Hiểm họa khôn lường từ lối đi tự mở qua đường sắt
Hàng chục lối đi tự mở qua đường sắt ở Hà Tĩnh đang là bài toán nan giải về an toàn giao thông, đòi hỏi sự chung tay từ nhiều phía.
Vụ tai nạn giữa tàu hàng và xe tải tại lối đi tự mở khiến giao thông đường sắt tê liệt. Ảnh: T.H
Đường sắt “tê liệt” nhiều giờ
Vào lúc 7 giờ 50 phút ngày 1/3, tàu hàng HH62 kéo 20 toa, tải trọng 850,4 tấn, đang di chuyển qua khu vực ga Hòa Duyệt (thôn Liên Hòa, xã Đức Liên, huyện Vũ Quang, Hà Tĩnh) đã đâm trúng xe tải BKS 26C-032.88 bị hỏng máy, nằm bất động ngay trên đường ray tại lối đi tự mở Km 358+490.
Hậu quả, 3 toa tàu trật bánh, 70m đường ray hư hỏng nặng, khiến tuyến đường sắt Bắc - Nam bị tắc nghẽn suốt 25 giờ. Dù không có thiệt hại về người, sự cố này cần nhiều chi phí để khắc phục, đồng thời làm nhiều chuyến tàu bị chậm lịch.
Theo ông Kiều Đình Ái, Trưởng ga Hòa Duyệt, đây là lối đi tự mở tồn tại lâu đời, nơi người dân địa phương thường xuyên qua lại để vào khu vực sản xuất nông nghiệp và rừng. “Điểm giao cắt này khúc khuỷu, tầm nhìn hạn chế, chỉ có vài biển cảnh báo thủ công”, ông Kiều Đình Ái nói.
Lối đi tự mở qua đường sắt không phải là hiếm ở Hà Tĩnh. Theo thống kê của ngành chức năng, tỉnh này hiện có 79 vị trí như vậy, tập trung ở ba huyện Hương Khê (51), Vũ Quang (21), và Đức Thọ (7). Đa số nằm ở vùng núi, đường hẹp, dốc cao, thiếu biển báo tự động, tiềm ẩn nguy cơ tai nạn.
Tại xã Đức Liên, nơi xảy ra vụ va chạm, Chủ tịch UBND xã Nguyễn Văn Hùng cho biết, tuyến đường sắt Bắc - Nam đi qua địa bàn dài 6km nhưng có 9 lối đi tự mở qua đường sắt, trong đó, thôn Liên Hòa 6 vị trí, thôn Liên Châu 3 vị trí.
Những lối đi tự mở qua đường sắt trên địa bàn xã đều đã có từ lâu, gần như là những con đường độc đạo, phục vụ đi lại trong sinh hoạt, sản xuất cho người dân. “Dù hiểu rõ mối nguy hiểm, tuy nhiên địa phương thiếu kinh phí xóa bỏ để xây dựng hầm chui, cầu vượt thay thế”, ông Nguyễn Văn Hùng cho hay.
Những lối đi tự mở qua đường sắt tiềm ẩn nguy cơ tai nạn rất cao. Ảnh: T.H
Bài toán thiếu kinh phí!
Theo Quyết định 358/QĐ-TTg (2020) của Thủ tướng Chính phủ, các địa phương phải xóa bỏ toàn bộ lối đi tự mở đến hết năm 2025. Tuy nhiên, tiến độ thực hiện rất chậm. Sau 5 năm, Hà Tĩnh mới xóa được 22/101 lối đi, còn lại 79 vị trí.
Ông Nguyễn Văn Tiến, Trưởng phòng Kinh tế, Hạ tầng và Đô thị huyện Vũ Quang cho biết, trong những năm qua, địa phương đã huy động nhiều nguồn lực, tập trung thực hiện thu hẹp, giảm, xóa bỏ lối đi tự mở giao cắt với đường sắt. Tới nay, đã xóa bỏ được 4 lối đi tự mở qua đường sắt, hiện còn 21 vị trí chưa thể triển khai.
