HĐND 2 cấp tỉnh Lâm Đồng - từ hợp nhất đến bứt phá

Việc triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp đã tạo bước chuyển mạnh mẽ trong hoạt động của HĐND. Nhiều cách làm đổi mới, sáng tạo được áp dụng, góp phần nâng cao hiệu lực quản lý, phát huy dân chủ và phục vụ Nhân dân tốt hơn.

Lãnh đạo xã Quảng Khê khảo sát tình hình cơ sở vật chất trường lớp năm học 2025 - 2026

Bước chuyển từ thể chế đến thực tiễn

Sau 4 tháng vận hành, mô hình chính quyền địa phương 2 cấp đã chứng minh tính đúng đắn của chủ trương và những chuyển biến tích cực trong hoạt động của HĐND từ thể chế đến thực tiễn. Đồng chí Mai Thị Xuân Trung - Tỉnh ủy viên, Phó Chủ tịch HĐND tỉnh khẳng định, từ mô hình chính quyền địa phương 3 cấp chuyển sang mô hình địa phương 2 cấp, bộ máy HĐND được sắp xếp lại theo hướng tinh gọn, giảm tầng nấc trung gian, nâng cao hiệu quả điều hành.

Với tinh thần “vừa chạy vừa xếp hàng”, HĐND tỉnh đã tổ chức 4 kỳ họp, ban hành 40 nghị quyết về cơ chế, chính sách quan trọng, tạo nền tảng pháp lý để bộ máy hoạt động ổn định. Đơn vị cũng nỗ lực để tiếp tục hoàn thiện hệ thống thể chế pháp luật, nhất là các chính sách đặc thù của địa phương như: bổ sung bảng giá của một số loại đất, các quy định về mức kinh phí hỗ trợ hoạt động của ban thanh tra nhân dân; phụ cấp đối với thôn đội trưởng và trợ cấp ngày công đối với dân quân khi làm nhiệm vụ…

Việc rà soát hệ thống văn bản quy phạm pháp luật do HĐND 3 tỉnh ban hành trước sáp nhập để có phương án xử lý, sửa đổi, thay thế hoặc ban hành mới phù hợp với thực tiễn đổi mới cũng được chú trọng.

Công tác giám sát, khảo sát được đẩy mạnh, tập trung vào những vấn đề bức thiết, liên quan trực tiếp đến Nhân dân. HĐND tỉnh tổ chức nhiều đợt giám sát, khảo sát và 1 phiên giải trình giữa 2 kỳ họp về các vấn đề như: đất đai, bảo vệ rừng, y tế cơ sở, giáo dục, đời sống đồng bào dân tộc thiểu số, nông nghiệp và môi trường... Các vấn đề bất cập được kiến nghị xử lý, góp phần tăng cường kỷ luật, kỷ cương trong quản lý nhà nước, nâng cao hiệu quả phục vụ Nhân dân.

Việc tiếp xúc cử tri trước và sau kỳ họp được tổ chức chu đáo với tinh thần lắng nghe, tổng hợp và phản ánh trung thực ý kiến, nguyện vọng của người dân đến các cơ quan có thẩm quyền. Từ đổi mới thể chế đến hành động thực tiễn cho thấy, bộ máy tinh gọn hơn, chính sách ban hành kịp thời, giám sát thực chất nhằm xây dựng nền hành chính hiện đại, dân chủ, vì dân phục vụ. Đây cũng là tiền đề quan trọng để tỉnh tiếp tục hoàn thiện mô hình, khẳng định vị thế tiên phong trong đổi mới tổ chức, hoạt động của chính quyền địa phương thời kỳ mới.

Chính quyền sát dân, vì dân hơn

Để thích ứng với yêu cầu mới, HĐND các xã, phường, đặc khu cũng chủ động, linh hoạt, sáng tạo trong thực hiện nhiệm vụ, phát huy vai trò cơ quan dân cử. Theo đồng chí Châu Văn Bảy - Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã Quảng Phú, HĐND xã đã nhanh chóng thích ứng, đổi mới mạnh mẽ phương thức làm việc.

HĐND xã Quảng Phú triển khai mô hình “Tổ đại biểu HĐND gần dân, sát dân”, “Ngày đại biểu HĐND về cơ sở”, “Tiếp xúc cử tri 2 chiều - đa kênh, đa phương thức”... “Các mô hình này là bước tiến lớn trong thực hành dân chủ ở cơ sở, củng cố mối quan hệ gắn bó máu thịt giữa đại biểu dân cử và người dân”, đồng chí Châu Văn Bảy khẳng định.

Nhiều địa phương khác trong tỉnh đã thể hiện tinh thần đổi mới mạnh mẽ trong hoạt động của HĐND. Đồng chí Vũ Tiến Lư - Tỉnh ủy viên, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã Quảng Khê cho biết: “Kỳ họp HĐND xã là nơi thể hiện rõ nhất phương châm “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra”. Trước mỗi kỳ họp, Thường trực HĐND xã đều cung cấp đầy đủ các tài liệu để đại biểu nghiên cứu. Quá trình điều hành, chủ tọa dành thời gian thỏa đáng cho thảo luận, chất vấn, góp ý để nghị quyết ban hành phát huy trí tuệ tập thể, mang tính khả thi cao”.

