Hạ viện Mỹ thông qua dự luật tránh vỡ nợ, 'cuộc chiến' còn dài đến đâu?

Hạ viện Mỹ mới thông qua dự luật trần nợ 31,4 nghìn tỷ USD hôm 31/5 (giờ địa phương), với sự ủng hộ đa số từ Đảng Dân chủ và Đảng Cộng hòa, tránh một vụ vỡ nợ thảm khốc cho nền kinh tế lớn nhất

Hạ viện do Đảng Cộng hòa kiểm soát đã bỏ phiếu với tỷ lệ 314-117 để trình dự luật tới Thượng viện. Cơ quan này sau đó cần ban hành dự luật và chuyển tới Tổng thống Joe Biden trước ngày 5/6 để ký thành luật nếu muốn tránh kịch bản vỡ nợ. Đó là thời điểm chính phủ liên bang dự kiến sẽ hết tiền để thanh toán các hóa đơn.

Tin tốt cho nước Mỹ

"Thỏa thuận này là tin tốt cho người dân và nền kinh tế Mỹ," Tổng thống Biden phát biểu sau cuộc bỏ phiếu. "Tôi kêu gọi Thượng viện thông qua dự luật càng nhanh càng tốt để có thể ký thành luật."

Dự luật là kết quả của sự thỏa hiệp sít sao giữa ông Biden và Chủ tịch Hạ viện Kevin McCarthy.

Chủ tịch Hạ viện Hoa Kỳ Kevin McCarthy trở lại văn phòng của ông từ phòng Hạ viện tại Điện Capitol trước một cuộc bỏ phiếu về dự luật nâng trần nợ 31,4 nghìn tỷ USD. Ảnh: Reuters

Dự luật về bản chất là tạm thời bỏ giới hạn vay của chính phủ liên bang đến hết ngày 1/1/2025. Thời gian này đủ để cho phép ông Biden và Quốc hội Mỹ gạt vấn đề rủi ro chính trị sang một bên đến sau cuộc bầu cử tổng thống tháng 11/2024.

Theo đó, dự luật cũng sẽ hạn chế một số chi tiêu của chính phủ trong hai năm tới, đẩy nhanh quy trình cấp phép một số dự án năng lượng, thu hồi các quỹ Covid-19 chưa sử dụng và mở rộng yêu cầu công việc đối với các chương trình viện trợ lương thực.

Đảng Cộng hòa theo đường lối cứng rắn kỳ vọng cắt giảm chi tiêu sâu hơn và cải cách nghiêm ngặt hơn.

Cuối ngày 30/5, Văn phòng Ngân sách Quốc hội phi đảng phái cho biết luật này sẽ giúp tiết kiệm 1,5 nghìn tỷ USD trong một thập kỷ. Đó là dưới mức tiết kiệm 4,8 nghìn tỷ USD mà đảng Cộng hòa nhắm đến trong một dự luật mà họ đã thông qua Hạ viện vào tháng 4, và cũng dưới mức thâm hụt 3 nghìn tỷ USD mà ngân sách đề xuất của ông Biden sẽ giảm trong thời gian đó thông qua các loại thuế mới.

"Cuộc chiến" ở Thượng viện

Tại Thượng viện, các nhà lãnh đạo của cả hai bên cho biết họ hy vọng sẽ tiến hành ban hành luật trước cuối tuần. Nhưng khả năng dự luật bị trì hoãn bỏ phiếu sửa đổi có thể làm phức tạp thêm vấn đề.

Cuộc tranh luận và bỏ phiếu tại Thượng viện có thể kéo dài đến cuối tuần, đặc biệt nếu bất kỳ ai trong số 100 thượng nghị sĩ tỏ ý muốn trì hoãn việc thông qua.

Thượng nghị sĩ Bernie Sanders, cho biết ông sẽ phản đối dự luật do bao gồm một đường ống dẫn năng lượng và có thêm các yêu cầu về việc làm.

Thỏa thuận này giữ nguyên luật cơ sở hạ tầng và năng lượng xanh đặc trưng của ông Biden, đồng thời việc cắt giảm chi tiêu và yêu cầu công việc chưa đạt kỳ vọng của đảng Cộng hòa.

Các đảng viên Cộng hòa đã lập luận rằng việc cắt giảm mạnh chi tiêu là cần thiết để hạn chế sự gia tăng nợ quốc gia, ở mức 31,4 nghìn tỷ USD, tương đương với sản lượng hàng năm của nền kinh tế.

Theo dự báo của chính phủ, số tiền lãi cho khoản nợ đó được dự đoán sẽ chiếm một phần ngày càng tăng trong ngân sách do dân số già hóa đẩy chi phí y tế và hưu trí tăng cao.

Hầu hết các khoản tiết kiệm sẽ đến từ việc giới hạn chi tiêu cho các chương trình trong nước như nhà ở, giáo dục, nghiên cứu khoa học và các hình thức chi tiêu "tùy ý" khác. Chi tiêu quân sự sẽ được phép tăng trong hai năm tới.

Bế tắc về trần nợ đã khiến các cơ quan xếp hạng cảnh báo về việc có thể hạ bậc nợ của Mỹ, vốn là nền tảng của hệ thống tài chính toàn cầu.

Cơ quan xếp hạng tín dụng DBRS Morningstar đã đưa Mỹ vào diện xem xét khả năng bị hạ bậc vào tuần trước, lặp lại những cảnh báo tương tự của Fitch, Moody's và Scope Ratings. Một cơ quan khác, S&P Global, đã hạ xếp hạng nợ của nền kinh tế lớn nhất thế giới sau một vụ bế tắc vì trần nợ tương tự vào năm 2011.

Liên Hà