Hải Dương: Vì sao một hộ dân lại khởi kiện, yêu cầu hủy một phần quyết định bồi thường, hỗ trợ khi thu hồi đất của UBND huyện Cẩm Giàng?

Công trình của Doanh nghiệp tư nhân Hoàng Liên Anh trước khi bị phá dỡ để thực hiện dự án đầu tư xây dựng đường tỉnh 394B, tỉnh Hải Dương đoạn từ Quốc lộ 5 đến cầu qua sông Sặt (ảnh tư liệu).

Người khởi kiện là các ông Lê Đình Thông - đại diện theo pháp luật và ông Hoàng Bá Lam - đại diện theo ủy quyền của Doanh nghiệp tư nhân Hoàng Liên Anh có địa chỉ tại thôn Mậu Tài, xã Cẩm Điền, huyện Cẩm Giàng (Hải Dương). Người bị kiện là UBND huyện Cẩm Giàng. Người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan là UBND tỉnh Hải Dương.

Nội dung đơn khởi kiện của Doanh nghiệp tư nhân Hoàng Liên Anh nêu rõ: Doanh nghiệp tư nhân Hoàng Liên Anh thành lập năm 2003 có trụ sở tại thôn Mậu Tài, xã Cẩm Điền, huyện Cẩm Giàng, tỉnh Hải Dương. Ngày 12/2/2004, UBND tỉnh Hải Dương ban hành Văn bản số 14/CV-UB chấp thuận dự án đầu tư xây dựng cơ sở sản xuất kinh doanh của Doanh nghiệp tư nhân Hoàng Liên Anh. Ngày 15/3/2004, UBND tỉnh Hải Dương ban hành Quyết định số 931/QĐ-UBND về việc cho Doanh nghiệp tư nhân Hoàng Liên Anh thuê đất để xây dựng cơ sở sản xuất và kinh doanh.

Sau khi thực hiện việc bồi thường cho các hộ dân bị thu hồi đất để thực hiện dự án, ngày 24/7/2006, Doanh nghiệp tư nhân Hoàng Liên Anh ký Hợp đồng thuê đất số 649/HĐ-TĐ với UBND tỉnh Hải Dương. Diện tích đất thuê là 4.790m2 trong thời hạn 25 năm theo hình thức thuê đất trả tiền hàng năm; mục đích sử dụng đất: Xây dựng cơ sở sản xuất kinh doanh.

Nội dung biên bản bàn giao đất ngày 18/7/2006 thể hiện: Diện tích giao cho doanh nghiệp sử dụng là 4.790m2, trong đó có 388m2 đất thuộc hành lang đường điện cao áp; diện tích mở rộng đường theo quy hoạch 88m2 và 2.330m2 là hành lang đường 5A giao cho UBND xã Cẩm Điền quản lý theo quy định. Sau đó ngày 19/11/2007, Doanh nghiệp tư nhân Hoàng Liên Anh được UBND tỉnh Hải Dương cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số AE 069454.

Ngày 29/8/2016, UBND huyện Cẩm Giang ban hành Quyết định xử phạt vi phạm hành chính số 4506/QĐ-XPVPHC đối với Doanh nghiệp tư nhân Hoàng Liên Anh với lý do: Đã có hành vi xây dựng các hạng mục công trình khi chưa có giấy phép xây dựng.

Ngày 19/4/2023, UBND huyện Cẩm Giàng ban hành Quyết định thu hồi đất số 1233/QĐ-UBND thu hồi 5.880,5m2 đất thuộc thửa đất số 602, tờ số 01-2022 tờ bản đồ địa chính xã Cẩm Điền để thực hiện dự án đầu tư xây dựng đường tỉnh 394B, tỉnh Hải Dương (đoạn từ Quốc lộ 5 đến cầu qua sông Sặt). Cũng trong ngày 19/4/2023, UBND huyện Cẩm Giàng ban hành Quyết định phê duyệt phương án bồi thường số 1232/QĐ-UBND kèm theo phương án bồi thường, hỗ trợ cho Doanh nghiệp tư nhân Hoàng Liên Anh.

