Hải Phòng lên phương án gỡ khó cho người sử dụng quỹ nhà tự quản

Hải Phòng có hàng nghìn căn hộ tự quản chưa được bàn giao, quản lý theo quy định. Ảnh: Minh họa

Vì sao Hải Phòng có tới hơn 2.000 căn nhà tự quản chưa được quản lý?

Theo báo cáo từ sở Xây dựng thành phố Hải Phòng, giai đoạn 1960 – 1975, trên địa bàn các quận Ngô Quyền, Lê Chân, Hồng Bàng, Kiến An, Hải An, Đồ Sơn và huyện Thủy Nguyên nhiều cơ quan, đơn vị đã xây nhà ở thuộc quỹ nhà ở tự quản phân phối cán bộ, nhân viên làm nhà ở. Quỹ nhà ở này sau đó được các cơ quan, đơn vị bàn giao cho công ty Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên Quản lý và Kinh doanh nhà (đại diện cho Ủy ban nhân dân thành phố Hải Phòng) quản lý.

Tuy nhiên, quỹ nhà tự quản này khi bàn giao, quản lý có sự khác biệt lớn giữa hồ sơ và thực tế. Cụ thể, số lượng các căn nhà này tại 42 quyết định bàn giao nhà ở tự quản từ các cơ quan, đơn vị về cho thành phố Hải Phòng là 9.281 căn hộ. Nhưng qua kiểm tra thực tế từ các quận và công ty Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên Quản lý và Kinh doanh nhà thì số căn hộ này chỉ có khoảng 5.092 căn hộ.

Đáng lưu ý, trong số này cũng chỉ có 3.012 căn do công ty Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên quản lý nhà quản lý. 2.080 căn hộ còn lại thuộc quỹ nhà tự quản vẫn chưa được công ty này tiếp nhận, quản lý theo quy định về Luật Nhà ở, trong đó, có 1.586 căn nhà ở đã có quyết định thanh lý, 42 căn nhà ở sử dụng vào mục đích khác, còn 452 căn các hộ đã tự sửa chữa, cải tạo.

Nguyên nhân thực trạng trên được lý giải là do trước đây nhiều nhà tự quản của các đơn vị chỉ xây dựng tạm nên đến thời điểm rà soát thống kê không còn tồn tại nhà, nhiều chủ quản quỹ nhà tự quản là một số cơ quan đơn vị không hợp tác trong chuyển giao, đã giải thể không còn hoạt động hoặc đã chuyển sang mô hình doanh nghiệp khác, chuyển sang địa bàn khác không còn hoạt động ở Hải Phòng…

Nhiều khu nhà đã xuống cấp nghiêm trọng. Ảnh: Minh họa

Bên cạnh đó, những hộ dân đang sử dụng nhà tự quản cho rằng khi các cơ quan, đơn vị chủ quản đầu tư xây nhà cho cán bộ công nhân viên đã trừ tiền xây dựng nhà vào lương hoặc đã được cơ quan chủ quản nhà ở trước đây thanh lý. Nhiều hộ dân đã phá dỡ nhà cũ, tự xây dựng, cải tạo nhà ở mới nên chưa đồng thuận việc đưa quỹ nhà đất ở này vào diện Nhà nước quản lý để ký hợp đồng thuê nhà ở theo quy định, cũng chưa thể thực hiện thủ tục thanh lý nhà ở thuộc sở hữu nhà nước đối với những căn nhà này.

Hải Phòng sẽ phân loại nhà ở tự quản thành 3 loại để tiếp nhận, quản lý quỹ nhà ở tự quản

Để gỡ khó cho người dân và các cơ quan, đơn vị quản lý, sử dụng nhà ở thuộc quỹ nhà tự quản, Sở Xây dựng thành phố Hải Phòng đã có đề xuất. Theo đó, sẽ phân loại nhà ở tự quản thành 3 loại để tiếp nhận, quản lý quỹ nhà ở tự quản.

