Hệ hóa phẩm VPI SP: Sản phẩm khoa học công nghệ có tính thời đại của Petrovietnam

Những năm vừa qua, sản lượng khai thác dầu khí trong nước có xu hướng suy giảm tự nhiên do các yếu tố khách quan như một số mỏ lớn đang ở giai đoạn khai thác cuối đời mỏ, các mỏ mới phát hiện chủ yếu là mỏ nhỏ, cận biên, điều kiện khai thác khó khăn... Bởi vậy, việc triển khai các nghiên cứu và áp dụng công nghệ nâng cao hệ số thu hồi dầu trở thành vấn đề cấp thiết.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nghe giới thiệu về chế phẩm nâng cao hệ số thu hồi dầu VPI SP giúp gia tăng sản lượng khai thác cho khu vực nghiên cứu mỏ Bạch Hổ tại Triển lãm kỷ niệm 10 năm Ngày Khoa học và Công nghệ Việt Nam (18/5/2013-18/5/2023) với chủ đề “Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo - động lực phát triển bền vững”.

Hệ hóa phẩm nâng cao hệ số thu hồi dầu (Hệ hóa phẩm VPI SP) là kết quả nghiên cứu của cụm đề tài nghiên cứu khoa học cấp Quốc gia “Nghiên cứu, lựa chọn giải pháp và phát triển, ứng dụng công nghệ nâng cao hệ số thu hồi dầu cho đối tượng trầm tích lục nguyên của các mỏ dầu tại bể Cửu Long, thềm lục địa Việt Nam”. Đây là cụm đề tài khoa học được Bộ Khoa học và Công nghệ làm chủ đầu tư, Viện Dầu khí Việt Nam (VPI) - đơn vị thành viên của Tập đoàn Công nghiệp - Năng lượng Quốc gia Việt Nam (Petrovietnam) chủ trì với sự tham gia của 50 nhà khoa học hàng đầu về dầu khí trong nước cũng như quốc tế.

Nội dung công việc chính đã thực hiện là nghiên cứu và lựa chọn giải pháp và phát triển ứng dụng công nghệ có tính khả thi nhằm nâng cao hệ số thu hồi dầu phù hợp cho từng đối tượng, từng mỏ dầu đang khai thác trong tầng trầm tích lục nguyên thuộc bể Cửu Long, thềm lục địa Việt Nam.

Nghiên cứu công nghệ chế tạo hệ hóa phẩm nâng cao hệ số thu hồi quy mô phòng thí nghiệm phù hợp cho đối tượng đại diện để tiến hành thực nghiệm nghiên cứu các giải pháp nâng cao hệ số thu hồi dầu. Xây dựng được mô hình khai thác, mô phỏng áp dụng giải pháp nâng cao thu hồi dầu cho đối tượng đại diện. Nghiên cứu cũng thiết kế cải hoán hệ thống công nghệ thiết bị sản xuất quy mô pilot phục vụ chế tạo 100 tấn hệ hóa phẩm nâng cao hệ số thu hồi dầu phục vụ cho thử nghiệm thực tế ngoài mỏ.

Chế phẩm nâng cao hệ số thu hồi dầu VPI SP.

Được biết, nghiên cứu này đã được áp dụng thử nghiệm công nghiệp và đánh giá hiệu quả như mong đợi. Đây còn là cơ sở quan trọng để VPI xây dựng phương án tổng thể ứng dụng công nghệ nâng cao hệ số thu hồi dầu cho trầm tích lục nguyên trên phạm vi toàn bể Cửu Long.

Cho đến nay, toàn bộ khối lượng nghiên cứu đã hoàn thành đúng tiến độ so với kế hoạch đề ra, đảm bảo yêu cầu về kỹ thuật và chất lượng. Các sáng kiến, cải tiến kỹ thuật trong công trình gồm: Ứng dụng các thành tựu mới nhất của cách mạng công nghiệp 4.0 trong việc mô phỏng khai thác mỏ, cũng như mô phỏng cơ chế của các giải pháp nâng cao hệ số thu hồi dầu như mô phỏng tích hợp, mô phỏng đa thành phần, mô phỏng đường dòng...

TS Nguyễn Minh Quý - Phó Viện trưởng VPI, ThS Phạm Trường Giang và ThS Hoàng Long đại diện nhóm tác giả nhận giải Nhất VIFOTEC cho Cụm công trình “Nghiên cứu, lựa chọn giải pháp và phát triển, ứng dụng công nghệ nâng cao hệ số thu hồi dầu cho đối tượng trầm tích lục nguyên của các mỏ dầu tại bể Cửu Long, thềm lục địa Việt Nam”.

