Hành trình tự hào, phụng sự đất nước, phục vụ nhân dân

Lễ kỷ niệm có sự tham dự của Tổng Bí thư Tô Lâm, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính. Cùng dự Lễ kỷ niệm có các Ủy viên Bộ Chính trị: Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa; Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Phan Văn Giang; Bí thư Trung ương Đảng, Chánh văn phòng Trung ương Đảng Lê Hoài Trung; Ủy viên BCH Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ Mai Văn Chính và 600 đại biểu là những cán bộ quản lý, văn nghệ sỹ, vận động viên, huấn luyện viên tiêu biểu đại diện cho đội ngũ những người làm công tác văn hóa toàn quốc.

Tổng Bí thư Tô Lâm, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và các đại biểu tham quan triển lãm tại Lễ kỷ niệm (Ảnh: Trần Huấn)

Tại buổi lễ, Tổng Bí thư Tô Lâm thay mặt Lãnh đạo Đảng và Nhà nước trao Huân chương Lao động hạng Nhất của Chủ tịch nước tặng Bộ VHTTDL vì những thành tích đặc biệt xuất sắc trong công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa Việt Nam giai đoạn 2021 - 2025.

Phát biểu khai mạc Lễ kỷ niệm, Bộ trưởng Bộ VHTTDL Nguyễn Văn Hùng nhấn mạnh, Lịch sử đã khắc ghi khi 80 năm trước, ngày 28/8/1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ký Tuyên cáo thành lập Chính phủ lâm thời gồm 13 Bộ, trong đó có Bộ Thông tin, Tuyên truyền, tiền thân của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch hiện nay.

Từ khi có Đảng lãnh đạo, văn hóa được xác định là một mặt trận trọng yếu. Đề cương Văn hóa Việt Nam năm 1943 - bản tuyên ngôn đầu tiên của Đảng về văn hóa đã xác định ba nguyên tắc cơ bản: “Dân tộc - Khoa học - Đại chúng” trong xây dựng, phát triển văn hóa; đến Nghị quyết các kỳ Đại hội, Nghị quyết chuyên đề của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị đều khẳng định văn hóa là hồn cốt dân tộc, là động lực của sự phát triển, là “sức mạnh mềm” của quốc gia.

Nhờ vào đường lối đúng đắn, sáng tạo đó, hành trình 80 năm qua ngành Văn hóa đã làm nên một trường ca với nhiều cung bậc cảm xúc: Văn hóa đã nuôi dưỡng tâm hồn và bản sắc, từ khúc nhạc hào hùng của nền văn hóa kháng chiến, đến những vũ điệu tự tin của thể thao hội nhập với những khát vọng vươn cao, với những bước chân du lịch đưa đất nước ra thế giới và báo chí trở thành mạch dẫn tri thức kết nối niềm tin giữa Đảng với Nhân dân.

Tổng Bí thư Tô Lâm phát biểu chỉ đạo tại Lễ kỷ niệm (Ảnh: Trần Huấn)

Nhìn tổng thể về thành tựu, đó không chỉ là niềm tự hào mà còn là điểm tựa tinh thần vững chắc để xây dựng một nền văn hóa Việt Nam giàu bản sắc. Soi rọi vào thực tiễn của những năm gần đây, lĩnh vực văn hóa có nhiều chuyển biến tích cực.

Với tinh thần “nhìn lại để tiến xa hơn”, Bộ trưởng Bộ VHTTDL Nguyễn Văn Hùng cho rằng, chặng đường phía trước có nhiều thuận lợi nhưng cũng có không ít khó khăn, thách thức. Toàn cầu hóa và hội nhập mở ra cơ hội, song nguy cơ phai nhạt bản sắc văn hóa cũng rất hiện hữu. Ứng dụng công nghệ và chuyển đổi số trong lĩnh vực văn hóa còn chậm, nguồn nhân lực chất lượng cao của ngành còn gặp khó khăn.

