Hàng chục tỷ USD vốn FDI đang chảy vào đâu?

Sản xuất chế biến vẫn là lĩnh vực thu hút nhiều vốn FDI nhất tại Việt Nam. Ảnh: Nam Khánh.

Chia sẻ tại Diễn đàn Kinh doanh Toàn cầu 2025, do Đại học RMIT Việt Nam phối hợp cùng Trung tâm Xúc tiến, Thông tin và Hỗ trợ đầu tư phía Nam (SIPISC) - Cục Đầu tư nước ngoài, Bộ Tài chính đồng tổ chức, bà Trần Thị Hải Yến, Giám đốc Trung tâm Xúc tiến, Thông tin và Hỗ trợ đầu tư phía Nam, cho biết hiện nay, chiến tranh thương mại giữa các nước, tình hình địa chính trị gây tác động lớn và làm đứt chuỗi cung ứng trên toàn cầu.

Tuy nhiên, nhiều chuyên gia nhận định nền kinh tế đang dần phục hồi, song vẫn tồn tại nhiều áp lực.

Thu hút vốn FDI từ 151 quốc gia

Năm 2024, giá cả xăng dầu, năng lượng tăng 4,8% và tăng trưởng thương mại toàn cầu tăng 3,2%. Đáng chú ý, thu hút vốn FDI toàn cầu giảm 11%, trong khi Việt Nam lại có sự gia tăng ngoạn mục.

Tính đến cuối tháng 6, Việt Nam đã thu hút được vốn đầu tư từ 151 quốc gia và vùng lãnh thổ, với tổng cộng 43.702 dự án còn hiệu lực và vốn đầu tư đăng ký đạt trên 519 tỷ USD.

Theo bà Yến, các dự án mới cũng như tỷ trọng xuất khẩu đều tăng trưởng mạnh. Điều này cho thấy Việt Nam đang có chính sách hỗ trợ và thu hút đầu tư rất hiệu quả.

Đặc biệt, lĩnh vực sản xuất - chế biến liên tục được các nhà đầu tư nước ngoài rót vốn, chiếm đến 61% trên tổng nguồn vốn FDI đổ vào Việt Nam.

Nhiều nhà đầu tư đến từ Hàn Quốc, Singapore, Nhật Bản, Đài Loan (Trung Quốc) dành sự quan tâm lớn đối với thị trường Việt Nam. Tuy nhiên gần đây, bà Yến cho biết Việt Nam lại “vắng bóng” các nhà đầu tư Hàn Quốc và Nhật Bản do một số vấn đề nội tại của các nước.

Bà Trần Thị Hải Yến, Giám đốc Trung tâm Xúc tiến, Thông tin và Hỗ trợ đầu tư phía Nam chia sẻ tại Diễn đàn Kinh doanh Toàn cầu 2025. Ảnh: Anh Nguyễn.

Ngoài các thị trường trên, nhiều nhà đầu tư lớn đến từ Mỹ cũng rất quan tâm đến thị trường Việt Nam, đặc biệt trong lĩnh vực bán dẫn đầy tiềm năng. Trong khi đó, 90% các nhà đầu tư Đức cho biết sẽ tiếp tục mở rộng đầu tư tại Việt Nam.

Hiện, TP.HCM, Hà Nội, Bình Dương, Đồng Nai là những địa phương có dòng vốn FDI đổ về lớn, trong đó TP.HCM là đầu tàu và sẽ trở thành điểm đến hấp dẫn cho các nhà đầu tư nước ngoài trong tương lai.

Bà Yến nhận định Việt Nam thu hút vốn FDI tốt nhờ vào các yếu tố như tình hình chính trị - xã hội ổn định, chi phí sản xuất cạnh tranh so với khu vực, nguồn lao động dồi dào, chính sách mở cũng như vị trí địa lý thuận lợi.

“Việt Nam hiện ưu tiên kêu gọi đầu tư vào 6 lĩnh vực bao gồm điện tử, bán dẫn; năng lượng tái tạo; trung tâm R&D, đổi mới sáng tạo; kinh tế số, chuyển đổi số; nông nghiệp chất lượng cao và trung tâm tài chính quốc tế”, bà Yến nói thêm.

Môi trường kinh doanh minh bạch giúp thu hút nguồn vốn chất lượng

Cũng tại diễn đàn, Giáo sư Robert McClelland, Trưởng khoa Kinh doanh Đại học RMIT Việt Nam, nhận định câu chuyện thu hút FDI của Việt Nam mang tính chuyển đổi rất cao.

Tuy nhiên, bên cạnh thành công này, những thách thức mới cũng đã nổi lên. “Bước ngoặt hiện tại của Việt Nam là chuyển đổi từ mô hình FDI dựa trên chi phí sang mô hình dựa trên đổi mới sáng tạo, chuyển đổi xanh và chuyển đổi số”, ông nhìn nhận.