Tổng giá trị bồi thường, hỗ trợ chỉ vẻn vẹn 259.032.000 đồng, trong đó: Bồi thường, hỗ trợ chi phí san lấp mặt bằng còn lại 226.976.000 đồng; hỗ trợ ổn định đời sống, sản xuất 8.000.000 đồng; bồi thường, hỗ trợ cây cối hoa màu trên đất 24.056.000 đồng.

“Sau khi xem xét nội dung Quyết định phê duyệt phương án bồi thường số 1232/QĐ-UBND của UBND huyện Cẩm Giàng kèm theo phương án bồi thường, hỗ trợ, chúng tôi không đồng ý với một phần nội dung quyết định và phương án bồi thường chi tiết kèm theo” - ông Hoàng Bá Lam cho biết.

Trong đơn khởi kiện, Doanh nghiệp tư nhân Hoàng Liên Anh nêu rõ 3 lý do không đồng ý với Quyết định phê duyệt phương án bồi thường số 1232/QĐ-UBND của UBND huyện Cẩm Giàng.

Thứ nhất: Về việc chấp thuận dự án và các công trình xây dựng trên đất của Doanh nghiệp tư nhân Hoàng Liên Anh. Theo ông Hoàng Bá Lam, dự án đầu tư xây dựng cơ sở sản xuất kinh doanh của Doanh nghiệp tư nhân Hoàng Liên Anh được UBND tỉnh Hải Dương chấp thuận tại Văn bản số 14/CV-UB ngày 12/02/2004. Căn cứ quy định tại Nghị định số 52/1999/NĐ-CP ngày 8/7/1999 của Chính phủ về việc ban hành quy chế quản lý đầu tư và xây dựng; Nghị định số 12/2000/NĐ-CP ngày 5/5/2000 của Chính phủ về việc sửa đổi, bổ sung một số điều của quy chế quản lý đầu tư và xây dựng ban hành kèm theo Nghị định số 52/1999/NĐ-CP ngày 8/7/1999 của Chính phủ và Luật Đất đai năm 1993 thì văn bản chấp thuận này chính là văn bản phê duyệt dự án đầu tư xây dựng cơ sở sản xuất và kinh doanh của Doanh nghiệp tư nhân Hoàng Liên Anh.

Tại Công văn số 14/CV-UB ngày 12/02/2004, UBND tỉnh Hải Dương đã phê duyệt dự án, gồm những nội dung: Tên dự án; chủ đầu tư; hình thức quản lý dự án; địa điểm, diện tích đất sử dụng; phòng chống cháy nổ, vệ sinh môi trường và an toàn lao động; quy mô dự án, công suất thiết kế, phương án kiến trúc; tổng mức đầu tư; nguồn vốn đầu tư; thời gian xây dựng và hoàn thành; cấp điện; hiệu quả kinh tế - xã hội; thời gian hoàn vốn đầu tư; thời gian thuê đất.

Từ ngày 18/7/2006, Doanh nghiệp tư nhân Hoàng Liên Anh mới được sử dụng đất để thực hiện dự án. Thời điểm này Luật Xây dựng số 16/2003/QH11 ngày 26/11/2003 đã có hiệu lực từ ngày 1/7/2004. Căn cứ điểm b khoản 1 Điều 62 Luật Xây dựng số 16/2003/QH11 ngày 26/11/2003 và điểm b khoản 2 Điều 89 Luật Xây dựng số 50/2014/QH13 ngày 18/6/2014 thì các hạng mục công trình của Doanh nghiệp tư nhân Hoàng Liên Anh tại xã Cẩm Điền, huyện Cẩm Giàng, tỉnh Hải Dương thuộc trường hợp được miễn giấy phép xây dựng do dự án đầu tư đã được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền phê duyệt, được Chủ tịch UBND tỉnh Hải Dương quyết định đầu tư theo Văn bản số 14/CV-UB ngày 12/02/2004 chấp thuận về dự án đầu tư xây dựng cơ sở sản xuất và kinh doanh của Doanh nghiệp tư nhân Hoàng Liên Anh.