Hơn lúc nào hết, toàn ngành phải có các giải pháp để khắc phục những “điểm nghẽn” này; đồng thời phải “giữ được nhịp” và tạo ra “nhịp mới”: “Giữ nhịp” là giữ lấy giá trị cốt lõi, giữ cho dòng chảy văn hóa dân tộc không lạc hướng, giữ sự ổn định về tổ chức, về niềm tin, về đạo lý. “Tạo nhịp mới” là thúc đẩy bản lĩnh, tạo động lực mới cho sự phát triển, tạo dòng chảy sáng tạo trong tư tưởng lãnh đạo, tạo bứt phá sáng tạo trong các lĩnh vực mà Bộ và Ngành đang quản lý, quản trị. Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng đưa ra 4 giải pháp:

Tiếp tục quán triệt sâu sắc và triển khai nghiêm túc các quan điểm chỉ đạo của Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư về phát triển đất nước trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Tổng Bí thư Tô Lâm trao Huân chương Lao động hạng Nhất cho Bộ VHTTDL (Ảnh: Viết Chung)

Thực hiện đồng bộ, hiệu quả công tác cán bộ, bám sát các quan điểm, nguyên tắc của Đảng, xây dựng đội ngũ đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ, đáp ứng yêu cầu phát triển của lĩnh vực văn hóa, thông tin, thể thao và du lịch. Xây dựng đội ngũ cán bộ, trước hết là người đứng đầu có bản lĩnh chính trị vững vàng, có đạo đức trong sáng, năng lực nổi bật; dám nghĩ, dám nói, dám làm, dám chịu trách nhiệm, dám đổi mới sáng tạo, dám đương đầu với khó khăn, thử thách.

Tập trung xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh, bảo đảm mọi thành viên của cộng đồng được phát triển các năng lực sáng tạo. Tập trung ưu tiên xây dựng văn hóa trong hệ thống chính trị, xây dựng văn hóa trong từng cộng đồng làng, bản, khu phố, cơ quan, đơn vị, văn hóa doanh nghiệp và mỗi gia đình là những đơn vị văn hóa thực chất.

Tiếp tục xây dựng hệ giá trị con người Việt Nam, khi khả năng chọn lọc cái tinh tế, tốt đẹp, định vị bản thân, giá trị, bản sắc dân tộc gắn với khát vọng hội nhập, cống hiến được đề cao sẽ trở thành lá chắn mềm loại trừ cái phản cảm, phi văn hóa như “hoa thơm sẽ lấn át cỏ dại”.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính trao Huân chương Lao động Hạng Nhất cho Bộ trưởng Bộ VHTTDL Nguyễn Văn Hùng

Huy động, sử dụng và phát huy tối đa hiệu quả mọi nguồn lực phát triển mà Đảng, Nhà nước, xã hội đầu tư cho lĩnh vực văn hóa, thông tin, thể thao và du lịch. Triển khai ngay Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển văn hóa giai đoạn 2025 - 2035 sau khi được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt đầu tư; Chiến lược phát triển các ngành công nghiệp văn hóa đến năm 2030; Chiến lược phát triển thể dục thể thao đến năm 2030. Đầu tư, xây dựng, hoàn thành các công trình, thiết chế văn hóa xứng tầm thời đại Hồ Chí Minh. Quản lý, khai thác, sử dụng hiệu quả tài sản công đối với tài sản kết cấu hạ tầng văn hóa, thông tin, thể thao.

Tới dự và phát biểu chỉ đạo tại Lễ kỷ niệm, thay mặt lãnh đạo Đảng và Nhà nước, Tổng Bí thư Tô Lâm đã gửi lời chúc sức khỏe và sự tri ân sâu sắc tới các thế hệ cán bộ ngành Văn hóa, Thông tin, Thể thao, Du lịch; chúc mừng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch được nhận phần thưởng cao quý của Đảng và Nhà nước trao tặng- Huân chương lao động hạng Nhất; chúc mừng các điển hình tiên tiến của Ngành Văn hóa được vinh danh ngày hôm nay.

Tổng Bí thư Tô Lâm cho biết, ngay từ khi Đảng mới ra đời, trong khói lửa của Cách mạng và dự cảm về tương lai đất nước, Đảng ta và Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu đã xác định vị trí đặc biệt của Văn hóa. Đề cương về Văn hóa Việt Nam năm 1943 đã phác họa một tầm nhìn xa, xác lập ba nguyên tắc lớn: dân tộc, khoa học, đại chúng; khẳng định Văn hóa soi đường cho quốc dân đi, Văn hóa là một mặt trận và những người làm Văn hóa là chiến sĩ. Ngay từ buổi đầu của chính quyền nhân dân, ngay trong chiến tranh chống Pháp, chống Mỹ, Đảng và Bác đã cử, đã gửi hàng trăm thanh niên trẻ ra nước ngoài học tập về Văn hóa, Nghệ thuật, Thể thao...