TS Nguyễn Minh Quý - Phó Viện trưởng VPI, Chủ nhiệm Cụm đề tài cho biết, VPI đã triển khai kết hợp các giải pháp như công nghệ mô phỏng hiện đại, ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) và các thuật toán học máy (machine learning) để nâng cao hiệu quả dự báo khai thác cũng như đánh giá các giải pháp gia tăng hệ số thu hồi dầu trong quá trình nghiên cứu VPI SP. Cùng với đó, VPI cũng kết hợp giữa công nghệ sản xuất và thiết bị nên có tính đồng bộ cao trong sử dụng sản phẩm. Các công đoạn của công nghệ đều có thiết bị đi kèm. Đặc biệt, giải pháp tạo ra sản phẩm hệ hóa phẩm VPI SP an toàn, không gây độc hại cho con người và môi trường, dễ dàng sử dụng để gia tăng sản lượng khai thác tại các mỏ dầu trên thềm lục địa Việt Nam có nhiệt độ và áp suất cao.

TS Nguyễn Minh Quý nhấn mạnh, đây là lần đầu tiên tại Việt Nam thực hiện giải pháp công nghệ nâng cao hệ số thu hồi dầu bài bản, khoa học, theo đúng lộ trình nghiên cứu ứng dụng công nghệ tiên tiến đang được áp dụng trên thế giới: Nghiên cứu, lựa chọn giải pháp công nghệ nâng cao hệ số thu hồi dầu phù hợp, có tính khả thi, mang lại hiệu quả về kỹ thuật và kinh tế, góp phần gia tăng hiệu quả khai thác các mỏ dầu tại bể Cửu Long, thềm lục địa Việt Nam.

Giếng 1609, giàn BK16, mỏ Bạch Hổ - khu vực thử nghiệm VPI SP.

Các kết quả đã đạt được từ VPI SP cho thấy một tiềm năng rất lớn có thể mở rộng ứng dụng giải pháp công nghệ nâng cao thu hồi dầu trong tương lai bằng việc sử dụng bơm ép hóa phẩm VPI SP do Viện Dầu khí Việt Nam nghiên cứu và phát triển, bao gồm cả các đối tượng khai thác trong mỏ Bạch Hổ cũng như các mỏ dầu khí đang khai thác tại bể Cửu Long, thềm lục địa Việt Nam. Khi đó, hiệu quả mang lại cả về tối ưu khai thác nguồn tài nguyên và kinh tế của các dự án khai thác dầu khí tại Việt Nam là rất tiềm năng.

Nghiên cứu của VPI đã mở ra hướng sản xuất hóa phẩm nâng cao hệ số thu hồi dầu VPI SP ở quy mô công nghiệp cũng như đẩy mạnh khả năng ứng dụng hóa phẩm này cho các mỏ dầu tại Việt Nam; giúp gia tăng sản lượng khai thác dầu thô của Petrovietnam, đồng thời góp phần quan trọng vào sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Hơn thế nữa, kết quả nghiên cứu này là cơ sở quan trọng để thu hút vốn đầu tư trong và ngoài nước để xây dựng dây chuyền sản xuất, ứng dụng hóa phẩm nâng cao hệ số thu hồi dầu tại Việt Nam, từ đó tạo ra nhiều việc làm, thúc đẩy tăng trưởng và phát triển phát triển kinh tế của Việt Nam.

VPI cũng đã xây dựng một kế hoạch chi tiết để phát triển hệ sản phẩm VPI SP và đang trình lên Petrovietnam xem xét đầu tư nguồn lực và kinh phí để tiếp tục nghiên cứu phát triển thương mại hệ hóa phẩm VPI SP phù hợp cho những khu vực có điều kiện nhiệt độ và áp suất vỉa cao, tính phức tạp về cấu trúc địa chất, mức độ bất đồng nhất của vỉa chứa.

Hệ hóa phẩm nâng cao hệ số thu hồi dầu (Hệ hóa phẩm VPI SP) cho đối tượng trầm tích lục nguyên của các mỏ dầu tại bể Cửu Long, thềm lục địa Việt Nam là công trình tiêu biểu đạt giải Nhất Giải thưởng Sáng tạo Khoa học Công nghệ Việt Nam năm 2022 và là công trình xuất sắc được công bố trong Sách vàng sáng tạo Việt Nam năm 2023.

Đây là công trình khoa học công nghệ được gắn biển Chào mừng Đại hội đại biểu Đảng bộ Petrovietnam lần thứ IV, nhiệm kỳ 2025-2030 tại VPI (số 167 Trung kính, phường Yên Hòa, TP Hà Nội).

Bùi Công