Chiến thuật mới của Nga thông qua việc sử dụng trên diện rộng máy bay không người lái cảm tử thực sự đã gây ra rất nhiều khó khăn cho hệ thống phòng không Ukraine.
Thực tế đã cho thấy những nỗ lực của lực lượng vũ trang Ukraine để chống lại một dàn máy bay không người lái chẳng những không mang lại thành công, mà còn tước đi số lượng đáng kể các phương tiện phòng không của nước này.
Nhận thấy sự nguy hiểm của tình hình, Tổng thống Volodymyr Zelensky đã nhiều lần lên tiếng đề nghị các quốc gia trên thế giới nhanh chóng cung cấp cho họ các hệ thống phòng không tiên tiến hơn.
Tuy nhiên, không có nhiều "đồng minh" đáp ứng đòi hỏi của Kyiv. Ví dụ như Israel - quốc gia bảo vệ bầu trời của mình bằng Iron Dome đã từ chối chuyển giao vũ khí trên cho Ukraine. Chỉ có Đức đáp lại bằng cách chuyển giao tổ hợp IRIS-T và hứa hẹn sẽ có thêm ba hệ thống nữa.
Tuy nhiên nhà quan sát quân sự của tờ PolitExpert (PE) - ông Vladimir Yeranosyan trong một cuộc phỏng vấn đã chỉ ra rằng Đức sẽ cần ít nhất một năm để sản xuất số lượng hệ thống phòng không như đã hứa.
Mỹ còn nghĩ đến việc chuyển giao hệ thống phòng không MIM-23 HAWK để Ukraine có thể "tự vệ trước các cuộc tấn công của máy bay không người lái và tên lửa hành trình Nga". Nhưng hiện vẫn chưa biết Washington sẽ cung cấp đến bao nhiêu tổ hợp và tên lửa.
Bên cạnh đó, theo chuyên gia Yeranosyan, rõ ràng là hệ thống HAWK của Mỹ khó có thể thích ứng với những tổ hợp phòng không của Ukraine, vốn được thiết kế theo chuẩn Liên Xô, HAWK sẽ chỉ đủ sức đánh độc lập mà không phối hợp.
Không thể bỏ qua thực tế đó là HAWK cũng được nghiên cứu đến từng chi tiết nhỏ nhất. Theo nhà báo Yeranosyan, thậm chí Iran còn sản xuất tên lửa cho hệ thống phòng không này, bởi vậy rất khó để HAWK chống lại được UAV cảm tử quân đội Nga đang triển khai ở Ukraine vốn được cho là dòng UAV Shahed-136 của Iran.
Cần nhắc lại ở giai đoạn đầu của chiến dịch quân sự đặc biệt, Ukraine đã chủ động sử dụng một trong những hệ thống phòng không mạnh nhất là S-300, kế thừa từ Liên Xô. Tuy nhiên ngay cả tổ hợp này cũng không chống chọi được với chiến thuật mới của Nga.
“Tất cả các tên lửa cho S-300 trên thực tế đã được lực lượng vũ trang Ukraine sử dụng hết. Chúng cũng vô dụng trước các loại đạn tuần kích của chúng tôi với tầm bay 2.000 km, họ thực sự đã bắn đại bác vào chim sẻ", ông Yeranosyan nói.
Nhưng cũng phải lưu ý đó là lực lượng phòng không Ukraine chẳng chịu ngồi yên khi Nga sử dụng chiến thuật tấn công mới, Kyiv nhận ra rằng chống lại máy bay không người lái cảm tử rẻ tiền thì pháo bắn nhanh sẽ hiệu quả hơn tên lửa.
Ngoài những tổ hợp cao xạ tự hành như Tunguska, Gepard 1A2 hay ZSU-23-4 đã có trong biên chế, Ukraine đang hối thúc Mỹ sớm chuyển giao cho họ hệ thống M163 VADS hiện còn rất nhiều trong kho dự trữ.
Ngoài phương pháp "tiêu diệt cứng", Ukraine còn đang chống lại UAV cảm tử bằng "công cụ mềm", đó là những hệ thống tác chiến điện tử được cho là do Israel chuyển giao, hiệu quả của khí tài này theo thông báo còn lớn hơn vũ khí sát thương.
Với những gì đã và đang diễn ra, cuộc chiến giữa bên tấn công đường không và phía phòng thủ dự báo còn rất nhiều diễn biến khó lường phía trước và chưa thể dự đoán chính xác ai sẽ giành thắng lợi sau cùng.
Việt Dũng