Hành trình quản trị dữ liệu tốt, chuyển đổi số thành công trong kiểm toán

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải phát biểu tại Hội nghị. Ảnh: VGP/HT

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết, một trong những mục tiêu quan trọng được xác định tại Chiến lược Phát triển KTNN đến năm 2030 đã được Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành là “Hoàn thiện môi trường làm việc điện tử của KTNN theo hướng xây dựng hạ tầng dữ liệu, hệ thống quản trị dữ liệu lớn tập trung, kết nối với các hệ thống cơ sở dữ liệu liên quan để thu thập, ứng dụng các công cụ phân tích, dự báo đáp ứng yêu cầu quản lý, phát triển hoạt động kiểm toán trong môi trường số; đẩy mạnh việc ứng dụng công nghệ số, tiêu biểu là công nghệ dữ liệu lớn, trí tuệ nhân tạo, công cụ xử lý ngôn ngữ tự nhiên, kết nối vạn vật trong hoạt động kiểm toán và chỉ đạo điều hành nội bộ…”. Đồng thời, quản trị dữ liệu tốt, chuyển đổi số thành công của KTNN Việt Nam là một trong những nội dung có quan hệ mật thiết với “Đề án xây dựng Quốc hội điện tử hướng Quốc hội số” của Quốc hội Việt Nam đang được xây dựng và triển khai.

“Do đó, Hội nghị là quyết định mạnh dạn của KTNN Việt Nam, đồng thời với sự tham gia tích cực của các SAI, tôi tin tưởng rằng Hội nghị sẽ chia sẻ nhiều thông lệ tốt, nhiều bài học kinh nghiệm quý báu, qua đó giúp các SAI, trong đó có KTNN Việt Nam nâng cao năng lực hoạt động, đóng góp tích cực vào sự phát triển chung của quốc gia mình cũng như cộng đồng các quốc gia, dân tộc”, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải nói.

Tổng Kiểm toán nhà nước Ngô Văn Tuấn phát biểu tại Hội nghị

Theo Tổng KTNN Ngô Văn Tuấn, trong những năm qua, Nhóm công tác về kiểm toán dữ liệu lớn của INTOSAI (WGBD) đã có những bước phát triển đáng kể, đặc biệt là trong những hoạt động chia sẻ kiến thức về kiểm toán chất lượng cao thông qua việc sử dụng các công nghệ tiên tiến, đóng góp hữu ích cho cộng đồng INTOSAI nói chung và các thành viên nói riêng. Tại Việt Nam, trước những thách thức, yêu cầu và nhiệm vụ mới phù hợp với bối cảnh mới của xu thế hội nhập quốc tế, CMCN 4.0 và các vấn đề mới nổi và những kỳ vọng ngày càng cao của Đảng, Nhà nước, Quốc hội và nhân dân, KTNN đã xây dựng và ban hành các cơ chế, chính sách nền tảng, làm cơ sở cho việc triển khai các hoạt động CNTT; bước đầu xây dựng được kiến trúc cơ sở dữ liệu của Ngành.

“Việc triển khai dự án xây dựng kiến trúc cơ sở dữ liệu, phát triển đồng bộ hạ tầng CNTT, Trung tâm dữ liệu đạt tiêu chuẩn kỹ thuật, ứng dụng CNTT phục vụ công tác quản lý điều hành và hỗ trợ hoạt động kiểm toán cũng như đảm bảo an toàn thông tin theo từng cấp độ là bước đi mang tính đột phá của KTNN, phù hợp với quá trình chuyển đổi số và bước đầu hình thành một lĩnh vực kiểm toán mới dựa trên Trí tuệ nhân tạo với các phương pháp kiểm toán mới, tiếp cận trực tiếp hệ thống CNTT và dữ liệu gốc, tổ chức đối chiếu kiểm tra Dữ liệu lớn mang tính hệ thống, phạm vi quốc gia”, Tổng kiểm toán cho biết.

Phát biểu tại sự kiện, Phó Tổng KTNN Bùi Quốc Dũng cho rằng, dữ liệu vừa là tài sản của quản trị, vừa là công cụ để các SAI cùng xây dựng chính sách động lực thúc đẩy giải trình. Nhưng tiềm năng của dữ liệu lớn cũng đi kèm với một loạt thách thức nếu muốn khai thác dữ liệu hiệu quả. Vì vậy, trong 2 ngày diễn ra Hội nghị, các đại biểu cùng trao đổi những cách làm hay và cùng giải quyết thách thức phải đối mặt, thể hiện chí hướng cùng nhau định hình kiểm toán công của thời đại số.

“Trí tuệ và chuyên môn tập thể của các SAI là nền tảng để xây dựng chương tiếp theo trong tiến trình phát triển của dữ liệu lớn trong lĩnh vực kiểm toán công”, Phó Tổng KTNN Bùi Quốc Dũng nhấn mạnh.

