Hệ thống giám sát thiết bị trong khai thác than hầm lò: Đáp ứng nhu cầu trong nước, giảm chi phí nhập khẩu

Nắm bắt nhu cầu thực tiễn

Với quy mô sản xuất của mỏ ngày càng mở rộng, mức khai thác ngày càng xuống sâu, điều kiện địa chất khai thác ngày càng phức tạp thì việc sử dụng nhiều lao động trực tiếp trong lò là không hiệu quả, rủi ro lớn. Hiện, Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam (TKV) cũng đang đẩy mạnh công tác cơ giới hóa, tự động hóa và tin học hóa trong khai thác để đáp ứng yêu cầu tăng sản lượng, giảm chi phí sản xuất và đảm bảo an toàn trong quá trình khai thác.

Thao tác vận hành giám sát các tuyến băng tải tại phòng điều khiển trung tâm

Xuất phát từ nhu cầu trên, Bộ Công Thương đã giao Viện Cơ khí Năng lượng và Mỏ - Vinacomin đề tài “Nghiên cứu thiết kế, chế tạo một số linh kiện tích hợp với tủ điện điều khiển và giám sát mỏ hầm lò”. Tiếp sau sự thành công của đề tài này, Bộ tiếp tục giao cho Viện Dự án: “Sản xuất thử nghiệm một số tủ điện điều khiển - giám sát thiết bị sử dụng trong khai thác hầm lò”, với mục tiêu đặt ra là sản phẩm phải đạt được công nghệ tương đương với sản phẩm của các nước trong khu vực.

Thạc sĩ Phạm Văn Hiếu, chủ nhiệm đề tài - cho biết: Hiện nay, các mỏ khai thác than hầm lò Việt Nam ứng dụng rất ít hệ thống các điều khiển liên động giám sát cục bộ cho công tác vận hành thiết bị. Công tác vận hành các thiết bị chủ yếu là thủ công bằng tay, các thông tin giám sát không thể cập nhật kịp thời phục vụ quá trình sản xuất.

“Trên thế giới đã áp dụng rộng rãi các hệ thống giám sát, điều khiển, điều độ tập trung phục vụ trong ngành sản xuất than. Các tủ điều khiển giám sát liên động là thành phần không thể thiếu trong hệ thống tự động hóa cho các khâu sản xuất và dây chuyền công nghệ của mỏ” - Thạc sĩ Phạm Văn Hiếu nói.

Làm chủ quy trình công nghệ

Đến nay, Viện Cơ khí Năng lượng và Mỏ - Vinacomin đã nghiên cứu, thiết kế, chế tạo thành công tủ điều khiển giám sát, thiết bị liên động cục bộ được Trung tâm kiểm định công nghiệp I, Cục kỹ thuật an toàn và môi trường công nghiệp (Bộ Công Thương) cấp chứng chỉ đạt tiêu chuẩn về tính năng phòng nổ, an toàn tia lửa cho các thiết bị sử dụng trong mỏ hầm lò, bao gồm các thiết bị: Vỏ tủ điều khiển giám sát; các bộ cách ly an toàn tia lửa; bộ chuyển đổi mạng Ethernet phòng nổ.

Theo Thạc sĩ Phạm Văn Hiếu: Tủ điều khiển giám sát thiết bị được đưa vào lắp đặt, chạy vận hành, nghiệm thu bàn giao và đưa vào sử dụng hệ thống các tuyến băng tải và hệ thống tời cáp treo chở người tại Công ty than Hòn Gai và Công ty than Hạ Long (TKV). Quá trình thử nghiệm đã chứng tỏ sản phẩm hoạt động ổn định và tin cậy, đáp ứng được các yêu cầu thiết kế đề ra, phù hợp với điều kiện môi trường cũng như yêu cầu sản xuất trong các mỏ khai thác than hầm lò.

“Với sản phẩm có cấu hình tương đương từ Trung Quốc khi nhập về Việt Nam hiện có giá thành khoảng 430 - 450 triệu đồng. Trong khi đó, với tủ điều khiển giám sát liên động cục bộ sản xuất hàng loạt ở trong nước có giá thành vào khoảng 180 triệu đồng” - Thạc sĩ Phạm Văn Hiếu cho hay.

Nhóm nghiên cứu kiến nghị Bộ Công Thương, TKV và các công ty sản xuất than hầm lò tạo điều kiện nhằm ứng dụng, nhân rộng sản phẩm của đề tài vào các yêu cầu công việc cụ thể nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất và giảm chi phí đầu tư.

Quỳnh Nga