Hiện đại hóa, tạo bước chuyển căn bản về chất lượng giáo dục và đào tạo

Chiều 15/11, tại Nhà Quốc hội, Ủy ban Văn hóa và Xã hội tổ chức Phiên họp thẩm tra sơ bộ dự thảo Nghị quyết của Quốc hội phê duyệt chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia hiện đại hóa, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo giai đoạn 2026 – 2035. Ủy viên Trung ương Đảng, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh chủ trì Phiên họp.

Tham dự có Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn; đại diện Hội đồng Dân tộc và các Ủy ban của Quốc hội.

Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh phát biểu tại Phiên họp. Ảnh: Quang Khánh

Nâng cao chất lượng giáo dục; mở rộng cơ hội học tập

Theo Tờ trình của Chính phủ về Quyết định chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia hiện đại hóa, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo giai đoạn 2026 - 2035, Chương trình được xây dựng nhằm hiện thực hóa chủ trương của Đảng, pháp luật của Nhà nước, chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của đất nước nói chung và của ngành giáo dục nói riêng.

Chương trình do Bộ Giáo dục và Đào tạo chủ trì, đối tượng thụ hưởng gồm các cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông, giáo dục đại học và giáo dục nghề nghiệp công lập (không bao gồm các trường: Hữu nghị T78, T80, Phổ thông vùng cao Việt Bắc, trường Dự bị đại học và trường phổ thông dân tộc nội trú, bán trú được đầu tư trong Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi); trẻ em, học sinh, sinh viên, người học, nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục trong các cơ sở giáo dục; các tổ chức, cá nhân có liên quan thuộc các cơ quan quản lý nhà nước về giáo dục.

Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn trình bày Tờ trình của Chính phủ về Quyết định chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia hiện đại hóa, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo giai đoạn 2026 - 2035. Ảnh: Quang Khánh

Chương trình được thực hiện trên phạm vi cả nước, trong 10 năm, chia làm 2 giai đoạn: 2026 - 2030 và 2031 - 2035, hướng tới mục tiêu chuẩn hóa, hiện đại hóa toàn diện hệ thống giáo dục và đào tạo, tạo bước chuyển căn bản, mạnh mẽ về chất lượng giáo dục và đào tạo; mở rộng cơ hội học tập cho mọi người dân, bảo đảm công bằng trong tiếp cận giáo dục, quyền được học tập suốt đời; đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu nhân lực, đặc biệt là nhân lực chất lượng cao, cho sự nghiệp phát triển nhanh và bền vững của đất nước trong bối cảnh toàn cầu hóa, khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Tổng các nguồn lực huy động để thực hiện Chương trình giai đoạn 2026 - 2035 dự kiến khoảng 580.133 tỷ đồng, bao gồm: vốn ngân sách Trung ương, vốn ngân sách địa phương, vốn đối ứng của các cơ sở giáo dục nghề nghiệp và giáo dục đại học, và vốn huy động hợp pháp khác.

Chương trình gồm 5 dự án thành phần: Dự án 1: Bảo đảm cơ sở vật chất, trang thiết bị đáp ứng yêu cầu thực hiện chương trình giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông; Dự án 2: Hiện đại hóa giáo dục nghề nghiệp để tăng quy mô và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực có kỹ năng;

Dự án 3: Tăng cường cơ sở vật chất cho các cơ sở giáo dục đại học; đầu tư nâng cấp, hiện đại hóa các cơ sở giáo dục đại học trọng điểm để ngang tầm khu vực và thế giới, có năng lực đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, đột phá phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số.

Dự án 4: Phát triển đội ngũ nhà giáo, cán bộ quản lý cơ sở giáo dục, cán bộ quản lý giáo dục và người học trong bối cảnh chuyển đổi số, hội nhập quốc tế và đổi mới toàn diện giáo dục và đào tạo; Dự án 5: Kiểm tra, giám sát, đánh giá, đào tạo, tập huấn tổ chức thực hiện Chương trình.