Tổng Bí thư Tô Lâm trao bằng khen cho 80 gương điển hình tiên tiến của ngành Văn hóa

Từ đó đến nay, xuyên suốt các kỳ Đại hội, các Nghị quyết, Kết luận, Chỉ thị của Trung ương, của Bộ Chính trị, Ban Bí thư đều nhấn mạnh: Văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội, vừa là mục tiêu, vừa là động lực của sự phát triển; văn hóa là sức mạnh mềm, là “năng lượng gốc” vô tận của dân tộc Việt Nam.

Hiện nay, chúng ta đang xây dựng nền Văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc; đề cao vai trò của con người là trung tâm, chủ thể, là mục tiêu, động lực của phát triển; đang tiến tới phát triển công nghiệp văn hóa, xây dựng thị trường văn hóa lành mạnh; xây dựng môi trường văn hóa, đời sống văn hóa; phát huy hệ giá trị quốc gia, hệ giá trị gia đình, hệ giá trị con người Việt Nam; phòng, chống suy thoái, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trên lĩnh vực tư tưởng-văn hóa.

Cùng với đó, Đảng luôn đặt trọng tâm xây dựng “Văn hóa trong Đảng”, văn hóa trong hệ thống chính trị; xây dựng phong cách nêu gương, liêm chính, tận tụy vì dân; đề cao văn hóa pháp quyền, văn hóa công vụ, văn hóa doanh nghiệp, văn hóa trong kinh doanh. Đó là căn cốt để lan tỏa ra xã hội, củng cố niềm tin, tạo đồng thuận, khơi dậy khát vọng phát triển phồn vinh, hạnh phúc. Để Văn hóa phải luôn gắn với đời sống chính trị, kinh tế, xã hội; văn hóa phải thẩm thấu vào từng quyết sách, từng công trình, từng con đường, cây cầu, từng cánh đồng, khu công nghiệp, đô thị, làng quê; hiện diện trong nếp nghĩ, cách làm, trong lối ứng xử và phẩm chất của con người Việt Nam. Văn hóa xây nên dáng hình của dân tộc, định hình hệ giá trị quốc gia, bồi đắp hệ giá trị gia đình, hệ giá trị con người Việt Nam thời kỳ mới: yêu nước, nhân ái, đoàn kết, trung thực, trách nhiệm, sáng tạo, kỷ cương, khát vọng.

Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh một số bài học được rút ra trong thực tiễn Cách mạng gần một thế kỷ qua: Thứ nhất, mọi thành tựu Văn hóa đều bắt đầu từ việc kiên định đường lối đúng đắn, tôn trọng quy luật văn hóa và đặt con người ở trung tâm. Khi đường lối đúng, cơ chế phù hợp, thì sức sáng tạo của đội ngũ cán bộ làm công tác văn hóa được giải phóng, sức mạnh của cộng đồng được khơi dậy và bừng sáng.

Thứ hai, bản sắc là gốc, hội nhập là cành. Bản sắc giúp ta đứng vững và trường tồn; hội nhập giúp ta nở hoa kết trái và lan tỏa. Bảo tồn và phát triển bổ sung cho nhau trong một thực thể hữu cơ sống động.

Thứ ba, Văn hóa muốn nở hoa phải có môi trường lành mạnh và nguồn lực tương xứng. Đầu tư cho văn hóa là đầu tư cho tương lai, cho “mạch nguồn” sức mạnh dân tộc.

Thứ tư, Văn hóa chỉ tồn tại vĩnh cửu khi hòa vào đời sống. Mọi chính sách phải hướng tới công chúng, tới cộng đồng, tới từng gia đình, từng khu phố, thôn bản, trường học, cơ quan, doanh nghiệp.

Thứ năm, trong thời đại số, sáng tạo là mạch chủ, đổi mới là phương thức, liên kết là động lực. Kết nối văn hóa với công nghệ, với thị trường, với du lịch, với giáo dục, với đô thị, với nông thôn… giá trị sẽ nhân lên bội phần.

Đất nước ta đang bước vào giai đoạn phát triển mới với mục tiêu trở thành nước phát triển, thu nhập cao theo định hướng xã hội chủ nghĩa. Bối cảnh thế giới biến động nhanh, phức tạp; cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, đô thị thông minh… đang định hình những chuẩn mực mới; cạnh tranh chiến lược, bùng nổ thông tin, “đấu tranh trên không gian mạng” diễn ra gay gắt; sự thâm nhập của các sản phẩm văn hóa ngoại lai đa dạng, nhiều chiều. Trong bối cảnh đó, Văn hóa càng phải đi trước một bước, soi đường, dẫn dắt, bồi đắp bản lĩnh, củng cố niềm tin, hình thành năng lực mềm quốc gia.

Thiên An