Đại diện cho KTNN Trung Quốc, ông Ma Wenhui, Phó Tổng KTNN Trung Quốc cho rằng, những công nghệ mới với dữ liệu lớn, Internet vạn vật, AI đang nở rộ và tất cả các quốc gia trên thế giới hàng ngày đều sử dụng dữ liệu lớn để hiện đại hóa hệ thống quản trị xã hội, quản trị quốc gia và kiểm toán công là một cấu phần rất quan trọng quản trị quốc gia.

Các SAI toàn cầu đều ghi nhận tầm quan trọng của dữ liệu lớn trong việc thúc đẩy nâng cao chất lượng của kiểm toán. Trong 8 năm vừa qua, các nguồn lực dữ liệu do các thành viên của INTOSAI thực hiện đã gia tăng nhanh chóng và các công nghệ cũng được nâng cấp để ứng dụng được dữ liệu lớn rộng rãi hơn.

Tuy nhiên, ông Ma Wenhui cho rằng, các SAI đang gặp nhiều thách thức khi dữ liệu chưa được chuẩn hóa, việc ứng dụng công nghệ còn nhiều dư địa để có thể làm tốt hơn. Theo Hiệp hội Quản trị dữ liệu quốc tế, quản trị dữ liệu bao gồm quản lý dữ liệu tài nguyên thông qua việc cấp phép, trong đó có việc phân tích dữ liệu để làm sao dữ liệu được quản trị hiệu quả. Quản trị dữ liệu là nhiệm vụ mang tính hệ thống, phức tạp, liên quan nhiều bên để cùng giải quyết các khâu trong chuỗi giá trị.

Theo ông Ma Wenhui, quản trị dữ liệu là nhiệm vụ mang tính hệ thống và phức tạp liên quan đến nhiều bên và nó giải quyết tất cả các khâu trong chuỗi giá trị. Để tăng cường quản trị dữ liệu, chúng ta cần phải tập trung để phát triển, nâng cao năng lực kiểm toán và có được nỗ lực hợp tác của tất cả các bên nhằm thúc đẩy thực hiện 6 nhiệm vụ để kích hoạt dữ liệu.

Cụ thể: cần xây dựng hệ thống dữ liệu và xác định rõ trách nhiệm giữa các cơ quan quản lý dữ liệu và cơ quan kiểm toán; cải thiện cơ chế quản lý, phân tích dữ liệu và chuẩn hóa dữ liệu; nâng cao hệ thống tối ưu hóa việc lưu trữ dữ liệu và các thuật toán; nâng cao hệ thống cấp phép dữ liệu để giúp các kiểm toán viên có thể tiếp cận dễ dàng hơn, hiệu quả hơn; nâng cao hiệu suất của việc ứng dụng cơ chế sáng tạo, tạo điều kiện thuận lợi cho việc tích hợp dữ liệu, phối hợp giữa kiểm toán tại chỗ và kiểm toán từ xa; đảm bảo việc tuân thủ cũng như an ninh dữ liệu thông qua việc tăng cường các hệ thống về quản lý an ninh dữ liệu.

Tại Hội nghị, các đại biểu của KTNN Trung Quốc, KTNN Brazil, KTNN Ấn Độ đã lần lượt trình bày các báo cáo quan trọng, gồm: Báo cáo tiến độ của Nhóm công tác INTOSAI WGBD; Báo cáo tiến độ Đề án nghiên cứu về “Ứng dụng dữ liệu lớn trong lĩnh vực dịch vụ y tế và an sinh xã hội”; Báo cáo tiến độ Đề án nghiên cứu về “Trí tuệ nhân tạo trong quy trình kiểm toán”.

Hội nghị thu hút sự tham dự của hơn 100 đại biểu trong nước và quốc tế, trong đó có hơn 40 đại biểu đến từ 23 cơ quan kiểm toán tối cao (SAI).

Ngoài 3 báo cáo quan trọng của Nhóm công tác, 22 SAI thành viên, quan sát viên có bài tham luận xoay quanh chủ đề “Quản trị dữ liệu - công cụ hiệu quả mới trong kiểm toán - từ góc độ chất lượng dữ liệu”. Các tham luận tập trung chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm về những thách thức, cơ hội, những bài học thành công và kinh nghiệm quý báu nhằm hoàn thiện công tác quản trị dữ liệu nói riêng và hoạt động kiểm toán dữ liệu lớn nói chung. KTNN Việt Nam trình bày tham luận nêu rõ thực trạng công tác xây dựng hạ tầng dữ liệu và ứng dụng phân tích dữ liệu trong hoạt động kiểm toán của KTNN Việt Nam; Những kết quả đạt được, những khó khăn thách thức và đề xuất giải pháp tháo gỡ.

Nhuệ Mẫn