Hàng Mỹ vấp phải rào cản nào sau khi ông Trump công bố thuế quan?

Hai ngày trước khi công bố chính sách thuế quan tương hỗ, chính quyền Tổng thống Trump đã đưa ra báo cáo chi tiết về các rào cản thương mại mà hàng xuất khẩu Mỹ đang gặp phải trên toàn cầu.

Báo cáo Thương mại Quốc gia thường niên của USTR, công bố hôm thứ Hai, liệt kê các rào cản thương mại từ hơn 60 quốc gia, bao gồm thuế nhập khẩu trung bình và các rào cản phi thuế quan như quy định kỹ thuật, chính sách thuế phức tạp và biện pháp hành chính bất lợi cho doanh nghiệp Mỹ.

Báo cáo được đưa ra trong bối cảnh Tổng thống Trump đang đẩy mạnh chính sách thương mại “có đi có lại”, với mục tiêu đáp trả các biện pháp mà Washington xem là bất công hoặc không tương xứng. Theo dự kiến, vào thứ Tư, ông Trump sẽ công bố danh sách các mức thuế tương hỗ nhằm cân bằng lại mức thuế cao và các rào cản kỹ thuật từ các đối tác thương mại.

Tuần trước, ông Trump công bố mức thuế 25% với ô tô nhập khẩu nhằm phục hồi sản xuất trong nước, nhưng động thái này gây tranh cãi do lo ngại tác động đến giá cả và người tiêu dùng.

Tổng thống Donald Trump. Ảnh: Creative Commons

“Không có tổng thống Mỹ hiện đại nào hiểu rõ hơn Tổng thống Trump về quy mô và tác động tiêu cực của các rào cản thương mại nước ngoài,” Đại diện Thương mại Mỹ Jamieson Greer khẳng định. Ông cho biết chính quyền đang nỗ lực xóa bỏ bất công trong thương mại quốc tế, nhằm bảo vệ doanh nghiệp và người lao động Mỹ.

Tuy nhiên, báo cáo dài 397 trang này không chỉ là cơ sở cho chính sách thuế mới, mà còn là tổng kết chiến lược về thương mại toàn cầu. Dù tác động cụ thể chưa rõ, tài liệu thể hiện rõ lập trường cứng rắn của Washington với các rào cản từ bên ngoài.

Từ thuế VAT đến các quy định kỹ thuật – cuộc chiến âm thầm

Trong nội bộ Nhà Trắng, một trong những quan điểm gây chú ý là từ cố vấn thương mại Peter Navarro, người cho rằng các khoản thuế giá trị gia tăng (VAT) ở châu Âu và nhiều nước khác đang hoạt động như một dạng thuế ngầm. Theo ông, các khoản VAT không chỉ làm tăng giá hàng hóa Mỹ, mà còn gián tiếp trợ cấp cho hàng xuất khẩu của các nước đó khi được hoàn lại.

Tuy nhiên, báo cáo của USTR không coi VAT của EU là rào cản thương mại trực tiếp. Thay vào đó, Mỹ tập trung phê phán các chính sách mới như thuế dịch vụ kỹ thuật số và cơ chế điều chỉnh biên giới carbon, vốn bị cho là gây bất lợi cho doanh nghiệp công nghệ và sản xuất Mỹ.

Ở các quốc gia khác như Argentina, Mexico và UAE, thuế GTGT và phương thức áp dụng lại được USTR liệt kê là yếu tố làm tăng chi phí nhập khẩu đối với hàng hóa Mỹ. Riêng Trung Quốc, báo cáo cáo buộc nước này sử dụng hoàn thuế VAT như một hình thức trợ cấp xuất khẩu đối với một số sản phẩm chiến lược.

Rào cản kỹ thuật và các tranh chấp kéo dài

Bên cạnh các chính sách thuế, báo cáo của USTR còn nhấn mạnh nhiều rào cản kỹ thuật và quy định hành chính đang gây khó khăn cho hàng hóa xuất khẩu của Mỹ. Trong đó có việc EU chậm phê duyệt cây trồng biến đổi gen, hay áp dụng các tiêu chuẩn dư lượng thuốc trừ sâu khắt khe, gây trở ngại cho nông sản Mỹ.

Một điểm đáng chú ý là yêu cầu mới của EU về tỷ lệ vật liệu tái chế trong bao bì nhựa. Theo USTR, nếu không được thực thi một cách hợp lý, quy định này có thể trở thành “rào cản vô lý” đối với doanh nghiệp Mỹ. Dù vậy, Washington vẫn khẳng định sẵn sàng hợp tác với EU để đảm bảo tính minh bạch và khả thi.

Đọc thêm: Ông Trump tiết lộ thông tin bất ngờ về khả năng tranh cử nhiệm kỳ ba

Báo cáo cũng tái khẳng định lập trường lâu nay của Mỹ trong các tranh chấp thương mại với Canada. USTR chỉ trích hệ thống quản lý nguồn cung của Canada trong các ngành sữa, trứng và gia cầm, với mức thuế quan rất cao ngoài hạn ngạch – lên tới 245% đối với pho mát và 298% đối với bơ. Tổng thống Trump nhiều lần tuyên bố sẽ áp dụng biện pháp đáp trả nếu Ottawa không điều chỉnh các chính sách bảo hộ này.

Tùng Lâm