Hiểu cách tư duy con người hoạt động

“Tư duy nhanh và chậm - Nên hay không tin vào trực giác”, cuốn sách nổi tiếng tổng hợp tất cả nghiên cứu được tiến hành qua nhiều thập niên của Giáo sư tâm lý học từng đạt giải Nobel Kinh tế Daniel Kahneman sẽ cho bạn thấy những sự hợp lý và phi lý trong tư duy của chính bạn. Cuốn sách dành cho bất cứ độc giả nào muốn tìm hiểu cách tư duy con người hoạt động, cách xử lý vấn đề, đưa ra nhận xét, kết luận vấn đề và những yếu điểm trong cách tư duy con người thường mắc phải.

Bạn nghĩ rằng bạn tư duy nhanh, hay chậm? Bạn tư duy và suy nghĩ theo lối “trông mặt bắt hình dong”, đánh giá mọi vật nhanh chóng bằng cảm quan, quyết định dựa theo cảm xúc hay tư duy một cách cẩn thận, chậm rãi nhưng logic hợp lý về một vấn đề. GS. Kahneman đã đưa ra và lý giải 2 hệ thống tư duy tác động đến con đường nhận thức của bạn. Đó là hệ thống 1 và hệ thống 2. Hệ thống 1, còn gọi là cơ chế nghĩ nhanh, tự động, thường xuyên được sử dụng, cảm tính, rập khuôn và tiềm thức. Hệ thống 2, còn gọi là cơ chế nghĩ chậm, đòi hỏi ít nỗ lực, ít được sử dụng, dùng logic có tính toán và ý thức.

Trong một loạt thí nghiệm tâm lý mang tính tiên phong, Kahneman và Tversky chứng minh rằng, con người thường đi đến quyết định theo cơ chế nghĩ nhanh hơn là nghĩ chậm. Phần lớn nội dung của cuốn sách chỉ ra những sai lầm của con người khi suy nghĩ theo hệ thống 1. Ông chứng minh rằng chúng ta tệ hơn những gì chúng ta tưởng: đó là chúng ta không biết những gì chúng ta không biết.

Có 1 số cách để khắc phục vấn đề này. Trong đó, để tránh lỗi là tận dụng phương pháp dự đoán theo lớp tham chiếu. Thay vì phán xét dựa trên hình ảnh tâm trí chung chung, hãy sử dụng những dữ liệu lịch sử để dự đoán chính xác hơn. Ngoài ra, bạn có thể tạo ra một chiến lược phòng thân dài hạn, để lên kế hoạch cho những biện pháp cụ thể trong cả trường hợp dự báo chuẩn và sai. Thông qua sự chuẩn bị và bảo vệ, bạn có thể dựa vào chứng cứ thay vì những hình ảnh tâm trí và đưa ra dự báo chính xác hơn.

Đã có nhiều cuốn sách nói về tính hợp lý và phi lý của con người trong tư duy, trong việc đánh giá và ra quyết định, nhưng Tư duy nhanh và chậm được Tạp chí Tài chính Mỹ đánh giá là kiệt tác. Cuốn sách đã dành được vô số giải thưởng danh giá: Sách khoa học hay nhất của Học viện Khoa học Quốc gia năm 2012; tạp chí The New York Times bình chọn là sách hay nhất năm 2011; một trong những cuốn sách kinh tế xuất sắc năm 2011, chiến thắng giải thưởng cuốn sách được quan tâm nhất năm 2011 của tạp chí Los Algeles; top 11 cuốn sách kinh doanh hấp dẫn nhất.

Tác giả Daniel Kahneman sinh năm 1934 là một giáo sư chuyên ngành tâm lý học, nhà văn và nhà kinh tế học người Mỹ gốc Israel. Ông từng đạt giải Nobel về Kinh tế học vào năm 2002, cả cuộc đời của ông đã dành để nghiên cứu tâm lý học hành vi con người.

Thùy Lâm