Hàng vạn người chiêm bái, dâng hương tại đền thờ Tản Viên Sơn Thánh trong ngày đầu Xuân

Chị Chu Thị Dung (35 tuổi, trú tại xã Cẩm Lĩnh, huyện Ba Vì, Hà Nội) cùng hàng vạn người dân, du khách đến chiêm bái, dâng hương tại đền thờ Tản Viên Sơn Thánh trong ngày đầu Xuân.

Đền Và (còn gọi là Đông Cung) tọa lạc tại đồi Lim với hàng trăm cây lim cổ thụ thuộc địa bàn thôn Vân Gia (phường Trung Hưng, thị xã Sơn Tây, Hà Nội), là một trong tứ cung của xứ Đoài thờ Tản Viên Sơn Thánh - vị thần đứng đầu trong “tứ bất tử” của tín ngưỡng dân gian Việt Nam (cùng với Chử Đồng Tử, Thánh Gióng, Mẫu Liễu Hạnh).

Di tích này có quy mô lớn nhất trong gần 200 di tích lịch sử ở xứ Đoài. Đền Và được xếp hạng là Di tích lịch sử - văn hóa cấp quốc gia từ năm 1964. Lễ hội Đền Và là lễ hội lớn nhất trong 65 lễ hội truyền thống ở xứ Đoài, đã được công nhận là Di sản Văn hóa phi vật thể cấp quốc gia vào năm 2016.

Bà Chu Thị Linh (70 tuổi), người buôn bán tại cửa Đền Và cho biết, từ thời khắc Giao thừa cho tới ngày thứ 2 của năm mới, đã có hàng vạn lượt du khách ngày đêm nườm nượp đến chiêm bái, dâng hương tại đây.

Tùy vào tâm thành và hoàn cảnh của từng người, sẽ chọn mua mâm lễ dao động từ 50.000 đồng cho tới 500.000 đồng. Mâm lễ thường gồm hoa quả, trầu cau, vàng mã, nước lọc, bánh...

Các tiểu thương tại Đền cho biết, so với dịp Tết năm ngoái, lượng khách năm nay đổ về Đền tăng đột biến. Một phần nguyên do là trong năm 2024, đất nước ta ghi nhận nhiều thiên tai, thảm họa thiên nhiên nghiêm trọng, trong đó có bão số 3 (Yagi) khiến nhiều người thương vong, thiệt hại về tài sản rất lớn.

Do đó, hướng tới một năm mới với ước mong an lành, nhiều người đến đây để cầu bình an cho gia đình, việc sản xuất nông nghiệp cũng như công việc được tiến triển thuận lợi.

Ước vọng này phù hợp với tập quán thờ Tản Viên Sơn Thánh của dân tộc từ trước tới nay. Bởi đây là vị thánh tượng trưng cho ước vọng chinh phục tự nhiên, chiến thắng thiên tai.

Ngài là vị thánh đầu tiên được nhắc đến trong tâm thức dân gian của người Việt, là vị thánh biểu đạt cho khả năng sáng tạo to lớn của dân tộc Việt Nam trong chiến đấu chống thiên tai, lũ lụt để bảo vệ mùa màng và cuộc sống cho nhân dân.

Tín ngưỡng thờ Tản Viên Sơn Thánh khẳng định và tiếp nối việc bảo tồn, phát huy vai trò của Tản Viên Sơn Thánh được hình thành vào thời kỳ đầu của nền văn hóa và văn minh của người Việt. Di sản đã góp phần khẳng định về sự tồn tại của thời đại Hùng Vương, nhà nước đầu tiên trong tâm thức của người Việt.

Do lượng người đông, cũng như đảm bảo việc chiêm bái, dâng hương được nghiêm trang, nhà Đền đã chia làm 2 cửa để người dân dâng lễ, hạ lễ. Việc thắp hương, cầu khấn sẽ được thực hiện ở khu vực Điện tế và bên ngoài.

Các mâm lễ của khách thăm viếng đều được đánh số để tiện cho việc dâng hương, nhận lễ.

“Nhân dịp đầu Xuân, cả gia đình tôi vượt từ nội thành Hà Nội đi gần 50km đến đây để cầu bình an, sức khỏe, cầu mong đất nước phát triển phồn vinh”, chị Bùi Thị Kim Hậu (Hà Nội) chia sẻ.

Trong dịp du Xuân năm nay đặc biệt thu hút sự quan tâm của các bạn trẻ.

Dâng hương xong, nhiều bạn trẻ tranh thủ mặc áo dài, chụp ảnh tại Đền.

Ngoài chiêm bái, dâng hương tại khu vực chính - nơi thờ Tam vị Tản Viên Sơn, Đức Quốc Mẫu, Công đồng, Tứ trụ triều đình và các quan văn, quan võ, du khách còn tập trung ở khu vực Lầu Cô Chín để cầu nguyện, xin nước tại Giếng Thánh để uống, rửa mặt và mang về nhà thắp hương trên bàn thờ gia tiên.

Khuôn viên Đền bài trí nhiều con vật gắn với truyền thuyết Sơn Tinh - Thủy Tinh như: "Voi chín ngà, gà chín cựa, ngựa chín hồng mao" ... Những lễ vật mà Thánh Sơn Tinh đã chuẩn bị để hỏi cưới công chúa Mị nương, con gái của vua Hùng thứ 18.

Nhiều khu vực check-in cũng được nhà đền chuẩn bị phục vụ du khách.

Theo truyền thuyết, sau khi giúp dân khai sơn, trị thủy, Đức Thánh Tản Viên thường du ngoạn bốn phương, hỏi thăm dân tình. Một lần Ngài nhằm hướng mặt trời mọc đi đến quả đồi thấp ven dòng sông Tích. Thấy đây là nơi thắng địa, Ngài dừng chân nghỉ ngơi vừa lúc trên trời xuất hiện đám mây ngũ sắc từ phía núi Ba Vì bay tới kịp che mát một vùng. Ngài cho đó là điềm lành, bèn cho lập tại chỗ một hành cung đặt tên là Vân Già đông thần cung. Nơi ấy nay là Đền Và.

Theo truyền thuyết, sau khi giúp dân khai sơn, trị thủy, Đức Thánh Tản Viên thường du ngoạn bốn phương, hỏi thăm dân tình. Một lần Ngài nhằm hướng mặt trời mọc đi đến quả đồi thấp ven dòng sông Tích. Thấy đây là nơi thắng địa, Ngài dừng chân nghỉ ngơi vừa lúc trên trời xuất hiện đám mây ngũ sắc từ phía núi Ba Vì bay tới kịp che mát một vùng. Ngài cho đó là điềm lành, bèn cho lập tại chỗ một hành cung đặt tên là Vân Già đông thần cung. Nơi ấy nay là Đền Và.

Trường Hùng