Hệ thống mương nước sau thủy điện Ea Krong Rou: Cần sớm được đầu tư sửa chữa
Hệ thống mương nước sau thủy điện Ea Krong Rou (xã Ninh Tây, thị xã Ninh Hòa) sau nhiều năm khai thác đã bị hỏng nặng, khả năng tưới tiêu không đạt được hiệu quả như thiết kế. Vì vậy, hệ thống này cần sớm được duy tu, sửa chữa để đảm bảo phục vụ nhu cầu tưới tiêu của người dân.
Đã bị xuống cấp
Hệ thống mương nước sau thủy điện Ea Krong Rou gồm kênh chính nam và kênh chính bắc do Ban Quản lý Dự án các công trình giao thông và thủy lợi Khánh Hòa (nay là Ban Quản lý Dự án các công trình nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh) làm chủ đầu tư. Công trình được bàn giao cho Công ty TNHH Một thành viên Khai thác công trình thủy lợi Khánh Hòa quản lý khai thác. Trong đó, kênh chính nam được đưa vào sử dụng từ tháng 1-2013 với tổng chiều dài hơn 19,2km, phục vụ diện tích tưới tiêu theo thiết kế hơn 1.000ha; kênh chính bắc được đưa vào sử dụng từ tháng 8-2010, có tổng chiều dài gần 22,5km, diện tích tưới theo thiết kế hơn 1.744ha.
Tuyến kênh của hệ thống mương nước sau thủy điện Ea Krong Rou bị hỏng nặng.
Qua nhiều năm đưa vào khai thác, do ảnh hưởng của các đợt mưa lũ, hệ thống kênh đã bị sạt lở, sụp gãy ở nhiều vị trí. Cụ thể, kênh chính nam có 6 vị trí bị hỏng, với tổng chiều dài hơn 200m, trong đó có một số vị trí bị hỏng nặng như: Gãy đáy và tường kênh bị sụp hoàn toàn khiến việc tiêu thoát nước bị ảnh hưởng nặng nề. Hệ thống kênh chính bắc có đến 15 vị trí bị hỏng, với tổng chiều dài hơn 320m, trong đó có một số vị trí bị hỏng lớn như: Mất các thanh giằng kênh, các tấm đan bị tháo, tường kênh bị gãy, sụp đổ, xói lở… Theo ghi nhận thực tế, hệ thống kênh này có tiết diện mặt hẹp, những vị trí bị hỏng khiến nước chảy tràn ra khu vực xung quanh, nhiều vị trí bị tắc cục bộ, ảnh hưởng đến việc tưới tiêu trong khu vực.
Ông Đặng Văn Thắng - Phó Văn phòng đại diện Ninh Hòa, Công ty TNHH Một thành viên Khai thác công trình thủy lợi Khánh Hòa cho biết, hiện nay, hệ thống kênh tưới sau thủy điện Ea Kong Rou chỉ phục vụ sản xuất cho khoảng 55ha của Công ty TNHH Một thành viên Đường Biên Hòa Ninh Hòa và Công ty Cổ phần Bò giống miền Trung. Nguyên nhân của việc chưa phát huy hết hiệu quả là do hệ thống này bố trí địa hình khu tưới không hợp lý, không phù hợp với thực tế, kênh nhỏ. Cùng với đó, quá trình triển khai xây dựng tường kênh không có thanh giằng nên khi áp lực nước lớn đẩy ngang sẽ khiến cho tường kênh bị xé dẫn đến bị hỏng. Đặc biệt là do thời gian khai thác đã lâu, thiên tai đã khiến hệ thống kênh bị hỏng nặng nề dẫn đến phục vụ tưới tiêu không hiệu quả.
Cần sớm sửa chữa
Tìm hiểu được biết, trong quá trình vận hành khai thác, Công ty TNHH Một thành viên Khai thác công trình thủy lợi Khánh Hòa đã nhiều lần sửa chữa hệ thống kênh sau thủy điện Ea Kong Rou bằng nguồn vốn bảo trì. Tuy nhiên, công ty chỉ thực hiện sửa chữa được một vài vị trí hỏng quá nặng; các vị trí khác do kinh phí lớn nên không đủ để thực hiện. Ngoài ra, nguồn nước cung cấp cho hệ thống mương nước sau thủy điện Ea Krong Rou sử dụng từ hồ chứa nước Ea Krong Rou nhưng những năm gần đây, hồ này đều không tích đủ nước. Theo thống kê, hiện nay, hồ chỉ có hơn 7,3 triệu m3, đạt 20% công suất nên không đảm bảo nguồn cung cấp nước cho hệ thống kênh.
Để khắc phục tình trạng xuống cấp của tuyến kênh sau thủy điện Ea Krong Rou, trước mắt, Công ty TNHH Một thành viên Khai thác công trình thủy lợi Khánh Hòa sẽ thực hiện sửa chữa một số hạng mục bị hỏng để phục vụ tưới tiêu. Tuy nhiên, do nguồn nước từ hồ Ea Krong Rou không ổn định nên việc dẫn nước tưới cho diện tích theo thiết kế không thể đáp ứng được. Vì vậy, lãnh đạo công ty đề xuất các cơ quan có thẩm quyền cần đầu tư xây dựng hồ chứa nước Ea Chư Chay trên suối Ea Chư Chay với nhiệm vụ tưới cho hơn 400ha đất canh tác thuộc xã Ninh Tây.
Mới đây, đoàn khảo sát của HĐND tỉnh do ông Trần Ngọc Sanh - Trưởng ban Pháp chế HĐND tỉnh trực tiếp đi khảo sát hiện trạng hệ thống mương nước sau thủy điện Ea Krong Rou. Sau khi khảo sát, ông Trần Ngọc Sanh cho rằng, các sở, ban, ngành có liên quan cần đi kiểm tra, đánh giá cụ thể để thực hiện sửa chữa trước một số điểm quan trọng của hệ thống mương. Về lâu dài, để đảm bảo phục vụ nhu cầu tưới tiêu của người dân, ngành chức năng có liên quan cần tìm được nguồn nước và có kế hoạch đầu tư hệ thống tưới hiệu quả, tránh lãng phí đối với hệ thống tưới đã được đầu tư.
