Hành trình sống đẹp - sống xanh của các bác sĩ Khoa Nội Hô hấp - Lao, Bệnh viện Đa khoa Hòa Bình

Tại Bệnh viện Đa khoa Hòa Bình (tỉnh Phú Thọ), không khí ở Khoa Nội Hô hấp – Lao luôn nặng trĩu một nỗi lo vô hình. Tôi - bác sĩ điều trị, sau khi kết thúc ca can thiệp dẫn lưu dịch màng phổi cho một bệnh nhân lớn tuổi lại thêm lo lắng. Lá phổi của họ giống như những cánh rừng đang bị cháy khô, cần được chăm sóc bằng sự dịu dàng và chính xác tuyệt đối.

Khác với các bệnh viện trung ương, ở đây, thách thức của chúng tôi là làm sao để xử lý hàng ngàn chiếc khẩu trang, dụng cụ nội soi dùng một lần, và vật tư liên quan đến bệnh nhân Lao – những nguồn lây nhiễm tiềm tàng. Những bệnh nhân ở đây chủ yếu là người con của xứ Mường, họ đã quen thuộc với núi rừng nhưng chưa hiểu rõ việc bảo vệ thiên nhiên là bảo vệ chính sức khỏe của mình. Bên cạnh việc chăm sóc hơi thở cho người bệnh, chúng tôi cũng đồng thời hướng dẫn họ cách bảo vệ môi trường sống, tận dụng thiên nhiên để chữa bệnh. Đó là lúc sống đẹp (cứu người) và sống xanh (bảo vệ không gian sống) phải hợp nhất.

Bác sĩ khoa Nội Hô hấp - Lao, Bệnh viện Đa khoa Hòa Bình đang lắng nghe những nhịp thở của bệnh nhân COPD (bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính).

Độc đáo sáng kiến "Phổi xanh bệnh viện", chương trình tập luyện "Nhịp thở núi rừng"

Sáng kiến "Phổi xanh bệnh viện" ra đời, không chỉ là mô hình quản lý tối ưu cho bệnh viện, mà còn là sự tôn trọng đối với thiên nhiên. Chúng tôi lắp đặt hệ thống lọc khí HEPA không chỉ để chống lây nhiễm Lao, mà còn để tạo ra một môi trường lý tưởng chống lại các bệnh hô hấp mạn tính như hen suyễn, COPD - vốn gia tăng do ô nhiễm không khí và khói bếp truyền thống ở miền núi.

Thay vì chỉ dựa vào thùng rác, chúng tôi thí điểm sử dụng các "Túi hậu cần xanh" (Green Logistics Bag), có thể tái sử dụng an toàn sau khi khử khuẩn để thu gom khẩu trang và vật liệu nhựa không lây nhiễm, đưa chúng vào quy trình xử lý chuyên biệt. Mục tiêu của việc này là giảm thiểu rác thải nhựa bệnh viện, bảo vệ các khe suối, con sông – nguồn nước quan trọng của vùng.

Các dịch cơ thể từ nội soi phế quản hay dẫn lưu màng phổi được xử lý với phương pháp trung hòa hóa học an toàn tại nguồn trước khi đưa vào hệ thống xử lý nước thải chung. Đây là hành động bảo vệ nguồn nước ngầm, bảo vệ mạch sống của xứ Mường.

Sáng kiến này đã biến khoa Nội Hô hấp - Lao thành một "buồng phổi sạch" thực thụ, không chỉ về mặt y khoa mà cả về mặt sinh thái. Chúng tôi đang biến thách thức trong phòng chống lây nhiễm thành cơ hội để xây dựng một tiêu chuẩn vệ sinh không khí cao hơn, đúng với tinh thần “sống xanh”.

Những chiến binh áo xanh trong "buồng phổi sạch", dù nụ cười được che bởi khẩu trang, nhưng tinh thần sẵn sàng bảo vệ sinh mạng và quản lý rác thải y tế nguy hại (chất thải từ nội soi phế quản) vẫn rực cháy.

Sứ mệnh của người bác sĩ tại khu vực này là phải đưa y tế ra khỏi khuôn viên bệnh viện, hòa nhập vào nếp sống của cộng đồng. Thay vì chỉ sử dụng máy móc, chúng tôi tư vấn bệnh nhân hen/COPD sử dụng không gian mở và cây xanh quanh nhà để cải thiện hô hấp. Đặc biệt, chúng tôi đưa ra các khuyến nghị về việc giảm thiểu khói bếp củi hoặc cải tiến bếp truyền thống (vốn là nguyên nhân hàng đầu gây COPD ở phụ nữ trung niên miền núi), hướng tới sử dụng năng lượng sạch hơn.

Bên cạnh đó, bệnh viện triển khai chương trình tập luyện "Nhịp thở núi rừng": Tổ chức các buổi sinh hoạt trong khuôn viên bệnh viện, hướng dẫn bệnh nhân tập thở sâu, điều hòa hơi thở theo nhịp điệu yên tĩnh của núi rừng, thay vì chỉ là các bài tập khô khan.

Bác sĩ hướng dẫn bệnh nhân hô hấp tập luyện theo bài tập "Nhịp thở núi rừng" – kết nối lại với không khí trong lành để hơi thở của họ được hồi sinh một cách bền vững.

Truyền lửa cho thế hệ trẻ và y tế cơ sở

Chúng tôi mở các lớp tập huấn về "bệnh học môi trường và rác thải y tế cơ sở" cho các trạm y tế vùng sâu, vùng xa - nơi việc xử lý rác thải còn đơn giản. Chúng tôi hướng dẫn họ cách phân loại và lưu trữ rác thải nguy hại tạm thời một cách an toàn nhất, bảo vệ y tá và cộng đồng địa phương.

Chúng tôi muốn thế hệ y sĩ trẻ hiểu rằng: Y đức không chỉ nằm trong việc khám chữa bệnh, mà còn nằm trong việc bảo tồn sự cân bằng của thiên nhiên bao quanh chúng ta.

Mỗi buổi sáng, nhìn ra dãy núi trập trùng phía Tây Phú Thọ, tôi cảm nhận được sự kết nối sâu sắc giữa hơi thở của con người và hơi thở của núi rừng. Hơi thở ấy là vô giá, và sứ mệnh của người bác sĩ hô hấp là bảo vệ sự vô giá ấy cho từng bệnh nhân.

Sống đẹp với người bác sĩ là cứu lấy sinh mạng bệnh nhân, sống xanh là bảo vệ nền tảng của môi trường như không khí, nước, đất đai – nơi sinh mạng đó được nuôi dưỡng. Hai điều này không thể tách rời.

Từ phòng bệnh Nội Hô hấp, từ chiếc khẩu trang màu xanh, chúng tôi mang đến một thông điệp mãnh liệt: Hãy đối xử với không gian sống quanh ta bằng sự tôn trọng tuyệt đối. Hãy để mỗi hơi thở chúng ta lấy vào, và mỗi dụng cụ chúng ta thải ra, đều mang dấu ấn của sự tử tế bền vững.

Xin hãy để màu xanh của hy vọng trên chiếc khẩu trang y tế mãi mãi là màu xanh thanh khiết, hòa quyện vào màu xanh biếc của núi rừng xứ Mường, tạo nên một Việt Nam có hơi thở khỏe mạnh, một Việt Nam sống đẹp và sống xanh một cách trọn vẹn nhất.

Bùi Văn Hiển - Bác sĩ Khoa Nội Hô hấp - Lao, Bệnh viện Đa khoa Hòa Bình, tỉnh Phú Thọ