Hiểu đúng về chiến dịch 90 ngày làm sạch cơ sở dữ liệu đất đai

Mấy tuần qua, cán bộ tổ dân phố trên cả nước đã vất vả đến từng nhà, rà từng ngõ, thuyết phục người dân địa phương nộp bản phôtô giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) cùng bản sao CCCD. Đa số người dân đồng tình, hợp tác nhưng cũng không ít bà con thắc mắc vì sao có yêu cầu như vậy?

Để giải đáp vấn đề này, báo Pháp Luật TP.HCM đã có cuộc trao đổi với ông Mai Hữu Phấn (ảnh), Phó Cục trưởng Cục Quản lý đất đai, Bộ NN&MT.

Ông Phấn cho biết việc xây dựng, làm đúng - đủ - sạch cơ sở dữ liệu (CSDL) đất đaiđang triển khai bắt nguồn từ yêu cầu mà Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia đề ra.

Theo đó, Bộ Công an phối hợp cùng Bộ NN&MT ban hành Kế hoạch 515 mở chiến dịch làm giàu, làm sạch CSDL quốc gia về đất đai. Mục tiêu là đồng bộ thông tin của người sử dụng đất trên giấy chứng nhận với CSDL đất đai, CSDL quốc gia về dân cư.

Dữ liệu đất đai đang rất cũ, cần cập nhật, chuẩn hóa

. Qua gần hai tháng triển khai, dù đa số người dân đồng tình với chương trình song không ít câu hỏi đặt ra là GCNQSDĐ, căn cước… đều do cơ quan nhà nước cấp, vậy tại sao các cơ quan không tự khai thác dữ liệu ấy mà lại yêu cầu người dân nộp bản sao cho chính quyền. Ông lý giải điều này như thế nào?

+ Ông Mai Hữu Phấn, Phó Cục trưởng Cục Quản lý đất đai, Bộ NN&MT: Đúng là cơ quan quản lý đất đai đã có CSDL riêng về đất đai và bên công an đã có CSDL dân cư nhưng dữ liệu ấy hình thành qua các thời kỳ với các thông tin khác nhau.

Cán bộ của Trung tâm phục vụ hành chính công Hà Nội hướng dẫn thủ tục cho người dân. Ảnh Trọng Phú

Chẳng hạn, dữ liệu đất đai hình thành theo Luật Đất đai 1988 có cả đất cấp cho hộ gia đình, cá nhân. Thông tin về người sử dụng đất thời ấy không cụ thể về các cá nhân trong hộ hoặc nếu có thì sử dụng CMND 8 số kiểu cũ, sau đó đã thay đổi thành 9 số và giờ là CCCD 12 số. Chưa kể có trường hợp là dữ liệu cá nhân của ngành khác, chẳng hạn chứng minh quân nhân…

Ngoài ra, trong quá trình biến động không ít trường hợp người sử dụng đất trên thực tế không phải là người đứng tên trên GCNQSDĐ. Chẳng hạn con, cháu ở trên đất của ông bà, cha mẹ đã mất để lại nhưng chưa làm thủ tục thừa kế; đất do mua bán trao tay, chưa làm thủ tục sang tên. Ngoài ra, không ít trường hợp tự chuyển đổi mục đích, đất trong sổ sách quản lý của chính quyền chưa phải là đất ở nhưng thực tế đã xây dựng nhà ở và sinh sống trên đó.

Sau hơn một tháng thực hiện chiến dịch, hai bộ đã chủ động đối soát từ CSDL chuyên ngành có sẵn được hơn 53 triệu thửa đất. Qua đó nhận diện rõ hơn nhiều trường hợp chưa rõ dữ liệu người sử dụng đất như tên viết tắt phần tên đệm, không rõ về địa danh… Yêu cầu bây giờ là cập nhật, hoàn thiện CSDL đất đai đúng, đủ, sạch, sống nên cơ quan quản lý nhà nước không thể rà soát hết được mà cần sự đồng hành của người dân, bao gồm cả người đứng tên GCNQSDĐ và người thực tế sử dụng đất.

. Khi cung cấp bản sao giấy tờ, căn cước như vậy thì người dân sẽ có lợi ích gì, thưa ông?

+ Với CSDL đất đai hiện đang rất đa dạng như đã nêu trên, trong quá trình sử dụng đất, khi thực hiện giao dịch dân sự, hành chính, kinh tế người dân vẫn phải phôtô, nộp các giấy tờ, tài liệu để chứng minh quyền của mình với mảnh đất đó. Bây giờ, người dân đồng hành cùng chính quyền xây dựng CSDL quốc gia về đất đai đúng - đủ - sạch - sống thì sắp tới khi thực hiện thủ tục trên sẽ không phải dùng đến giấy tờ bản giấy nữa.

Người dân xã Mường Lý cung cấp thông tin, dữ liệu đất đai cho xã. Ảnh: Đặng Trung

Khi đó, bạn đang sinh sống, làm ăn ở Hà Nội có thể thực hiện giao dịch với những mảnh đất ở TP.HCM mà không cần đến tận nơi làm thủ tục; có thể giao dịch trực tuyến không phải tiếp xúc trực tiếp với cán bộ cơ quan nhà nước. Qua đó hạn chế, phòng ngừa tiêu cực, nhũng nhiễu, tiết kiệm được chi phí tuân thủ cả về thời gian, tiền bạc.

