Hệ thống phòng không hàng tỷ đô la của Ả-rập Xê-út lộ điểm yếu chết người

Khói bay lên từ nhà máy dầu của Aramco sau khi bị tấn công ngày 14/9. (Ảnh: Reuters)

Vụ nhà máy dầu của Ả-rập Xê-út bị tấn công không chỉ làm mất một nửa sản lượng dầu mà còn cho thấy quốc gia vùng Vịnh này thiếu chuẩn bị như thế nào để bảo vệ mình, cho dù đã hứng nhiều vụ tấn công vào các tài sản dầu khí quan trọng trong bốn năm rưỡi tham gia vào cuộc chiến ở nước láng giềng Yemen.

Ả-rập Xê-út và Mỹ nói rằng họ tin Iran – kẻ thù truyền kiếp của Ả-rập Xê-út, đứng sau vụ tấn công. Hôm 17/9, một quan chức Mỹ nói Washington tin vụ tấn công xuất phát từ miền tây nam Iran. Ba quan chức Mỹ nói vụ tấn công sử dụng cả tên lửa hành trình và máy bay không người lái.

Tehran bác bỏ cáo buộc đó, nói rằng người Yemen vì phản đối lực lượng do Ả-rập Xê-út dẫn đầu mà thực hiện vụ tấn công. Lực lượng Houthi được Iran hậu thuẫn ở Yemen cũng đã lên tiếng nhận trách nhiệm.

Iran có năng lực tên lửa hành trình và đạn đạo lớn nhất ở Trung Đông, có thể áp đảo bất kỳ hệ thống phòng thủ tên lủa nào của Ả-rập Xê-út, theo tổ chức tư vấn chính sách CSIS, với thực tế là các nước này nằm rất gần nhau.

Những cuộc tấn công dù hạn chế cũng là quá nhiều đối với Ả-rập Xê-út, bao gồm các vụ tấn công gần đây vào một sân bay dân sự, trạm bơm dầu và mỏ dầu Shaybah do Houthi thực hiện.
“Chúng tôi rất mở. Bất kỳ cơ sở thực tế nào gần như cũng không được bảo vệ”, Reuters dẫn lời một nguồn tin an ninh Ả-rập Xê-út cho biết.

Vụ tấn công ngày 14/9 vào 2 nhà máy dầu thuộc tập đoàn dầu khí nhà nước Saudi Aramco là sự cố tồi tệ nhất đối với hệ thống sản xuất dầu ở khu vực kể từ khi ông Saddam Hussein đốt các giếng dầu của Kuwait trong cuộc khủng hoảng vùng Vịnh 1990-1991.

Aramco hôm qua nói rằng hoạt động sản xuất của họ sẽ trở lại bình thường sớm hơn dự kiến, nhưng vụ tấn công vẫn gây sốc cho thị trường dầu toàn cầu.

Riyadh nói rằng kết quả điều tra ban đầu cho thấy những vũ khí được sử dụng thuộc về Iran, nhưng vị trí phóng vẫn chưa được xác định.

Giới chức ban đầu nói rằng máy bay không người lái đã được sử dụng để tấn công, những 3 quan chức Mỹ cho biết việc sử dụng tên lửa hành trình và máy bay không người lái cho thấy vụ việc phức tạp hơn đánh giá ban đầu.

“Vụ tấn công giống như vụ 11/9 đối với Ả-rập Xê-út, đó là nhân tố thay đổi cuộc chơi”, một nhà phân tích an ninh Ả-rập Xê-út cho biết.

“Những hệ thống phòng không và vũ khí của Mỹ mà chúng tôi đã chi hàng tỷ đô la để bảo vệ vương quốc và các cơ sở dầu khí ở đâu? Nếu chúng có thể tấn công chính xác như vậy thì cũng có thể tấn công các nhà máy khử muối và những mục tiêu khác”, nhà quân tích giấu tên nói.
Hệ thống phòng không chính của Ả-rập Xê-út được thiết kế chủ yếu để bảo vệ các thành phố lớn và cơ sở chính, và từ lâu đã sử dụng hệ thống Patriot tầm xa của Mỹ.

Hệ thống này đã đánh chặn thành công các tên lửa đạn đạo tầm cao mà Houthi bắn vào các thành phố của Ả-rập Xê-út, trong đó có thủ đô Riyadh, kể từ khi liên quân do Ả-rập Xê-út dẫn đầu can thiệp vào Yemen đầu năm 2015.

Nhưng vì máy bay không người lái và tên lửa hành trình bay chậm hơn và ở tầm thấp hơn nên hệ thống Patriot khó phát hiện kịp thời để đánh chặn.

“Máy bay không người lái là một thách thức lớn đối với Ả-rập Xê-út vì chúng thường bay dưới radar, và đường biên giới dài với Yemen và Iraq khiến vương quốc dễ bị tổn thương”, một quan chức cấp cao ở vùng Vịnh cho biết.

Bình Giang

theo Reuters