Hiện tượng bão số 5 đi rất chậm sau khi đổ bộ: Bình thường hay khác thường?
Bão số 5 Kajiki di chuyển khá nhanh ngoài biển nhưng rồi gần như đứng yên khi chạm bờ biển nước ta, rồi lại đột ngột di chuyển chậm khi vào đất liền, gây mưa to gió lớn nhiều giờ đồng hồ. Hiện tượng bão thay đổi tốc độ theo kiểu này là bình thường hay khác thường, và tại sao?
Mỗi cơn bão đều có thể rất khác biệt, cơn bão nào cũng có thể gây khó khăn cho các cơ quan dự báo. Kajiki cũng vậy. Nó di chuyển khá nhanh trên biển (so với tốc độ di chuyển trung bình của bão), nhưng khi cập bờ ở khu vực Nghệ An - Hà Tĩnh, cơn bão này lại hầu như ít di chuyển trong suốt 3 tiếng dồng hồ, dù cường độ có giảm một chút, theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia nước ta.
Sau khi vào đất liền, bão vẫn tiếp tục di chuyển chậm, nên ảnh hưởng của bão (mưa rất to, gió rất lớn) đã kéo dài.

CSGT Hà Tĩnh trắng đêm dọn dẹp cây đổ do ảnh hưởng của bão số 5, đảm bảo giao thông an toàn. Ảnh: TPO.
Vậy tại sao bão đi chậm khi đến sát và khi vào đất liền?
Bão số 5 Kajiki không phải là cơn bão duy nhất có sự thay đổi tốc độ như vậy. Nhiều cơn bão đi chậm lại khi tiếp xúc với bờ biển và đi vào đất liền do tăng ma sát từ địa hình và do những vật cản như núi rừng, nhà cửa…, theo trang UPPCS Magazine. Khi chạm đến đất liền, đôi khi bão còn gần như đứng lại để cố tái cấu trúc.
Ngoài ra, khi vào đất liền, các cơn bão mất đi nguồn nhiệt từ đại dương, điều này khiến bão giảm cường độ và cũng có thể làm giảm tốc độ di chuyển của bão.
Còn một lý do nữa là bão được “dẫn hướng” bởi những luồng gió lớn trong bầu khí quyển; khi những luồng gió này yếu đi, sẽ không có gì để “đẩy” bão đi tiếp, nên bão có thể đi chậm lại hoặc loanh quanh, gần như đứng yên.
Trường hợp bão số 5 đi rất chậm khi đến bờ biển và vào đất liền có khả năng lớn là do những yếu tố trên.

Tuyến đường ven bờ biển Cửa Lò ngập sâu từ 50 - 70 cm lúc chiều tối 25/8 do ảnh hưởng của bão số 5. Ảnh: TPO.
Bão di chuyển chậm khi tiếp xúc với bờ biển và khi đi vào đất liền là một hiện tượng đã được ghi nhận, không thực sự hiếm. Hiện tượng này được một số nhà khoa học trên thế giới gọi là “cơn bão không chịu rời đi”, theo trang NOAA (Cơ quan Quản lý Khí quyển và Đại dương Quốc gia Mỹ).
Trên thế giới và trong khu vực cũng từng ghi nhận những cơn bão có kiểu di chuyển tương tự, gây thiệt hại rất lớn. Một trường hợp hay được nhắc đến là bão Morakot năm 2009. Sau khi đổ bộ Đài Loan (Trung Quốc) vào ngày 7/8/2009, cơn bão này di chuyển cực kỳ chậm, tốc độ không đến 5 km/h, trút lượng mưa khoảng 2.500 mm - hơn lượng mưa của cả một năm - xuống phía Nam của Đài Loan, gây ngập lụt và sạt lở nghiêm trọng, theo Taipei Times.

Nhà cửa bị hư hại ở Đài Loan (Trung Quốc) do bão Morakot năm 2009. Ảnh: Reuters.
Như vậy, có thể thấy là việc bão số 5 Kajiki đi rất chậm khi chạm bờ biển nước ta và cả sau khi vào đất liền là hiện tượng đã được biết đến. Sau khi bão suy yếu, vẫn chưa hết, mà nguy cơ lũ quét, sạt lở đất… vẫn còn. Vì vậy, người dân ở các khu vực bị bão ảnh hưởng vẫn cần liên tục theo dõi thông báo và thực hiện đúng hướng dẫn của các cơ quan chức năng địa phương để giữ an toàn cho con người và tài sản.
Sáng 26/8, áp thấp nhiệt đới (ATNĐ, suy yếu từ cơn bão số 5) đã di chuyển sâu sang khu vực Trung Lào, theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia. Dự báo ATNĐ này sẽ tiếp tục di chuyển theo hướng Tây - Tây Bắc và tan dần.
