Hàng loạt vi phạm tại các doanh nghiệp kinh doanh vàng

Thanh tra Ngân hàng Nhà nước chỉ rõ nhiều vi phạm trong hoạt đông kinh doanh vàng. Ảnh: ST

Ngoài ra, tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Tiên Phong (TPBank), kết quả thanh tra của NHNN cho thấy TPBank nhận vàng miếng SJC của khách hàng gửi Ngân hàng giữ hộ nhưng không thực hiện thủ tục niêm phong, không ghi số series vàng nhận giữ hộ của khách hàng; có dấu hiệu đưa thông tin gây nhầm lẫn cho khách hàng về doanh nghiệp nhằm thu hút khách hàng của doanh nghiệp khác, liên quan đến hành vi cạnh tranh không lành mạnh.

Việc lập hồ sơ giữ hộ vàng thực hiện chưa nhất quán với quy định, quy trình nội bộ giữ hộ vàng của TPBank; có một số ít trường hợp tính, thu phí thừa, thiếu; còn có trường hợp chứng từ kế toán ghi chưa đúng thông tin mệnh giá, số lượng, quy chỉ, ngày tháng.

TPBank ghi không đầy đủ các nội dung bắt buộc trên hóa đơn bán vàng theo quy định. Trong thời kỳ thanh tra, một số khách hàng cá nhân có hoạt động mua, bán vàng miếng với TPBank, tần suất mua, bán diễn ra liên tục nhiều lần trong ngày, trong tháng với doanh số mua, bán hàng nghìn tỷ đồng trong một năm với mục đích kinh doanh.

Tại Công ty cổ phần Tập đoàn Vàng bạc đá quý DOJI, theo Thanh tra NHNN, doanh nghiệp này có tình trạng một số giao dịch bán vàng với giá bán cao hơn giá niêm yết; hoạt động kinh doanh vàng khác (hoạt động vay vốn bằng vàng của người dân, khách hàng và hoạt động giữ hộ vàng miếng trên ứng dụng EGOLD) khi chưa được cấp có thẩm quyền cho phép.

DOJI vi phạm quy định về thương mại điện tử, sử dụng công nghệ số để kinh doanh vàng. Việc lập chứng từ nhập, xuất kho vàng giữ hộ tại DOJI còn có tình trạng ghi nội dung sai với hình thức chứng từ, lập chứng từ chưa đúng mẫu quy định; một số địa điểm đăng ký rút vàng đưa thông tin, địa chỉ chưa chính xác.

Đáng lưu ý, một số cá nhân bán vàng nguyên liệu cho DOJI với khối lượng lớn bất thường so với nghề nghiệp, nhân thân của cá nhân bán vàng, trong đó có cả trường hợp Công ty (không phải DOJI) thông qua cá nhân để bán vàng nguyên liệu cho doanh nghiệp kinh doanh vàng có thể nhằm mục đích không xuất hóa đơn, không kê khai nộp thuế đối với vàng bán, che dấu nguồn gốc đối với vàng nguyên liệu... gây bất ổn đến thị trường vàng trong nước như thời gian vừa qua.

Ngoài ra, DOJI vi phạm về hạch toán tổng chi phí lãi vay được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế thu nhập doanh nghiệp đối với doanh nghiệp không đúng quy định; Công ty có hoạt động vay và hoàn trả vàng vay cho khách hàng nhưng không lập hóa đơn khi hoàn trả hàng hóa vay (vàng) cho bên cho vay theo quy định.

Thanh tra tại Bảo Tín Minh Châu (BTMC), NHNN chỉ rõ các vi phạm về chấp hành chế độ báo cáo hoạt động kinh doanh mua, bán vàng miếng; giao dịch bán vàng với giá bán cao hơn giá niêm yết; quy định thương mại điện tử, sử dụng công nghệ số để kinh doanh vàng. Việc hạch toán chi phí quà tặng vào giá vốn của hàng hóa dịch vụ mua vào không đúng quy định, dẫn đến giảm số thuế giá trị gia tăng phải nộp...

Tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Xuất nhập khẩu Việt Nam (Eximbank), kết quả thanh tra cho thấy, nhân viên Eximbank rút ngắn thao tác kiểm đếm và giao vàng, nhận vàng; rút ngắn thao tác kiểm đếm, thu - chi tiền VND với khách hàng, chênh lệch VND từ các giao dịch mua bán vàng trong cùng ngày khách hàng nộp/rút tiền mặt từ tài khoản thanh toán VND của khách hàng, tạo điều kiện cho khách hàng giao dịch mua, bán số lượng vàng miếng trong cùng một thời điểm với thực tế, khách hàng và nhân viên giao dịch của Eximbank không cần giao nhận vàng và tiền (chỉ ký chứng từ nhận vàng và tiền), chỉ thực hiện giao dịch tiền của phần chênh lệch giá vàng nhằm mục đích sinh lời. Hoạt động này cũng làm tăng doanh số mua bán vàng miếng của Eximbank, không phản ánh đúng bản chất doanh số mua, bán vàng miếng của Eximbank.

Eximbank không báo cáo một số giao dịch mua, bán vàng có giá trị lớn theo quy định của pháp luật về phòng, chống rửa tiền; không lập hóa đơn theo quy định khi bán vàng miếng cho khách hàng đối với một số giao dịch; lập hóa đơn bán hàng không đúng thời điểm theo quy định đối với một số hóa đơn.

Kết quả thanh tra tại Công ty Cổ phần Vàng bạc đá quý Phú Nhuận (PNJ) chỉ rõ doanh nghiệp này có dấu hiệu vi phạm về nhãn hàng hóa theo quy định đối với sản phẩm vàng trang sức, mỹ nghệ...

PNJ có dấu hiệu vi phạm quy định của pháp luật về thuế. Căn cứ quy định của pháp luật, NHNN đã có Văn bản chuyển thông tin sang cơ quan có thẩm quyền để xem xét, xử lý theo quy định.

PNJ lập hóa đơn bán hàng không đúng thời điểm đối với một số hóa đơn; một số giao dịch thiếu thông tin hoặc có thể không phải thông tin số chứng minh nhân dân/căn cước công dân của khách hàng trên Bảng kê 01/thu nhập doanh nghiệp...

Tại Công ty Vàng bạc đá quý Sài Gòn (SJC), kết quả xác minh khách hàng cho thấy có dấu hiệu Công ty SJC vi phạm quy định của pháp luật về thuế.

Mặc dù chưa có cơ sở xác định mức tăng giá trong giai đoạn từ ngày 02/10/2023 đến ngày 15/4/2024 là bất hợp lý. Tuy nhiên, tại SJC, giá mua, giá bán vàng do Tổng giám đốc Công ty SJC quyết định và chỉ đạo trực tiếp về giá mua, giá bán vàng khi không có quy định, quy trình nội bộ về các chỉ tiêu, căn cứ cụ thể trong cơ chế xác định giá mua, giá bán vàng, không phân tách trách nhiệm của các bộ phận có liên quan trong quá trình tham mưu xác định giá.

Như vậy, việc quyết định giá mua, giá bán vàng do 1 cá nhân là Tổng giám đốc quyết định khi không có các chỉ tiêu, căn cứ cụ thể dẫn đến rủi ro trong việc xác định giá, ảnh hưởng đến hoạt động của Công ty SJC cũng như thị trường vàng do Công ty SJC chiếm thị phần tương đối lớn.

Công ty SJC lập hoặc thay thế và phát hành một số hóa đơn bán hàng nhưng không có mã của Cơ quan thuế; chưa thực hiện các thủ tục xử lý hóa đơn sai sót đối với một số hóa đơn; hạch toán khoản dự phòng giảm giá hàng tồn kho vào giá vốn hàng bán dẫn đến thiếu thu nhập tính thuế thu nhập doanh nghiệp, làm giảm thuế thu nhập doanh nghiệp của Công ty; không ghi đầy đủ thông tin hoặc thông tin có thể chưa chính xác về số chứng minh nhân dân/căn cước công dân của một số khách hàng trên Bảng kê 01/TNDN.

ĐỨC THÀNH