Xác định rõ giải pháp huy động nguồn lực xã hội hóa

Thường trực Ủy ban Văn hóa và Xã hội tán thành với sự cần thiết đầu tư Chương trình với các căn cứ như Tờ trình của Chính phủ, cho rằng việc đầu tư Chương trình ở thời điểm hiện tại đáp ứng đầy đủ căn cứ chính trị, pháp lý, khoa học và thực tiễn; tiếp tục khẳng định các quan điểm, chủ trương của Đảng, chính sách của Nhà nước về phát triển giáo dục và đào tạo.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Thị Mai Hoa trình bày thẩm tra sơ bộ Báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia hiện đại hóa, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo giai đoạn 2026-2035. Ảnh: Quang Khánh

Thường trực Ủy ban cơ bản nhất trí với tên gọi, các nhóm đối tượng thụ hưởng của Chương trình; đề xuất về quy mô, phạm vi, địa điểm thực hiện Chương trình phù hợp với mục tiêu đặt ra của Nghị quyết 71.

Tuy nhiên, đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo rà soát, xác định tổng mức đầu tư, cơ cấu nguồn vốn, phân kỳ đầu tư và thứ tự ưu tiên tương ứng với mục tiêu của Chương trình, bảo đảm đầu tư tập trung, trọng tâm, hiệu quả.

Phó Chủ nhiệm Văn hóa và Xã hội Triệu Thế Hùng phát biểu tại Phiên họp

Đối với việc đề xuất các dự án thành phần của Chương trình, Thường trực Ủy ban đề nghị Cơ quan chủ trì soạn thảo rà soát, bảo đảm phù hợp với các nguyên tắc theo quy định của Luật Đầu tư công.

Thường trực Ủy ban cơ bản nhất trí với các nhóm giải pháp thực hiện Chương trình do Chính phủ đã đề xuất và đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo cân nhắc giải pháp về hoàn thiện thể chế, cần cụ thể hóa nhiệm vụ và lộ trình, tiến độ thực hiện, đưa vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh của Quốc hội, Chính phủ hàng năm làm căn cứ để triển khai thực hiện.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Lâm Văn Đoan đánh giá cao việc huy động vốn của khu vực tư và nguồn vốn khác trong Chương trình, có tính khả thi. Ảnh: Quang Khánh

Bên cạnh đó, các giải pháp huy động nguồn lực cần được xác định rõ hơn, nhất là nguồn lực của địa phương, có sự phân định một số nhóm địa phương khác nhau; cụ thể hóa các giải pháp huy động nguồn lực xã hội hóa; nghiên cứu xác định rõ một số nội dung, nhiệm vụ tập trung ưu tiên thu hút các nguồn lực xã hội.

Đánh giá cao Bộ Giáo dục và Đào tạo khẩn trương, nghiêm túc chuẩn bị hồ sơ, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh cơ bản nhất trí về mục tiêu tổng quát của Chương trình và khẳng định 2 mục tiêu lớn: nâng cao chất lượng và bảo đảm công bằng trong giáo dục.

Chủ nhiệm Nguyễn Đắc Vinh nhấn mạnh, các mục tiêu cụ thể với giáo dục mầm non và phổ thông như: đủ phòng học, lớp học đạt chuẩn theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo; trang thiết bị tối thiểu theo quy định của Bộ; tất cả trường học phải bảo đảm kiên cố... Bên cạnh đó, cần quan tâm: đào tạo nguồn giáo viên từ nguồn nhân lực đi học nước ngoài bổ sung cho lực lượng nhà giáo trong những ngành nghề trong vòng 5 – 10 năm tới; có chính sách cụ thể thu hút đầu tư cho giáo dục và đào tạo...

Từ các ý kiến góp ý tại Phiên họp, Chủ nhiệm Nguyễn Đắc Vinh đề nghị Ban soạn thảo khẩn trương nghiên cứu, tiếp thu, hoàn thiện Chương trình và dự thảo Nghị quyết với chất lượng cao nhất.

Ngọc Phương