Những năm gần đây, Việt Nam chứng kiến sự gia tăng mạnh mẽ đầu tư nước ngoài vào năng lượng tái tạo, sản xuất công nghệ cao và dịch vụ số. Đây là những lĩnh vực không chỉ mang lại lợi nhuận kinh tế mà còn thúc đẩy phát triển bền vững và toàn diện.

Các chuyên gia cho rằng doanh nghiệp Việt Nam cần dành nhiều sự quan tâm đến việc đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao. Ảnh: Anh Nguyễn.

Để thu hút dòng vốn FDI vào những lĩnh vực ưu tiên, Việt Nam đang triển khai thực hiện nhiều giải pháp mang tính chất quyết định, quan trọng như việc ban hành Chiến lược hợp tác đầu tư nước ngoài giai đoạn 2021-2030, trong đó tập trung và chất lượng dự án, đặc biệt trong các lĩnh vực được ưu tiên kêu gọi đầu tư.

Đồng thời, Việt Nam cũng nỗ lực cải thiện thể chế, ban hành chính sách ưu đãi, thiết lập quỹ hỗ trợ đầu tư, phát triển trung tâm tài chính quốc tế, đẩy mạnh đầu tư cải thiện cơ sở hạ tầng giao thông, năng lượng.

Ông Alexander Ziehe, Chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp Đức tại Việt Nam tin rằng những đổi mới này sẽ tiếp tục nâng cao sức hút của Việt Nam đối với dòng vốn FDI chất lượng cao, dài hạn, đặc biệt là những lĩnh vực mà Đức có thế mạnh.

Bên cạnh đó, các nhà đầu tư Đức cũng nhắm tới thị trường tiêu dùng nội địa hơn 100 triệu dân tại Việt Nam.

Sự phát triển nhanh chóng của Việt Nam mở ra nhiều cơ hội cho các nhà đầu tư ở các lĩnh vực như sản xuất công nghệ cao, tự động hóa, năng lượng tái tạo, công nghệ xanh, hàng tiêu dùng cao cấp, đào tạo nghề và phát triển kỹ năng.

Trong khi đó, Phó giáo sư Abel Alonso, Giảng viên cấp cao Kinh doanh Quốc tế, Khoa Kinh doanh, Đại học RMIT Việt Nam, cho rằng Việt Nam có thể học kinh nghiệm thu hút nguồn vốn FDI từ Singapore.

Singapore thu hút vốn FDI nhờ vào môi trường kinh doanh rõ ràng. Yếu tố này giúp tạo ra sự an tâm cho những doanh nghiệp nước ngoài khi quyết định đầu tư, đồng thời đem đến những khoản FDI chất lượng.

Các chuyên gia cũng nhấn mạnh Việt Nam cần tập trung đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao nếu muốn các doanh nghiệp nước ngoài đẩy mạnh đầu tư.

Ông Sam Conroy, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Australia tại Việt Nam chia sẻ những công ty sản xuất hàng đầu tại nước này không cần lao động giá rẻ. Trong vòng 6 tháng qua, doanh nghiệp Australia dành sự quan tâm lớn đến nguồn nhân lực chất lượng và không còn bàn đến vấn đề mức lương tối thiểu.

Với những doanh nghiệp Australia đang hoạt động hoặc có dự định vào Việt Nam, ông cho rằng họ cần phải hiểu thị trường tại đây đã có nhiều sự thay đổi lớn so với thời điểm trước.

Theo TS Đặng Thảo Quyên, Chủ nhiệm cấp cao bộ môn Kinh doanh quốc tế, Đại học RMIT Việt Nam, tăng trưởng dòng vốn FDI tại Việt Nam thời gian qua là tín hiệu của một quá trình cải cách cấu trúc sâu rộng với động lực tăng trưởng bắt nguồn từ chuyển đổi trong tư duy.

Tuy nhiên, khoảng cách giữa vốn đăng ký và vốn giải ngân cho thấy nhu cầu cấp thiết phải đẩy nhanh tiến độ dự án, đơn giản hóa quy định và tăng cường hợp tác công tư.

Bà Quyên nhấn mạnh bước tiếp theo không chỉ là thu hút vốn mà cần định hướng dòng vốn vào những lĩnh vực mang đến kết quả bền vững, bao trùm và tạo tác động mạnh mẽ. “Chúng ta đã thu hút được sự chú ý của thế giới, giờ là lúc chúng ta phải tạo dựng niềm tin và duy trì niềm tin đó”, bà nói thêm.

Anh Nguyễn