Đờn ca tài tử giữa lòng Thủ đô

Nghệ thuật đờn ca tài tử được bắt nguồn từ những người lao động của vùng đất Nam Bộ. Đờn ca tài tử được UNESCO chính thức công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại vào năm 2013, qua đó khẳng định niềm tự hào của dân tộc Việt Nam nói chung và người dân Nam Bộ nói riêng.

Đờn ca tài tử không chỉ đơn thuần là một loại hình âm nhạc, mà còn là một biểu hiện của bản sắc văn hóa độc đáo của người dân Nam Bộ. Những làn điệu ngọt ngào, lắng đọng, kết hợp với nhạc cụ truyền thống như đàn kìm, đàn cò và đàn bầu, tạo nên một không gian âm nhạc gần gũi và thân thuộc. Do đó, Cần Thơ đã chọn đờn ca tài tử làm điểm nhấn nghệ thuật giới thiệu bản sắc văn hóa độc đáo của mình đến người dân Thủ đô và du khách tại triển lãm.

Đông đảo người dân thưởng thức đờn ca tài tử tại khu trưng bày TP Cần Thơ.

Không gian sân khấu được thiết kế như một cù lao nhỏ nổi giữa dòng sông, xung quanh là mô hình ghe, xuồng chở nông sản với những cây bẹo đặc trưng của chợ nổi. Tại không gian “trên bến dưới thuyền” này, khách tham quan vừa được thưởng thức bánh pía và trà mãng cầu đặc sản của Cần Thơ, vừa xem các nghệ nhân, nghệ sĩ, tài tử trình diễn nhạc ngũ âm, đờn ca tài tử.

Nghệ nhân Ưu tú Ái Hằng, giảng viên truyền nghề tại Nhà văn hóa thiếu nhi Ninh Kiều (Cần Thơ) chia sẻ: "Đờn ca tài tử không chỉ là một hình thức giải trí, mà còn là nơi thể hiện tâm tư, tình cảm của người dân qua từng câu hát, từng điệu nhạc. Tôi rất xúc động khi được mang tiếng đờn, tiếng ca của quê hương Cần Thơ ra Thủ đô Hà Nội. Đây không chỉ là biểu diễn mà còn là dịp để chúng tôi kể câu chuyện của miền Nam bằng âm nhạc, lan tỏa nét văn hóa của Nam Bộ".

Nghệ nhân Ưu tú Ái Hằng trình diễn tại triển lãm.

Nghệ nhân Ưu tú Ái Hằng nhấn mạnh, màn trình diễn đờn ca tài tử là “tiếng nói” của một vùng đất luôn biết trân trọng quá khứ, giữ gìn hồn cốt dân tộc giữa bối cảnh hội nhập quốc tế và hướng tới tương lai bằng bản sắc riêng có, đồng thời đó cũng là lời nhắn nhủ thế hệ hôm nay hãy tiếp bước cha anh, gìn giữ và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống trong thời đại mới, cũng như một lời tri ân gửi đến các thế hệ cha ông đã hy sinh vì nền độc lập dân tộc.

Cùng sự phát triển của các dòng nhạc hiện đại, thì những giai điệu ngọt ngào của đờn ca tài tử đang dần để lại dấu ấn trong lòng công chúng, đặc biệt là với du khách tại Hà Nội. Chị Vũ Thị Thủy (Phú Diễn, Hà Nội), một người yêu nghệ thuật chia sẻ: “Khi nghe đờn ca tài tử, lòng tôi luôn tràn ngập cảm xúc hoài niệm. Âm nhạc mộc mạc mà rất sâu lắng, vừa lạ lại vừa quen thuộc. Âm điệu ấy như đưa tôi trở về những ngày tháng xưa cũ, khi mà mọi thứ còn giản dị, chân thật. Khi tiếng đàn vang lên, tôi cảm nhận được sự sâu lắng, dịu dàng mà rất riêng biệt của âm nhạc Nam Bộ. Nó không chỉ là âm nhạc mà còn là linh hồn của một nền văn hóa đặc sắc”.

Chị Vũ Thị Thủy (Phú Diễn, Hà Nội).

Chị Thủy tâm sự rằng đờn ca tài tử mang đến cho chị cảm giác bình yên, nhẹ nhàng giữa những bộn bề cuộc sống, đồng thời cũng là sự kết nối sâu sắc với cội nguồn văn hóa của dân tộc: “Đờn ca tài tử không chỉ là tiếng đàn, tiếng hát, mà còn là tấm lòng, là tâm hồn của người Nam Bộ. Tôi hy vọng nghệ thuật này sẽ luôn sống mãi, để mọi người, đặc biệt là các bạn trẻ, đều có cơ hội cảm nhận và trân trọng như tôi vậy”.

Dành nhiều thời gian thưởng thức đờn ca tài tử, bác Nguyễn Hữu Khoa (Thọ Xuân, Thanh Hóa) chia sẻ: “Tôi yêu thích đờn ca tài tử từ lâu, nhưng lần này được xem trực tiếp mới thấy cảm xúc thật sự khác biệt. Tiếng ca thật hay, mọi người đến xem rất đông, không khí rất náo nhiệt và đầy hứng khởi. Đờn ca tài tử không chỉ là âm nhạc, mà còn là hoài niệm về những ký ức ngày xưa. Trước đây, tôi chỉ được nghe qua các băng đĩa, nên khi được xem biểu diễn trực tiếp khiến mình cảm thấy rất xúc động và nhớ lại nhiều kỷ niệm”.

Bác Nguyễn Hữu Khoa (áo trắng).

Bày tỏ niềm hy vọng về tương lai của nghệ thuật đờn ca tài tử, bác Khoa tin rằng đờn ca tài tử sẽ tiếp tục phát triển và được nhiều người, đặc biệt là giới trẻ, đón nhận. “Tôi tin các bạn trẻ sẽ trân trọng và gìn giữ nghệ thuật truyền thống mà ông cha ta đã vun đắp”, bác Khoa khẳng định.

Sự kết hợp độc đáo giữa âm nhạc truyền thống và không gian hiện đại tạo nên một sức hút khó cưỡng, khẳng định giá trị trường tồn của di sản văn hóa phi vật thể và góp phần gìn giữ những giá trị văn hóa độc đáo của dân tộc.

CÚC NGUYỄN - THU TRANG