Hé lộ lý do Mỹ bất ngờ rút nhân sự khỏi Trung Đông
Bộ Ngoại giao Mỹ đã quyết định thu hẹp hiện diện tại Iraq, trong khi Anh cảnh báo về 'căng thẳng gia tăng trong khu vực'.
Bộ Ngoại giao Mỹ cho phép sơ tán một số nhân sự của họ khỏi Iraq, còn Lầu Năm Góc cho người nhà các quân nhân trên khắp Trung Đông rời đi.
Đại sứ quán Mỹ tại Baghdad, Iraq. (Ảnh: AP)
Môi trường an ninh được thắt chặt sau khi Tổng thống Donald Trump bày tỏ hy vọng mong manh về khả năng đạt được thỏa thuận với Iran, nhằm hạn chế chương trình hạt nhân của nước này và ngăn chặn một cuộc đối đầu quân sự có thể trở thành thảm họa ở Trung Đông.
"Tôi không còn tự tin như vài tháng trước. Có điều gì đó đã xảy ra với họ, nhưng tôi không còn tự tin nhiều về khả năng đạt được thỏa thuận”, ông Trump nói với báo New York Post ngày 11/6.
Trong những tháng gần đây, các quan chức tình báo Mỹ lo ngại Israel có thể tấn công các cơ sở hạt nhân của Iran mà không có sự đồng ý của Mỹ. Nếu kịch bản đó xảy ra, tiến trình đàm phán giữa chính quyền Tổng thống Mỹ Trump với Iran sẽ sụp đổ và Tehran có thể sẽ tấn công các tài sản của Mỹ ở khu vực để đáp trả.
Tehran từ lâu vẫn nói rằng Mỹ phải chịu hậu quả nếu Israel tấn công Iran, vì Washington là nước ủng hộ quân sự và chính trị lớn nhất của Israel.
Bộ Ngoại giao Mỹ gần đây yêu cầu tất cả các đại sứ quán trong phạm vi tấn công của Iran - bao gồm phái bộ ở Trung Đông, Đông Âu và Bắc Phi - triệu tập ủy ban hành động khẩn cấp và báo cáo về Washington các biện pháp mà họ triển khai để giảm thiểu rủi ro.
Ngày 11/6, Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio quyết định cho phép những nhân sự làm ở vị trí không cần thiết rời khỏi Iraq.
"Chúng tôi liên tục đánh giá tình hình nhân sự phù hợp tại tất cả các đại sứ quán Mỹ. Dựa trên phân tích mới nhất, chúng tôi quyết định thu hẹp phạm vi hoạt động của phái bộ tại Iraq", một quan chức Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết.
Trong khi đó, Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth cho phép người nhà của quân nhân tự nguyện rời khỏi các cơ sở của họ trên khắp Trung Đông.
Một quan chức quốc phòng cho biết, Bộ Tư lệnh Trung ương Mỹ đang phối hợp chặt chẽ với các đối tác và Bộ Ngoại giao để duy trì mức độ sẵn sàng hỗ trợ các phái bộ bất cứ lúc nào.
Sức ép trước đàm phán?
Khi được hỏi về Iran, ông Trump cho biết tại sự kiện của Trung tâm Kennedy tối 11/6 rằng công dân Mỹ đang được di dời khỏi Trung Đông. "Đó có thể là nơi nguy hiểm... Chúng tôi đã thông báo di dời; chúng tôi sẽ xem điều gì sẽ xảy ra", ông nói.
“Chúng tôi đang theo dõi và lo lắng. Chúng tôi nghĩ rằng tình hình nghiêm trọng hơn bất kỳ thời điểm nào trước đây”, một nhà ngoại giao cấp cao trong khu vực cho biết.
Ngày 11/6, cơ quan hàng hải của Anh cảnh báo căng thẳng gia tăng ở Trung Đông có thể dẫn đến leo thang hoạt động quân sự, ảnh hưởng đến hoạt động vận chuyển trên các tuyến đường thủy quan trọng. Họ khuyến cáo tàu thuyền nên thận trọng khi di chuyển qua Vịnh Oman và Eo biển Hormuz giáp Iran.
Iran thúc giục Mỹ ưu tiên đàm phán. Phái bộ Iran tại Liên Hợp Quốc nói rằng “ngoại giao là con đường duy nhất để tiến lên, không phải chủ nghĩa quân phiệt”.
Iran và Mỹ dự kiến sẽ tổ chức vòng đàm phán trực tiếp thứ 6 tại Oman vào ngày 15/6, với sự tham gia của Đặc phái viên Mỹ Steve Witkoff và Ngoại trưởng Iran Iran Abbas Araghchi. Một số người nắm được tình hình cho biết cuộc đàm phán có thể sẽ không diễn ra.
Hồi tháng 4, ông Trump nói rằng tiến trình đàm phán đang đi theo hướng tích cực và cho biết ông đã yêu cầu Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu hoãn mọi kế hoạch quân sự. Nhưng đến ngày 11/6, Tổng thống Mỹ cho biết ông "ít tự tin" rằng Iran sẽ đồng ý với yêu cầu của Mỹ về việc dừng hoàn toàn chương trình làm giàu năng lượng hạt nhân.
"Họ có vẻ đang trì hoãn, và tôi nghĩ điều đó thật đáng tiếc", ông nói.
Ông thường xuyên nói rằng Iran sẽ không bao giờ được phép sở hữu vũ khí hạt nhân và đe dọa sẽ có hành động quân sự nếu không đạt được thỏa thuận.
Các nhà phân tích đang tranh luận về nhiều khả năng, như Mỹ và Anh có thể chỉ muốn đe dọa Tehran. Một quan chức cấp cao của Iran nói với Reuters rằng đe dọa quân sự luôn là một phần trong chiến thuật đàm phán của Mỹ.