“Bởi vậy, việc UBND huyện Cẩm Giàng ban hành Quyết định xử phạt vi phạm hành chính số 4506/QĐ-XPVPHC ngày 29/8/2016 xử phạt doanh nghiệp chúng tôi về hành vi xây dựng khi chưa có giấy phép xây dựng là không đúng theo quy định của pháp luật. Đến nay, khi Nhà nước thu hồi đất lại không bồi thường về các tài sản xây dựng trên đất của doanh nghiệp là ảnh hưởng trực tiếp, nghiêm trọng đến quyền và lợi ích hợp pháp của doanh nghiệp chúng tôi” - đại diện Doanh nghiệp tư nhân Hoàng Liên Anh cho biết trong đơn.

Doanh nghiệp tư nhân Hoàng Liên Anh cho rằng tại thời điểm xây dựng các công trình của doanh nghiệp thuộc trường hợp được miễn giấy phép xây dựng.

Thứ hai: Về phần diện tích đất doanh nghiệp không được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nhưng vẫn phải bồi thường giải phóng mặt bằng cho người dân và trả tiền đất công điền cho xã (phần đất lưu không). Đại diện Doanh nghiệp tư nhân Hoàng Liên Anh cho biết: Tổng diện tích doanh nghiệp phải đền bù khi giải phóng mặt bằng là 7.208m2, trong đó diện tích đất doanh nghiệp được thuê chỉ là 4.790m2. Diện tích đất lưu không là 2.418m2 doanh nghiệp không được thuê nhưng vẫn phải bồi thường cho các hộ dân và trả tiền đất công điền cho UBND xã Cẩm Điền. Việc doanh nghiệp phải bồi thường đối với cả phần diện tích thuộc hành lang lưu không trong khi không được xây dựng các công trình để phục vụ sản xuất kinh doanh mà chỉ sử dụng để làm lối ra vào, đỗ xe, đồng thời cũng không được đối trừ vào tiền thuê đất hàng năm là thiệt thòi lớn đối với doanh nghiệp. Nay Nhà nước thu hồi đất lại không bồi thường cho doanh nghiệp đối với phần diện tích đất trên là điều hết sức vô lý, gây thiệt hại trực tiếp đến nguồn vốn và hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.

Thứ ba: Về phần diện tích đất doanh nghiệp đã được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nhưng không được sử dụng, đại diện Doanh nghiệp tư nhân Hoàng Liên Anh cho biết: Trong 4.790m2 đất doanh nghiệp được thuê và cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất thì có 1.032m2 (chiều dài mặt đường 24m, sâu 43m) doanh nghiệp không được phép san lấp và xây dựng do chính quyền địa phương nói rằng diện tích này thuộc quy hoạch dự án làm đường giao thông. Tuy nhiên, doanh nghiệp đã phải đóng thuế 18 năm trong khi không được sử dụng, không được san lấp để xây dựng các công trình phục vụ hoạt động sản xuất kinh doanh theo dự án đã được UBND tỉnh Hải Dương chấp thuận. Đến nay, khi Nhà nước thu hồi đất, doanh nghiệp không được hoàn trả số tiền thuế đã đóng trong 18 năm qua là không bảo đảm được quyền lợi hợp pháp cho doanh nghiệp.

Vì những lý do này, Doanh nghiệp tư nhân Hoàng Liên Anh đã khởi kiện UBND huyện Cẩm Giàng ra Tòa án nhân dân tỉnh Hải Dương để yêu cầu hủy một phần Quyết định phê duyệt phương án bồi thường số 1232/QĐ-UBND ngày 19/4/2023 của UBND huyện Cẩm Giàng; đề nghị UBND huyện Cẩm Giàng lập lại phương án bồi thường, hỗ trợ cho doanh nghiệp theo đúng quy định của pháp luật; bồi thường cho doanh nghiệp đối với 2.418m2 đất không được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nhưng vẫn phải bồi thường cho dân và trả tiền công điền cho UBND xã; bồi thường cho doanh nghiệp đối với 1.032m2 doanh nghiệp được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nhưng không được san lấp, sử dụng nhưng vẫn phải đóng thuế suốt 18 năm.

Lan Hạ