Hàng chục hộ sống trong nhà nứt, mùi hôi nồng nặc

Từ tỉnh lộ 326 theo con đường bê tông vắt qua vài sườn đồi, xóm Tráng Xi (thôn Đồng Lá, xã Hòa Bình, huyện Hoành Bồ, Quảng Ninh) nằm gần dự án trung tâm xử lý chất thải rắn hiện ra với những căn nhà cấp bốn hầu hết đã xuống cấp.

Trong căn nhà cấp bốn có vài chỗ tường nứt toác, anh Linh Du Toàn cho biết do hoạt động nổ mìn khai thác than trên đồi của Công ty cổ phần Tập đoàn Indevco (chủ đầu tư) khiến căn nhà của anh bị ảnh hưởng. Nhà của ông Linh Quý Hoa (cha anh Toàn) nằm kế bên cũng đã xuống cấp, cột kèo gỗ đã mục không được sửa chữa. “Vì trong vùng dự án treo nên cha tôi muốn sửa chữa không được” - anh Toàn nói.

Ông Hoàng Văn Hải, trưởng thôn Đồng Lá, cho biết từ đầu năm 2016, khu dân cư đồng bào Dao này lọt vào vùng quy hoạch dự án trung tâm xử lý chất thải rắn rộng 300 ha của Indevco. Người dân chờ mãi không thấy thu hồi đất, trong khi Indevco tổ chức khai thác than, đổ đất đá thải, làm bãi chôn lấp rác thải trên khu đồi đã khiến nhiều nhà dân bị nứt tường, dột mái. Đất đá thải trên đồi gặp mưa lũ đổ ụp xuống khu dân cư vùi lấp cả chuồng trại, ruộng đồng. Thậm chí có nhà đổ sập cũng không được dựng lại do nằm trong dự án “treo”, phải giữ nguyên hiện trạng.

Một căn nhà cấp bốn ở khu Tráng Xi bị nứt tường nhưng không được sửa chữa do nằm trong dự án treo. Ảnh: ĐỖ HOÀNG

Theo ông Hải, khốn khổ nhất là từ khi Indevco triển khai dự án trung tâm xử lý chất thải rắn trên khu đồi, rác thải từ các nơi được thu gom về chất đống, chôn lấp sơ sài gần khu dân cư. Mấy năm nay, người dân khu vực phải sống trong tình trạng môi trường bị ô nhiễm, mùi hôi thối nồng nặc. Nước rác theo nước mưa chảy tràn cả xuống khu dân cư. “Nhiều lúc ruồi nhặng như trấu, thả bẫy dính ruồi một lúc thì ruồi dính đầy, chỉ còn thiếu nước mắc màn ăn cơm nữa thôi” - ông Hải nói.

Theo UBND huyện Hoành Bồ, Indevco được cấp phép triển khai hai dự án công viên nghĩa trang An Lạc (hơn 600 ha) và trung tâm xử lý chất thải rắn (300 ha) tại hai xã Vũ Oai và Hòa Bình. Từ năm 2015, do doanh nghiệp này không có biện pháp thi công làm trôi taluy, đất đá thải vùi lấp đất sản xuất, chuồng trại chăn nuôi của gần 50 hộ dân thuộc hai xã Vũ Oai, Hòa Bình. Đồng ruộng, chuồng trại phải bỏ hoang nhiều năm.

Tình trạng chôn lấp rác tại trung tâm xử lý chất thải rắn đã khiến sông Diễn Vọng chảy qua khu vực bị ô nhiễm nghiêm trọng. Đầu năm 2018, lãnh đạo tỉnh Quảng Ninh đi kiểm tra đã xác định tình trạng ô nhiễm này do Indevco chôn lấp rác. Tỉnh Quảng Ninh yêu cầu Indevco phải ngăn ngừa nước rỉ rác phát tán ra môi trường, đẩy nhanh tiến độ vận hành lò đốt rác và trạm xử lý nước rỉ rác.

Cuối tháng 5-2019, sau khi đi kiểm tra thực tế hai dự án nghĩa trang và khu xử lý rác của Indevco, ông Cao Tường Huy, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh, đã chỉ đạo huyện Hoành Bồ phối hợp với Sở Xây dựng và các sở, ngành liên quan thực hiện điều chỉnh quy hoạch để thu hồi các diện tích mà Indevco chưa đầu tư công trình.

ĐỖ HOÀNG