Hiến tạng sau khi chết: Sẽ không cần thêm ý kiến gia đình?

Ngày 27-6, Trung tâm Điều phối quốc gia tổ chức hội thảo lấy ý kiến góp ý cho dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Hiến, lấy, ghép mô, bộ phận cơ thể người và hiến lấy xác.

Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn phát biểu tại hội thảo

Theo Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn, luật hiện hành đã góp phần giúp Việt Nam thực hiện hơn 9.500 ca ghép tạng trong gần 20 năm. Tuy nhiên, thực tế cho thấy tỉ lệ hiến tạng từ người chết não vẫn rất thấp, trong khi quy trình đăng ký phức tạp, thiếu đồng bộ về tài chính và chưa có cơ chế điều phối minh bạch.

Điểm đáng chú ý trong dự thảo mới là quy định nếu người đã đăng ký hiến mô, tạng trước khi qua đời, sau khi được xác định chết não hoặc chết tim, cơ sở y tế có thể tiến hành lấy tạng mà không cần thêm sự đồng ý từ gia đình. Quy định này nhằm tôn trọng ý nguyện của người hiến, rút gọn thủ tục và phù hợp thông lệ quốc tế.

Trường hợp người qua đời không có đăng ký hiến tạng, việc lấy mô, bộ phận cơ thể vẫn cần sự đồng ý bằng văn bản từ người đại diện hoặc giám hộ hợp pháp, sau khi người hiến được xác định là chết não.

Dự thảo cũng đề xuất mở rộng đối tượng hiến tạng là người dưới 18 tuổi trong trường hợp chết não hoặc chết tim, với điều kiện phải có sự đồng ý từ người đại diện hợp pháp. Đây được xem là điểm mở quan trọng, góp phần tăng nguồn tạng hiến, vốn luôn khan hiếm.

PGS-TS Đồng Văn Hệ, Giám đốc Trung tâm Điều phối ghép tạng quốc gia, Phó Giám đốc Bệnh viện Việt Đức, cho biết luật hiện hành đang bộc lộ nhiều bất cập, vướng mắc, đòi hỏi cần sửa đổi.

Ông Hệ chỉ ra sự mâu thuẫn giữa Luật Hiến, ghép tạng và Luật Khám bệnh, chữa bệnh 2023 về thứ tự ưu tiên ghép tạng, trong đó một bên ưu tiên trẻ em trước, một bên ưu tiên người cấp cứu trước. "Trẻ em có thể chờ 1-2 năm để được ghép, nhưng người cấp cứu chỉ có thể chờ một ngày"- PGS Hệ nói.

Ông cũng cho rằng nhiều bệnh viện thực hiện việc lấy tạng nhưng bệnh nhân đang điều trị tại đó lại không được ưu tiên, gây bất cập trong điều phối.

Người dân đăng ký hiến mô tạng sau khi chết, chết não

Đại diện Bộ Y tế cho biết dự luật mới hướng đến hệ thống điều phối hiện đại, chuyên nghiệp. Trong đó, quy trình chẩn đoán chết não sẽ được đơn giản hóa, rút ngắn thời gian để tránh bỏ lỡ cơ hội ghép tạng.

Ông Hà Anh Đức, Cục trưởng Cục Quản lý Khám, chữa bệnh (Bộ Y tế), đề nghị cần tiếp tục nghiên cứu, phân tích kỹ lưỡng để hoàn thiện dự thảo sửa đổi Luật Hiến, lấy, ghép mô, bộ phận cơ thể người và hiến lấy xác.

Ông nhấn mạnh quan điểm của Bộ Y tế là hoàn thiện khung pháp lý, sửa đổi những bất cập và bổ sung quy định phù hợp thực tiễn sau gần 20 năm thực hiện.

N.Dung