Hiểu để 'sống chung' với u xơ tử cung

U xơ tử cung là loại bệnh phụ khoa khá phổ biến ở phụ nữ, đặc biệt là phụ nữ độ tuổi tiền mãn kinh. U xơ tử cung không phải là ung thư nhưng khi mắc u xơ tử cung, người bệnh nên thăm khám định kỳ để theo dõi tiến triển của khối u nhằm có biện pháp can thiệp kịp thời.

BS CKI Trần Minh Tài, Phó trưởng khoa Phụ sản Bệnh viện Đa khoa khu vực Long Khánh tư vấn cho một bệnh nhân bị u xơ tử cung. Ảnh: H.YẾN

Phụ nữ có thể hạn chế mắc u xơ tử cung thông qua chế độ dinh dưỡng, luyện tập thể dục thể thao hợp lý…

* Nhiều rủi ro khi mắc u xơ tử cung

45 tuổi, bà N.T.T. (ngụ H.Thống Nhất) vui mừng khi mang thai lần thứ 2, bởi vợ chồng bà mới có được 1 người con, muốn sinh thêm đứa nữa cho “vui cửa vui nhà”. Mong ngóng đến ngày thai nhi được 12 tuần tuổi để đi khám thai và đo độ mờ da gáy thì bà T. bị sảy thai. Sau khi được bác sĩ tư vấn, bà T. mới biết rằng khối u xơ tử cung chính là nguyên nhân khiến bà không giữ được em bé.

Bà T. không phải là trường hợp sản phụ hiếm gặp bị sảy thai do có khối u xơ. Nhiều sản phụ trẻ tuổi hơn bà cũng rơi vào hoàn cảnh tương tự.

Gây sảy thai chỉ là một trong nhiều hệ lụy của căn bệnh u xơ tử cung. Theo BS CKI Trần Minh Tài, Phó trưởng khoa Phụ sản Bệnh viện Đa khoa khu vực Long Khánh, nếu khối u xơ nhỏ thì thường sẽ không có triệu chứng gì nên người bệnh không phát hiện được. Đối với những khối u đã phát triển to thường gây chảy máu tử cung bất thường, rong kinh, rong huyết kéo dài. Điều này sẽ ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của người bệnh.

Nhiều bệnh nhân ngại đi khám phụ khoa

Hiện nay, việc khám phụ khoa định kỳ vẫn còn là vấn đề e ngại của nhiều chị em phụ nữ. Thậm chí, nhiều người bệnh khi đã phát hiện khối u xơ tử cung nhưng không thăm khám định kỳ mà nghe theo người quen, thông tin chưa kiểm chứng sử dụng thực phẩm chức năng hoặc thuốc không theo chỉ định của bác sĩ. Điều này sẽ dẫn đến nhiều hệ lụy khó lường.

Khi bệnh nhân bị thiếu máu có thể dẫn đến các hệ lụy như: suy tim, thiếu máu não. Nhiều bệnh nhân nhập viện trong tình trạng tụt huyết áp vì bị ra huyết nhiều. Có bệnh nhân bị mất máu nghiêm trọng đến mức phải truyền đến 6 đơn vị máu.

Bác sĩ Tài kể, Bệnh viện Đa khoa khu vực Long Khánh đã từng tiếp nhận trường hợp bệnh nhân bị u xơ tử cung, rong kinh dẫn đến thiếu máu não trầm trọng. Bệnh nhân này bị ngất xỉu trong nhà vệ sinh, được người nhà đưa đi cấp cứu. Ban đầu, cả người nhà và bác sĩ đều nghĩ rằng bệnh nhân bị đột quỵ nhưng khi xét nghiệm máu phát hiện bệnh nhân thiếu quá nhiều máu, bụng to, có u xơ tử cung. Sau khi mời bác sĩ khoa phụ sản hội chẩn, bệnh nhân này đã được chuyển đến điều trị tại khoa phụ sản.

