Hải Phòng: Khai hội truyền thống đền Đươi năm 2025

Đền Đươi tọa lạc tại thôn Quỳnh Huê, xã Yết Kiêu, thành phố Hải Phòng, là nơi thờ phụng Nguyên phi Hoàng thái hậu Ỷ Lan Thánh Mẫu.

Lễ rước bộ tại lễ hội truyền thống đền Đươi, xã Yết Kiêu năm 2025, sáng 13/9.

Múa lân, rồng trước khi khai hội.

Bà Phạm Thị Thu, Phó Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã Yết Kiêu cho biết, theo Đại Việt sử ký toàn thư và Gia Lộc văn hiến anh hùng và lý lịch Di tích đền Đươi, tên thật của Nguyên phi Ỷ Lan là Lê Thị Yến, sinh ngày 7/3/1044 (Giáp Thân) quê ở làng Thổ Lỗi, sau đổi thành Siêu Loại, Thuận Thành, Bắc Ninh nay thuộc Dương Xá, Gia Lâm, Hà Nội. Mẹ mất sớm lúc 12 tuổi, cha đi lấy vợ kế nên thân phận của Ỷ Lan khổ như cô Tấm trong chuyện cổ tích Tấm Cám…

Bà Phạm Thị Thu, Phó Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã Yết Kiêu đọc diễn văn khai hội.

Năm 1063, vua Lý Thánh Tông đi cầu tự, thấy cô gái hái dâu bội phần xinh đẹp, nhan sắc hơn người, đối đáp lưu loát, vua cảm thấy mến đưa về triều phong làm cung phi.

Năm 1069, vua Lý Thánh Tông cùng Thái úy Lý Thường Kiệt đi đánh giặc Chiêm Thành. Vua giao quyền trị nước cho Nguyên phi Ỷ Lan. Bà trị nước rất giỏi, khiến lòng dân tâm hòa, ý hợp, cả nước được thanh bình…

Các cụ cao niên tại địa phương dâng hương.

Thần tích ghi nhận: Năm Lý Thánh Tông 50 tuổi, Lê Thị Yến 40 tuổi, Lý Nhân Tông đã trưởng thành, Vương Mẫu bàn tiến hành một cuộc hành trình ngoạn cảnh và thăm nom tình hình dân chúng các nơi trong nước. Triều đình hạ chiếu ủy cho quan nội thần Lý Đạo Thành phù giá Vương Mẫu đi ngoạn cảnh và thị sát tình hình thực tế của đất nước. Đi tới đâu bà cũng quan tâm cuộc sống của nhân dân, ban phát tài lộc, tu bổ đền, chùa.

Khi thuyền của bà về đến thôn Cẩm Cầu, Cẩm Đới thấy nơi đây có một gò đất cao, một bên là sông nước, một bên là đồng ruộng bằng phẳng. Phong cảnh hữu tình, bà đã cho dừng thuyền lên vãng cảnh. Quan nội thần Lý Đạo Thành bèn truyền cho quân lính vào trong thôn, gọi nhân dân mang tre, lá ra cho dựng trại rước bà lên tạm nghỉ.

Các đại biểu dâng hương.

Trước cảnh tình của dân làng Cẩm Cầu, Cẩm Đới, Vương mẫu đã cấp cho vàng bạc để mua ruộng đất sinh sống, một phần để tu sửa đền, chùa và một phần để sau này hương hỏa…

Ngày 25/7, Vương Mẫu mất, triều đình cho sắc chỉ về Cẩm Cầu, Cẩm Đới lên kinh đô chịu tang và nhận húy về thờ.

Để ghi nhớ công ơn của Vương mẫu, nhân dân trong thôn đã xây dựng đền, chùa để thờ bà…

Tưởng nhớ công ơn của Vương Mẫu Ỷ Lan, hàng năm cứ đến ngày 12/2 âm lịch là ngày sinh và ngày 25/7 là ngày mất của bà, nhân dân địa phương lại tổ chức lễ hội để ôn lại công lao, sự nghiệp của Vương Mẫu.

Người dân và du khách dâng hương.

Lễ hội truyền thống đền Đươi năm nay có nhiều chương trình hoạt động. Phần lễ gồm có lễ cáo yết, lễ mộc dục, lễ rước bộ và dâng hương. Phần hội có nhiều hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể thao, trò chơi dân gian như biểu diễn múa rồng, lân, trống hội, chương trình văn nghệ chào mừng, biểu diễn múa rối nước, liên hoan diễn xướng hầu Thánh, thực hành tín ngưỡng thờ mẫu và các trò chơi dân gian cờ người, bắt vịt, kéo co, giải bóng chuyền hơi, bóng đá…

Trước đó, địa phương tổ chức lễ cáo yết; lễ rước bộ từ đền Đươi đi qua thôn Quỳnh Huê, thôn Trung và quay trở lại đền với sự tham gia của đông đảo các đại biểu, người dân và du khách thập phương.

Phùng Nguyện