“Huyện có kế hoạch xóa bỏ thêm 7 vị trí khác, tuy nhiên, khi xóa bỏ các lối tự mở ngang qua đường sắt, cần phải xây dựng hệ thống đường gom, hầm chui, cầu vượt…, với nguồn kinh phí nhiều tỷ đồng, trong khi, nguồn lực địa phương còn hạn chế, cần phải có sự hỗ trợ từ tỉnh và các bộ, ngành Trung ương”, ông Nguyễn Văn Tiến chia sẻ.
Trong khi đó, với 45km chiều dài đường sắt Bắc - Nam đi qua địa bàn, huyện Hương Khê trước đây có tới 56 lối đi tự mở qua đường sắt. Đây cũng là địa phương có số lượng lối đi tự mở qua đường sắt nhiều nhất của Hà Tĩnh.
Xác định mối nguy tiềm ẩn do TNGT từ các lối đi tự mở ngang qua đường sắt, huyện Hương Khê thường xuyên chỉ đạo, tuyên truyền, triển khai nhiều giải pháp để thu hẹp, giảm và tiến tới xóa bỏ các lối đi tự mở qua đường sắt trên địa bàn.
Dù có nhiều nỗ lực nhưng thời gian qua, địa phương cũng chỉ xóa bỏ được 5 lối đi tự mở ngang qua đường sắt. 51 vị trí còn lại, huyện đã có kế hoạch, nhưng khó khăn kinh phí vẫn là vấn đề cốt lõi khiến cho việc giảm, xóa bỏ lối đi tự mở ngang qua đường sắt của địa phương này gặp “trắc trở”.
Ông Lê Quang Vinh, Trưởng phòng Kinh tế, Hạ tầng và Đô thị huyện Hương Khê cho hay: Theo tính toán, muốn xóa bỏ các lối đi tự mở ngang qua đường sắt, huyện cần có kinh phí gần 60 tỷ đồng để xây dựng hệ thống đường gom, hầm chui, cần đóng mở tự động. Việc này gần như là “quá sức” với địa phương.
Sở GTVT Hà Tĩnh (nay là Sở Xây dựng) từng có báo cáo thực trạng, giải pháp thực hiện và dự kiến kinh phí để xóa bỏ toàn bộ lối đi tự mở với kinh phí khoảng 170,7 tỷ đồng (trong đó ngân sách địa phương 72,1 tỷ và ngân sách Trung ương 98,6 tỷ). UBND tỉnh Hà Tĩnh sau đó có báo cáo, đề xuất dự án đầu tư thực hiện thu hẹp, giảm, xóa bỏ lối đi tự mở gửi Bộ GTVT (nay là Bộ Xây dựng) nhưng chưa có ý kiến phản hồi.
Trong khi các cấp chính quyền đang nỗ lực triển khai thực hiện, rất cần sự đồng lòng, đồng thuận của người dân trong chấp hành pháp luật giao thông đường sắt để có thể hạn chế tối đa các vụ việc đáng tiếc về TNGT.
Ông Nguyễn Trần Toản - Trưởng phòng Quản lý kết cấu hạ tầng giao thông (Sở Xây dựng) cho hay: Việc chậm xóa bỏ lối đi tự mở ngang qua đường sắt xuất phát từ nhiều nguyên nhân, song, khó khăn lớn nhất vẫn là nguồn kinh phí thực hiện, bởi, để xóa bỏ các lối đi tự mở qua đường sắt, phải đầu tư xây dựng hệ thống đường gom, cống chui, chắn tự động…, nên cần sự hỗ trợ từ các bộ, ngành Trung ương. “Trong khi các cấp chính quyền đang nỗ lực triển khai thực hiện, rất cần sự đồng lòng, đồng thuận của người dân trong chấp hành pháp luật giao thông đường sắt để có thể hạn chế tối đa các vụ việc đáng tiếc về TNGT”, ông Nguyễn Trần Toản nói.