Cụ thể, đối với cơ quan, đơn vị có nhà ở tự quản hồ sơ đề nghị bàn giao phải gửi về công ty Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên Quản lý và Kinh doanh nhà đơn vị này tổng hợp, báo cáo sở Xây dựng, trình Ủy ban nhân dân thành phố tiếp nhận. Trường hợp cơ quan, đơn vị này đã giải thể, phá sản, bán doanh nghiệp thì cơ quan, đơn vị bàn giao là cơ quan quản lý cấp trên trực tiếp của những đơn vị này.

Đối với những hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng nhà ở tự quản mà không còn cơ quan quản lý, những hộ này chưa có quyết định thanh lý thì Ủy ban nhân dân xã, phường (đơn vị hành chính mới khi tổ chức chính quyền 2 cấp) nơi có nhà tự quản có trách nhiệm tổng hợp, đề xuất Ủy ban nhân dân thành phố hải Phòng tiếp nhận. Sở xây dựng có trách nhiệm chủ trì cùng công ty Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên Quản lý và Kinh doanh nhà thực hiện đo vẽ thực tế để tiếp nhận bàn giao, quản lý.

Về những trường hợp cơ quan, đơn vị quản lý nhà ở tự quản không phối hợp việc lập hồ sơ bàn giao (do thay đổi cơ cấu doanh nghiệp, thay đổi nhân sự quản lý hoặc không còn lưu trữ hồ sơ gốc) thì Ủy ban nhân dân cấp xã (nơi có nhà ở tự quản) lập biên bản làm việc với cơ quan, đơn vị đang quản lý nhà ở tự quản để xử lý như trường hợp nhà ở không còn cơ quan quản lý để thành phố Hải Phòng thực hiện việc tiếp nhận bàn giao những căn nhà ở này.

Riêng những trường hợp nhà ở tự quản có tranh chấp, khiếu kiện thì việc tiếp nhận phải ghi rõ nội dung trong biên bản bàn giao, tiếp nhận. Việc bàn giao, tiếp nhận nhà ở tự quản phải đúng hiện trạng về chỉ giới nhà, đất tại thời điểm bàn giao. Hải Phòng cũng sẽ không thực hiện chuyển giao, tiếp nhận nhà ở tự quản trong các trường hợp chưa có đủ điều kiện chuyển giao như nhà ở tự quản nằm trong khu vực cơ quan, đơn vị tự quản mà không có lối đi riêng biệt vào nhà ở, nhà ở tự quản đang có tranh chấp, khiếu kiện.

Theo sở Xây dựng Thành phố Hải Phòng, những đề xuất trên căn cứ từ việc Sở này qua khảo sát, phần lớn quỹ nhà ở tự quản (bao gồm cả quỹ nhà đã được bàn giao, quản lý và quỹ nhà chưa được tiếp nhận, quản lý) hầu hết là nhà ở cũ, đã xuống cấp nguy hiểm. Trong số này có cả nhà nguy hiểm cấp độ D, cấp độ nguy hiểm nhất, cần phải di dời khẩn cấp người dân ra khỏi ngôi nhà để đảm bảo an toàn về người và tài sản.

Tuy nhiên, do từ cả hai phía, người dân đang sử dụng quỹ nhà tự quản và cơ quan, đơn vị chủ quản quỹ nhà tự quản cũ chưa bàn giao quỹ nhà này về nên thành phố Hải Phòng chưa thể thực hiện các quyền về quản lý như quyền về cho thuê, quyền bán nhà thuộc tài sản công cho người dân. Sau khi nhà nước thiết lập quyền quản lý, người dân sẽ được thực hiện việc cải tạo, sửa chữa đúng quy định, khắc phục tình trạng nhà thuộc sở hữu nhà nước chưa đúng quy định tồn tại nhiều năm.

Tuệ Nhi