Hiểu để phòng tránh bệnh than
Bệnh than (bệnh nhiệt than) thuộc nhóm các loại bệnh truyền nhiễm gây ra bởi loại vi khuẩn thường tồn tại trong điều kiện tự nhiên, trong đất, hoặc ký sinh trên các loại động vật nuôi, hoặc động vật hoang dã. Theo Bộ Y tế, một số trường hợp bệnh than mới ghi nhận ở huyện Tủa Chùa (tỉnh Điện Biên) trong tháng 5/2023.
Giữ vệ sinh và rửa tay sát khuẩn bằng xà phòng sau khi tiếp xúc với động vật... để phòng tránh bệnh. Ảnh: D. Trương
Ở người, nhiễm trùng bệnh than thường mắc phải qua da. Hít phải ít gặp hơn. Bệnh gây tổn thương miệng hầu, màng não, và nhiễm trùng đường tiêu hóa thì hiếm hơn. Với con đường hít phải và đường hô hấp, triệu chứng khu trú thường không đặc hiệu và nặng lên sau vài ngày, dẫn đến sốc và thường tử vong.
Bệnh than là một bệnh ở động vật, xảy ra ở dê, gia súc, cừu, và ngựa. Bệnh than còn xảy ra trong động vật hoang dã, như: hà mã, voi, và trâu,... Tỷ lệ xảy ra bệnh than ở người không cao. Tuy nhiên, việc sử dụng bệnh than như một vũ khí sinh học đã làm gia tăng nỗi sợ mầm bệnh này. Các bào tử đã được chế biến ở dạng bột rất mịn (vũ khí sinh học) để sử dụng như tác nhân chiến tranh và khủng bố sinh học; các bào tử được lưu giữ trong các các bao thư gửi qua bưu điện. Chính vì thế, hiện tại căn bệnh này cũng là mối nguy hại cho thế giới, đặc biệt đây là mầm bệnh có thể được ứng dụng trong vũ khí sinh học.
Về dấu hiệu lâm sàng, bệnh gây mệt mỏi, sốt, ớn lạnh, ra nhiều mồ hôi trộm. Đối với biểu hiện ở da, bệnh gây xuất hiện vết rộp, u nhỏ và ngứa giống như khi bị côn trùng đốt. Bệnh cũng gây sưng nhẹ xung quanh miệng vết thương và sưng tấy khi bệnh khởi phát đỉnh điểm. Vết thương xuất hiện trên da, xuất hiện màu đen bên trong tâm vết thương sau khi giảm các vết rộp, u nhỏ. Nếu bệnh biểu hiện ở đường hô hấp, người bệnh khó chịu ở ngực và có cảm giác khó thở. Ho khan, nhói ngực mỗi khi ho, đau đầu, buồn nôn, nôn mửa, hay đau bụng. Nếu bệnh biểu hiện ở đường tiêu hóa, người bệnh sưng ở vị trí cổ hay các hạch ở cổ, đau họng, đau khi nuốt, giọng khàn hoặc mất giọng, buồn nôn và nôn mửa, đặc biệt là nôn ra máu, đau bụng, tiêu chảy (một số trường hợp tiêu chảy ra máu).
Thông thường bệnh nhân mắc bệnh than thường được điều trị bằng kháng sinh qua đường uống hoặc kết hợp với đường truyền. Đối với phương pháp điều trị này sẽ cho hiệu quả giảm dần các triệu chứng và nồng độ vi khuẩn thường sau khoảng 10 ngày sử dụng.
Để phòng bệnh than, Trung tâm Phòng chống Bệnh tật khuyến cáo nên tiêm chủng vắc-xin bệnh than cho bệnh nhân tiếp xúc với bào tử bệnh than và tuân thủ theo liệu trình điều trị của ngành y tế. Ngoài ra, để phòng ngừa bệnh than nên lưu ý thêm một số thói quen hàng ngày, như: Giữ vệ sinh và rửa tay sát khuẩn bằng xà phòng sau khi tiếp xúc với động vật; hạn chế tiếp xúc với động vật khi đang có vết thương trên da; hạn chế sử dụng các loại thịt động vật hoang dã chưa qua chế biến hoặc chưa được nấu chín kỹ; sử dụng đồ bảo hộ lao động khi làm việc tại các khu vực có nguy cơ cao chứa nhiều mầm bệnh. Đồng thời, nếu bạn có bất kỳ nghi ngờ mắc bệnh thì cần đến ngay cơ sở y tế gần nhất để thực hiện kiểm tra và điều trị sớm nhất.
