Hệ lụy từ việc tùy tiện sử dụng thuốc bảo vệ thực vật trên đồng ruộng
Thời điểm này, bà con nông dân Hà Tĩnh bắt đầu tập trung cao cho công tác phòng trừ sâu bệnh trên lúa xuân. Tuy nhiên, thói quen sử dụng thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) tùy tiện của bà con nông dân có thể gây tác dụng 'ngược', ảnh hưởng xấu đến quá trình sinh trưởng của lúa.
Trong giai đoạn cao điểm phòng chống dịch bệnh cho lúa xuân, trên nhiều cánh đồng, không khó để bắt gặp cảnh những nông dân “lỉnh kỉnh” đi phun thuốc với đủ các loại gói, chai, lọ mang theo. Điều đáng nói, hiện nay, trên mỗi bao bì thuốc BVTV đều ghi rất rõ hướng dẫn sử dụng, liều lượng, cách pha chế để người dân dễ dàng sử dụng.
Tuy nhiên, không phải nông dân nào cũng thực hiện đúng theo chỉ dẫn ghi trên bao bì. Nhiều người pha trộn nhiều loại thuốc trừ sâu vào một bình phun; pha thuốc không đúng liều lượng theo tỷ lệ quy định, tăng thêm liều lượng một cách cảm tính, thậm chí là “đốt cháy giai đoạn” trong quy trình phòng trừ sâu bệnh.
Ông Trần Quang Mai (thị trấn Nghèn, Can Lộc) cho hay: “Cùng một lần phun, tôi pha các loại thuốc gồm sâu cuốn lá nhỏ, khô vằn, rầy lưng trắng để tiết kiệm thời gian”.
Còn ông Nguyễn Văn Hưng (thôn Phù Ích, xã Ích Hậu, Lộc Hà) lý giải: “Nhà tôi gieo cấy gần 3 mẫu ruộng. Trong đợt này, nhiều loại sâu bệnh cùng xuất hiện, tới kỳ phải phun phòng trừ. Tiền công thuê người phun cũng khá cao, có khi lên đến 300 - 400 nghìn đồng/sào nên tôi phun gộp tất cả trong một bình cho tiện, còn bớt được thêm ít tiền công thuê người nữa”.
Những thói quen tùy tiện của người sản xuất không những không đạt hiệu quả cao nhất trong công tác phòng trừ sâu bệnh mà còn gây hại cho cả cây trồng lẫn người sử dụng. Hiện tượng “nhờn thuốc”, khó đặc trị một loại sâu bệnh có thể xảy ra. Bên cạnh đó, khi bà con không tuân thủ liều lượng dùng thuốc phòng trừ sâu bệnh theo khuyến cáo cũng có thể vô tình tiêu diệt một số loại thiên địch có lợi cho cây lúa...
Theo Phó Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và BVTV tỉnh Hà Tĩnh Nguyễn Tống Phong, thời gian gần đây, các lớp tập huấn về sử dụng thuốc BVTV đã được tổ chức đến tận thôn, xóm, ý thức của bà con trong sử dụng thuốc BVTV đã có những chuyển biến tích cực. Tuy nhiên, bên cạnh đó, một số nông dân vẫn chưa tuân thủ nguyên tắc phòng trừ sâu bệnh, pha chung 2 hoặc nhiều loại thuốc trong một bình phun để phun một lần. Nếu dùng thuốc không đúng cách sẽ làm giảm hoặc mất hiệu quả phòng trừ của các loại thuốc khiến dịch bệnh càng khó kiểm soát. Sử dụng phối hợp nhiều loại thuốc còn gây tính nhờn thuốc, kháng thuốc đối với dịch hại và gây ngộ độc thuốc đối với cây trồng,...
Phó Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và BVTV tỉnh nhấn mạnh, nông dân phải đặc biệt lưu ý sử dụng thuốc đúng nồng độ, liều lượng bao gồm lượng thuốc và lượng nước trên đơn vị diện tích theo hướng dẫn của nhà sản xuất hoặc khuyến cáo của cán bộ kỹ thuật. Không được tùy ý tăng nồng độ của thuốc cao vì sẽ gây hại cho người sử dụng, cây trồng, môi trường và làm tăng chi phí; hoặc phun ở nồng độ quá thấp sẽ làm cho dịch hại quen thuốc, kháng thuốc tạo nguy cơ bùng phát dịch.