Hành trình nâng tầm sản phẩm rượu men lá người Dao

Lạng Sơn không chỉ nổi tiếng với thịt lợn quay, khau nhục, cải ngồng, măng ớt...mà còn được biết đến với sản phẩm rượu men lá rất đặc trưng của đồng bào dân tộc Dao xã Công Sơn, huyện Cao Lộc. Với phương thức chưng cất rượu truyền đời, đến nay loại rượu này đã có hơn ngàn năm lịch sử. Để nâng cao chất lượng sản phẩm rượu men lá người Dao, HTX Nông nghiệp Công Sơn đã đầu tư dây chuyền sản xuất hiện đại (tủ nấu cơm, nồi chưng cất rượu...) nhưng vẫn giữ bản sắc truyền thống.

Nếu như trước đây khi nấu cơm rượu, bà con đồng bào Dao nơi đây phải nấu trên bếp củi nóng nực thì giờ các thành viên HTX nấu cơm rượu bằng tủ nấu hơi. Sau khi nổi lửa, hơi nóng từ bếp củi sẽ theo đường ống dẫn đến tủ nấu cơm để làm chín từng hạt gạo

Để nấu chín cơm rượu thường sẽ mất từ 2 đến 2,5 giờ. Cơm được nấu bằng hơi trong tủ chín đều, hạt cơm không bị nát. Công suất nấu của tủ mỗi mẻ đạt 100 kg gạo

Cơm rượu sau khi nấu chín sẽ được các thành viên HTX đổ ra, quạt nguội trước khi trộn men lá

Men để ủ cơm rượu là loại men lá do các thành viên HTX tự làm. Cây làm men được các xã viên hái từ rừng có khí hậu quanh năm mát lạnh và độ ẩm cao trên đỉnh núi Mẫu Sơn

Mỗi quả men được làm ra sẽ gồm 17 loại thảo dược, trong đó có các loại thảo dược quý như: Pình Địa Má, Pình Địa Tom, Say Dịp (cây 36 rễ)...

Sau khi cơm nguội, các thành viên HTX trộn bột men đã xay mịn với cơm cho đều, đảm bảo hạt cơm tơi, không bết dính

Cơm sau khi đã trộn đều men được các thành viên HTX đổ vào thùng ủ. Trung bình 1 tạ gạo, các xã viên sẽ chia thành 3 thùng để ủ đảm bảm điều kiện cho men phát triển tốt nhất

Cơm rượu sau khi ủ được 100 ngày sẽ được các xã viên đổ vào nồi và tiến hành chưng cất. Trung bình mỗi mẻ chưng cất sẽ mất khoảng 6 đến 7 tiếng và thu về được từ khoảng 80 đến 85 lít rượu

Những giọt rượu đầu tiên khi chảy ra từ hệ thống chưng cất sẽ được hứng vào chum sành. Sau đó rượu được ủ trong chum 18 tháng mới cho vào téc trong 6 tháng rồi mới xuất kho. Lúc này, rượu sẽ cho hương vị thơm nồng, thấm sâu, vị êm rất đặc trưng

Sản phẩm rượu men lá người Dao của HTX Nông nghiệp Công Sơn được tỉnh cũng như huyện Cao Lộc lựa chọn tham gia quảng bá tại nhiều chương trình, sự kiện, hội chợ... tổ chức trong và ngoài tỉnh.

Hiện sản phẩm rượu men lá người Dao của HTX Nông nghiệp Công Sơn đã được ngành chức năng tỉnh đánh giá, nâng hạng từ sản phẩm OCOP 3 sao lên OCOP 4 sao cấp tỉnh năm 2024; sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu cấp tỉnh năm 2023

CHANG LIỄU