Hầu hết phản ứng phụ sau tiêm không phải do vắc xin Covid-19

Trong quá trình nghiên cứu vắc xin Covid-19, một số người sử dụng giả dược nhưng không được báo trước. Cơ thể của họ có những phản ứng tiêu cực giống như tiêm vắc xin thật. Hiện tượng này gọi là hiệu ứng nocebo.

Kiểm tra dữ liệu từ 12 thử nghiệm lâm sàng vắc xin Covid-19, các nhà nghiên cứu ở Mỹ phát hiện ra rằng hiệu ứng nocebo chiếm khoảng 76% tổng số phản ứng phụ sau liều đầu tiên và gần 52% sau liều thứ hai.

Ảnh minh họa: Business-standard

Phân tích ghi nhận một tỷ lệ đáng kể các tác dụng phụ nhẹ hơn, chẳng hạn như đau đầu, mệt mỏi ngắn hạn và đau cánh tay không phải do các thành phần của vắc xin tạo ra. Các lý do khác như lo lắng, kỳ vọng đã tạo ra hiệu ứng nocebo.

Từ kết quả trên, các nhà chuyên môn cho rằng công khai thông tin về hiệu ứng nocebo có thể giảm bớt e ngại của những người chưa tiêm vắc xin Covid-19, khuyến khích họ đi chủng ngừa.

Giáo sư Ted Kaptchuk, Trường Y Harvard và Tiến sĩ Julia Haas, Trung tâm Y tế Beth Israel Deaconess, đã phân tích các tác dụng phụ được báo cáo trong hàng chục thử nghiệm lâm sàng vắc xin Covid-19.

Trong mỗi thử nghiệm, những người trong nhóm giả dược được tiêm dung dịch muối không hoạt tính thay vì vắc xin. Nghiên cứu không xem xét các tác dụng phụ nghiêm trọng, hiếm gặp như cục máu đông hoặc viêm tim.

Sau lần tiêm đầu tiên, hơn 35% những người trong nhóm dùng giả dược đã trải qua những tác dụng phụ toàn thân như đau đầu và mệt mỏi. 16% có phản ứng cục bộ như đau cánh tay, mẩn đỏ hoặc sưng tấy tại chỗ tiêm.

Đúng như dự đoán, những người được tiêm mũi vắc xin đầu tiên có nhiều khả năng bị các phản ứng phụ hơn. Khoảng 46% cho biết có các triệu chứng toàn thân và 2/3 đau cánh tay hoặc các triệu chứng khác tại chỗ tiêm.

Ở lần tiêm thứ 2, tỷ lệ đau đầu hoặc các triệu chứng toàn thân khác ở nhóm tiêm vắc xin cao gần gấp đôi so với nhóm giả dược, lần lượt là 61% và 32%. Sự khác biệt lớn hơn đối với các phản ứng tại chỗ tiêm, 73% ở nhóm tiêm vắc xin và 12% ở nhóm dùng giả dược.

Nhìn chung, các nhà chuyên môn tính toán, khoảng 2/3 các phản ứng phụ phổ biến trong các thử nghiệm vắc xin Covid-19 do hiệu ứng nocebo, đặc biệt là nhức đầu và mệt mỏi.

Giáo sư Kaptchuk lập luận: “Hầu hết các nhà nghiên cứu cho rằng bệnh nhân nên biết ít về các tác dụng phụ để giảm bớt lo lắng. Tôi nghĩ điều này là sai. Trung thực là điều cần làm”.

An Yên (Theo Guardian)