng Hồng, tỉnh Hải Dương (nay là xã Hoàng Hữu Nam, huyện Yên Mỹ, tỉnh Hải Dương). Từ năm 26 tuổi đến lúc mất, Đại danh y ở quê mẹ xứ Bầu Thượng, xã Tĩnh Diệm, huyện Hương Sơn (nay là xã Sơn Quang, huyện Hương Sơn). Ông qua đời vào Rằm tháng Giêng năm Tân Hợi (1791), thọ 71 tuổi.
Xuất thân trong một gia đình khoa bảng, danh giá với nhiều người đỗ đạt, Đại danh y Lê Hữu Trác nổi tiếng thông minh, học rộng, thơ hay. Suốt cả cuộc đời làm thuốc, ông đã có công sưu tầm, phát triển và bổ sung 305 vị thuốc Nam, thu thập, tổng hợp 2.854 phương thuốc hay của các bậc tiền bối lưu truyền trong dân gian.
Sau hơn 40 năm miệt mài nghiên cứu và tận tụy chữa bệnh cứu người, Đại danh y đã để lại cho nền y học Việt Nam một di sản quý giá, đặc biệt là bộ sách “Hải Thượng y tông tâm lĩnh” gồm 22 tập, 66 quyển. Những trước tác Đại danh y để lại chính là bộ giáo khoa kinh điển mẫu mực, góp phần đào tạo, bồi dưỡng về y đức, y đạo, y thuật cho các thầy thuốc. Ông trở thành một bậc thiên tài kiệt xuất của nền y học cổ truyền Việt Nam và một nhà văn hóa lớn.
Tại phiên họp của Đại hội đồng Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên hợp quốc (UNESCO) lần thứ 42 được tổ chức ngày 21/11/2023 đã thông qua nghị quyết phê chuẩn danh sách các “Danh nhân văn hóa và sự kiện lịch sử niên khóa 2024-2025”, trong đó có hồ sơ kỷ niệm 300 năm Ngày sinh của Danh y Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác của Việt Nam.
Lễ hội Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác còn gọi là lễ hội cầu sức khỏe được diễn ra từ ngày 17- 24/02 (tức ngày 8-15 tháng Giêng năm Giáp Thìn) với 2 phần: Phần lễ và phần hội. Phần lễ diễn ra vào ngày 13-14 tháng Giêng hàng năm với lễ dâng hương tại khu mộ, nhà thờ; lễ rước từ khu mộ về nhà thờ; lễ cầu an, cầu sức khỏe tại chùa Tượng Sơn.
Được biết, theo kế hoạch, trong năm 2024, huyện Hương Sơn sẽ tiếp tục tổ chức chuỗi hoạt động hướng tới Lễ kỷ niệm 300 năm ngày sinh Hải Thượng Lãn Ông như: Văn hóa, văn nghệ, thể thao chào mừng; Hội thi chế biến các món ăn cổ truyền gắn với các vị thuốc mà Đại danh y đã viết trong cuốn “Nữ công thắng lãm”; Triển lãm tư liệu ảnh “Đất và người Hương Sơn”.
Không chỉ làm phong phú thêm đời sống văn hóa của người dân Hương Sơn, Lễ hội Hải Thượng Lãn Ông ngày càng lan tỏa đến du khách gần xa. Đặc biệt, lễ hội gắn liền với ngày giỗ Đại danh y là lúc những người làm nghề y từ khắp mọi miền đất nước hội tụ về, để bày tỏ lòng tri ân cũng như học tập những lời giáo huấn y đức của ông tổ ngành y dân tộc.