HĐND xã Đắk Sắk cũng có nhiều đổi mới trong giải quyết các ý kiến, kiến nghị của cử tri. Thường trực HĐND xã phân công các tổ đại biểu và đại biểu nơi cử tri có kiến nghị, phản ánh, phối hợp tổ chức đối thoại trực tiếp để giải quyết, bảo đảm quyền lợi chính đáng theo quy định. Trường hợp ngoài phạm vi giải quyết, tổ đại biểu báo cáo để có văn bản đề nghị làm rõ các kiến nghị nhằm giảm đơn thư khiếu nại vượt cấp và tạo điều kiện để cán bộ, Nhân dân gần gũi hơn.

Đồng chí H’Xuân - Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã Đắk Sắk nhấn mạnh: “Đại biểu là nhân tố trung tâm để nâng cao chất lượng hoạt động. Do đó, ngoài việc nâng cao chất lượng, xã quan tâm lựa chọn nhân sự để bộ máy HĐND đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ”.

Chuyển đổi số - bước đột phá của cơ quan dân cử

Chuyển đổi số (CĐS) được xem là một trong những đột phá trong điều hành, tổ chức, hoạt động của HĐND cấp xã nhằm góp phần xây dựng chính quyền điện tử, chính quyền số, xã hội số. Hầu hết HĐND cấp xã đã coi đây là đột phá để nâng cao hiệu quả điều hành, giám sát và phục vụ Nhân dân.

Với mục tiêu xây dựng “Hội đồng không giấy tờ”, xã Quảng Trực đã áp dụng triệt để các nền tảng số trong quản lý, điều hành và giám sát. 100% kỳ họp, phiên họp của HĐND đều được tổ chức theo hướng điện tử, tài liệu họp gửi qua phần mềm quản lý văn bản và thư điện tử công vụ, giảm hoàn toàn hồ sơ giấy (trừ tài liệu mật). Tất cả nghị quyết, báo cáo, thông báo đều được số hóa và lưu trữ trên hệ thống điện tử dùng chung của chính quyền địa phương, đồng thời cập nhật kịp thời lên Cổng thông tin điện tử xã giúp cử tri dễ dàng theo dõi, giám sát.

HĐND xã Quảng Trực đang xây dựng kế hoạch cụ thể triển khai thí điểm hệ thống lấy ý kiến, biểu quyết điện tử, ứng dụng dữ liệu dân cư, đất đai và ngân sách trong công tác thẩm tra, giám sát. Mỗi đại biểu HĐND đều được tập huấn kỹ năng số, thành thạo các công cụ trực tuyến phục vụ công việc, hướng tới mô hình “đại biểu số”, tăng tính kết nối giữa HĐND và cử tri.

“Việc chuẩn hóa quy trình, rút ngắn thời gian xử lý văn bản và công khai thông tin trên môi trường mạng giúp hoạt động của HĐND ngày càng công khai, chuyên nghiệp, hiện đại, góp phần xây dựng chính quyền số, xã hội số vùng biên”, đồng chí Dương Huy Toàn - Tỉnh ủy viên, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã Quảng Trực cho hay.

Một trong những điểm nhấn nổi bật của HĐND tỉnh sau sáp nhập là tiên phong trong ứng dụng công nghệ thông tin, CĐS vào toàn bộ hoạt động của cơ quan dân cử. Ngay từ kỳ họp thứ 3, HĐND tỉnh đã triển khai mô hình “Kỳ họp, phiên họp không giấy”, sử dụng tài liệu điện tử, hệ thống eOffice, chữ ký số trong điều hành công việc.

Các hoạt động giám sát, khảo sát, thẩm tra, tiếp xúc cử tri đều được số hóa, giúp tiết kiệm thời gian, chi phí, đồng thời tăng tính công khai, minh bạch trong hoạt động. “CĐS không chỉ là giải pháp kỹ thuật mà là bước đột phá trong phương thức hoạt động, giúp nâng cao chất lượng điều hành, rút ngắn quy trình xử lý, giảm giấy tờ, tiết kiệm ngân sách, tạo nền tảng cho xây dựng chính quyền điện tử, hướng tới chính quyền số, phục vụ Nhân dân tốt hơn”, Phó Chủ tịch HĐND tỉnh Mai Thị Xuân Trung khẳng định.

Việc nhất thể hóa chức danh bí thư đồng thời là chủ tịch HĐND cấp xã, đã tạo sự thống nhất giữa chủ trương của Đảng và hành động của chính quyền.

(Còn nữa)

Nguyệt Thu - Hoàng Hoài - Tuấn Hương - Thanh Nhàn .