U xơ tử cung là căn bệnh không hiếm gặp ở phụ nữ. Đặc biệt, phụ nữ bước vào độ tuổi tiền mãn kinh thường có nguy cơ mắc bệnh này cao hơn. Tuy nhiên, đa số bệnh nhân chỉ nhập viện điều trị khi có triệu chứng mệt mỏi (do thiếu máu), bụng to (khối u xơ phát triển to). Đối với bệnh nhân mắc u xơ tử cung nhưng không gây rong huyết thường có các biểu hiện khác như: táo bón, tiểu dắt (dễ gây lầm tưởng với nhiễm trùng đường tiểu nên bệnh nhân thường đi khám và điều trị nội khoa, điều này cũng gây chậm trễ trong việc điều trị khối u xơ).

Thời gian qua, các bệnh viện trên địa bàn tỉnh đã tiếp nhận và điều trị nhiều ca bệnh có khối u xơ tử cung khổng lồ. Điển hình, đầu tháng 6-2023, Bệnh viện Đa khoa Đồng Nai phẫu thuật thành công khối u xơ tử cung nặng 1,8kg cho bệnh nhân T.T. (23 tuổi, ngụ H.Định Quán). Cũng trong tháng 6, Bệnh viện Đa khoa khu vực Long Khánh phẫu thuật bóc tách khối u xơ tử cung to tương đương thai nhi 6 tháng tuổi, nặng gần 3kg cho nữ bệnh nhân 51 tuổi, ngụ TP.Long Khánh…

* Sống lành mạnh, phòng ngừa u xơ tử cung

U xơ tử cung là khối u lành tính, xuất phát từ cơ trơn của tử cung. Khối u này phụ thuộc vào hormone nội tiết của phụ nữ, điển hình là hormone estrogen và progesterone. Khi có sự mất cân bằng giữa 2 hormone này thì thường sẽ biểu hiện thành bệnh. Nếu lượng estrogen nhiều hơn progesterone thì khả năng cao sẽ phát sinh khối u xơ tử cung.

Việc dư thừa estrogen có thể do 2 nguyên nhân: do cơ thể tự tiết hormone estrogen nhiều hoặc do bổ sung chất estrogen nhiều từ bên ngoài. Phụ nữ tiền mãn kinh, phụ nữ béo phì thường có lượng estrogen nhiều hơn progesterone. Bệnh u xơ tử cung cũng có yếu tố di truyền. Nếu người mẹ bị u xơ thì con gái có khả năng cao bị mắc bệnh này. Ngoài ra, chế độ ăn giàu chất mỡ cũng có nguy cơ sản sinh nhiều estrogen.

“Hiện nay, nhiều chị em phụ nữ sử dụng thực phẩm chức năng để bổ sung nội tiết tố mà không rõ thành phần trong thực phẩm chức năng đó. Nếu thực phẩm chức năng bổ sung estrogen nhiều quá sẽ khiến cơ thể dư thừa chất này. Những người ít tập thể dục, hay bị stress cũng thường sẽ bị thừa estrogen” - BS Tài cho biết thêm.

Hiểu được những nguyên nhân gây bệnh, chị em phụ nữ sẽ biết cách phòng ngừa bệnh u xư tử cung một cách hợp lý. Theo đó, bên cạnh chế độ dinh dưỡng hợp lý, chị em phụ nữ cần siêng tập thể dục, tránh để cơ thể bị béo phì, không tùy ý sử dụng thực phẩm chức năng để bổ sung nội tiết tố mà khi chưa có sự tư vấn của bác sĩ… Cùng với đó, phụ nữ nên đi khám phụ khoa định kỳ để theo dõi sức khỏe, được bác sĩ tư vấn và chỉ định điều trị phù hợp với bệnh tình.

Theo BS CKI Trần Minh Tài, nếu bệnh nhân trẻ tuổi, còn mong muốn sinh con, bác sĩ thường sẽ chỉ định bóc tách khối u xơ để giữ tử cung, giúp họ có khả năng sinh đẻ. Nếu khối u nhỏ gây rong huyết thì có thể được chỉ định cho uống thuốc cầm máu. Nếu bệnh nhân lớn tuổi, không muốn sinh đẻ nữa thì thường được chỉ định phẫu thuật cắt bỏ tử cung để điều trị dứt điểm. Cũng có nhiều trường hợp khối u sẽ tự teo đi theo thời gian khi bệnh nhân bước vào tuổi mãn kinh…

Hải Yến (ghi)