Hàn Quốc vật lộn đối phó với thuế của Mỹ giữa khoảng trống quyền lực

Hàn Quốc đang đối mặt với rủi ro ngoại giao và kinh tế gia tăng khi chưa thể có phản ứng kịp thời trước các biện pháp áp thuế nhập khẩu của Tổng thống Mỹ Donald Trump. Trong khi đó, Washington đã đưa Seoul vào danh sách các quốc gia cần xem xét đặc biệt về an ninh.

Một cảng hàng tại Hàn Quốc. Ảnh: Yonhap

Bộ trưởng Thương mại, Công nghiệp và Năng lượng Hàn Quốc Ahn Duk-geun đã lên đường đến Washington hôm thứ Năm để giải thích lập trường của Seoul, sau khi Bộ Năng lượng Mỹ xếp Hàn Quốc vào nhóm "quốc gia nhạy cảm". Nhóm này bao gồm các nước bị giám sát chặt chẽ về an ninh, chống khủng bố và không phổ biến vũ khí hạt nhân.

Tình hình chính trị trong nước càng làm phức tạp thêm vấn đề, khi Tổng thống Yoon Suk Yeol bị luận tội và tạm đình chỉ chức vụ, chờ phán quyết của Tòa án Hiến pháp về việc ông tuyên bố thiết quân luật ngắn ngủi vào tháng 12 năm ngoái.

Hàn Quốc bị xếp cùng nhóm với Trung Quốc, Nga

Việc bị đưa vào danh sách "quốc gia nhạy cảm" đồng nghĩa với việc Hàn Quốc bị xếp cùng nhóm với Trung Quốc, Triều Tiên, Israel, Nga, Iran và một số nước khác. Quyết định này dường như xuất phát từ quan ngại của Mỹ về cách Hàn Quốc quản lý an ninh thông tin.

Theo Reuters, quy định trên được chính quyền cựu Tổng thống Joe Biden đưa ra và dự kiến có hiệu lực từ ngày 15/4. Điều này có thể ảnh hưởng đến các lĩnh vực khoa học - công nghệ quan trọng như năng lượng hạt nhân và trí tuệ nhân tạo, đồng thời hạn chế trao đổi nhân sự và chia sẻ thông tin trong các dự án nghiên cứu chung.

Hệ lụy có thể lan rộng sang các ngành công nghệ cao chủ chốt của Hàn Quốc, bao gồm bán dẫn và năng lượng. Mỹ hiện là đối tác xuất khẩu lớn thứ hai của Hàn Quốc, chỉ sau Trung Quốc.

Xuất khẩu sang Mỹ đã tăng 11% trong năm 2024, đạt 127,8 tỷ USD – đánh dấu năm thứ bảy liên tiếp lập kỷ lục mới. Với một nền kinh tế phụ thuộc nhiều vào xuất khẩu, mối quan hệ xấu đi với Washington có thể gây ra những tác động nghiêm trọng đối với Seoul.

Tại cuộc họp giữa các bộ trưởng kinh tế và đại diện doanh nghiệp ở Seoul hôm thứ Tư, nhiều ý kiến bày tỏ lo ngại về động thái từ phía Mỹ.

Một đại diện nhận định: "Cuộc chiến thuế quan của ông Trump đang thực sự bắt đầu", trong khi một người khác gọi đây là "một cuộc khủng hoảng đối với nền kinh tế phụ thuộc vào xuất khẩu như Hàn Quốc".

Mỹ gia tăng áp lực thương mại

Mỹ đang gia tăng áp lực đối với Hàn Quốc. Trong bài phát biểu trước Quốc hội hồi đầu tháng 3, Tổng thống Donald Trump tuyên bố: "Mức thuế trung bình của Hàn Quốc cao gấp bốn lần so với Mỹ", khiến Seoul ngay lập tức phản bác.

Chính phủ Hàn Quốc nhấn mạnh rằng phần lớn hàng hóa Mỹ nhập khẩu vào nước này đều được miễn thuế theo hiệp định thương mại tự do giữa hai bên. Đồng thời, Seoul cũng khẳng định họ đã tích cực tăng cường đầu tư vào thị trường Mỹ.

Tuy nhiên, từ khi ông Trump quay trở lại Nhà Trắng, chưa có quan chức Hàn Quốc nào có cơ hội điện đàm trực tiếp với ông.

Bên cạnh mức thuế 25% áp lên thép và nhôm, chính quyền Mỹ dự kiến sẽ công bố thuế mới đối với ô tô nhập khẩu vào ngày 2/4.

Ô tô hiện là mặt hàng xuất khẩu lớn nhất của Hàn Quốc sang Mỹ. Nhiều doanh nghiệp trong ngành công nghiệp ô tô bày tỏ lo ngại rằng rất khó để tránh khỏi chính sách thuế của ông Trump.

Hôm thứ Hai, Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) đã hạ dự báo tăng trưởng GDP của Hàn Quốc trong năm 2025 xuống còn 1,5%, giảm 0,6 điểm phần trăm so với dự báo hồi tháng 12. OECD cho rằng việc mở rộng các rào cản thương mại là một trong những nguyên nhân chính, cho thấy mức độ rủi ro ngày càng lớn đối với Hàn Quốc.

Mây đen phủ bóng ngành bán dẫn

Ngành công nghiệp bán dẫn, một trong những trụ cột kinh tế của Hàn Quốc, cũng đang đối mặt với nhiều bất ổn. Hai tập đoàn hàng đầu là Samsung Electronics và SK Hynix dự kiến đầu tư khoảng 40 tỷ USD để xây dựng nhà máy tại Mỹ.

Tuy nhiên, kế hoạch này có nguy cơ bị ảnh hưởng khi Tổng thống Trump tuyên bố sẽ hủy bỏ Đạo luật CHIPS và Khoa học - một đạo luật được chính quyền ông Biden đưa ra nhằm hỗ trợ ngành sản xuất chip tại Mỹ.

Cả Samsung và SK Hynix đều đã đưa ra quyết định đầu tư dựa trên giả định rằng họ sẽ nhận được các khoản trợ cấp theo đạo luật này. Nhưng với chính sách thay đổi, các tập đoàn Hàn Quốc đang trong tình trạng bị động, chờ xem diễn biến tiếp theo sẽ ra sao.

Để xoa dịu căng thẳng với Washington, chính phủ Hàn Quốc đang cân nhắc việc tham gia dự án khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) ở Alaska, một dự án trị giá 44 tỷ USD mà Tổng thống Trump đang thúc đẩy Hàn Quốc và Nhật Bản đầu tư. Tuy nhiên, đây là một gánh nặng tài chính không nhỏ và nhiều ý kiến trong nước phản đối việc tham gia.

An Nhiên (Theo Nikkei Asia)