. Mục tiêu chiến dịch rất tốt nhưng cách làm dường như chưa hợp lý. Đơn cử như những mảnh đất trong giao dịch gần nhất đã cập nhật dữ liệu căn cước với cơ quan quản lý rồi mà chủ đất vẫn được yêu cầu nộp giấy chứng nhận, căn cước cho tổ dân phố…

+ Đúng là chiến dịch được thực hiện khá gấp gáp. Lên ý tưởng ngày 27, 28-8; liên bộ ban hành kế hoạch hôm 31-8 và đến ngày 1-9 đã tính mốc 90 ngày chiến dịch. Triển khai cùng lúc nhiều mũi như vậy nên công tác truyền thông chưa tốt.

Qua sơ kết, chúng tôi đánh giá việc triển khai cụ thể ở cấp xã, phường chưa khoa học khiến một số ít người dân phản ứng. Các tổ công tác nên phổ biến cho người dân để họ kiểm tra lại GCNQSDĐ của mình, xem đã cập nhật căn cước mới nhất chưa, nếu chưa thì mới nộp bản sao giấy chứng nhận cùng căn cước để cơ quan quản lý đối soát với dữ liệu có sẵn rồi làm mới, cập nhật dữ liệu.

. Với những thửa đất mà GCNQSDĐ đang thế chấp tại ngân hàng thì phải làm sao để rà soát?

+ Các thửa đất ấy văn phòng đăng ký đất đai đã có thông tin rồi, chủ sử dụng đất chỉ cần nộp bản sao căn cước là được.

Làm việc không ngày nghỉ để chuẩn hóa dữ liệu

. Chiến dịch nhằm phục vụ chuyển đổi số, số hóa dữ liệu đất đai nhưng cách làm là đến từng nhà yêu cầu người dân nộp bản giấy phôtô thì có phần thủ công quá không?

+ Từ bản sao người dân cung cấp, bộ phận chuyên môn sẽ quét vào máy và hệ thống tự động đối chiếu, rà soát. Càng nhiều dữ liệu thì khả năng rà soát, phát hiện lỗi với sự hỗ trợ của trí tuệ nhân tạo càng cao.

Ngoài ra, hai bộ cũng đang phối hợp phát triển một ứng dụng ngay trên VNeID. Khi hoàn tất, cán bộ tổ dân phố sẽ không mất sức đến từng nhà, rà từng ngõ để vận động người dân nộp bản phôtô giấy tờ nữa mà chủ sử dụng đất hoặc người đang sử dụng đất thực tế có thể tự khai báo, cập nhật dữ liệu trên VNeID. Chúng tôi sẽ sử dụng thông tin này để rà soát, làm sạch, làm mới, chính xác hóa những dữ liệu mà cơ quan quản lý đang nắm giữ, để hoàn thiện CSDL quốc gia về đất đai.

Cán bộ địa phương tích cực số hóa dữ liệu đất đai. Ảnh minh họa: Tiểu Minh

Hiện tại, các nhóm công tác cấp bộ đang làm việc với cường độ cao, cả thứ Bảy, Chủ nhật. Với các tổ công tác ở địa phương thì kết nối 24/24 giờ, kết quả triển khai và những vướng mắc liên tục được báo cáo, hỗ trợ trực tuyến. Tất cả giấy tờ, căn cước mà người dân phôtô gửi tổ dân phố đều được số hóa, đưa vào hệ thống để rà soát, đối chiếu ngay với dữ liệu hiện có.

Khó khăn và cần nhiều thời gian nhất là ở khâu thu thập dữ liệu từ người dân, còn công nghệ đối soát hiện đã rất nhanh, rất mạnh.

. Xin cảm ơn ông.•

Các địa phương đẩy nhanh công tác thu thập dữ liệu từ người dân

Thực hiện chỉ đạo về chiến dịch 90 ngày đêm làm sạch dữ liệu đất đai của UBND TP Hà Nội, ông Nguyễn Hồng Quân, Phó Chủ tịch UBND phường Thanh Xuân, cho biết phường đã khẩn trương vào cuộc. Các cán bộ phường đã triển khai đến từng hộ dân, đảm bảo đến ngày 15-11 sẽ cơ bản hoàn thành nhiệm vụ TP giao.

Cụ thể, UBND phường Thanh Xuân đã thành lập các tổ công tác gồm tổ trưởng dân phố, công an khu vực và các lực lượng tại khu dân cư. Các tổ sẽ đi từng nhà, rà từng hộ, vừa thu thập, quét hoặc sao chụp giấy tờ vừa kết hợp tuyên truyền, phân tích cho người dân hiểu rõ ý nghĩa của việc làm sạch dữ liệu.

“Sau hơn một tháng triển khai, phường đã hoàn thành khoảng 50% khối lượng công việc. Chúng tôi tập trung thu thập ở khu dân cư, nhà mặt đất và tập thể cũ, riêng khu chung cư thương mại đã có dữ liệu trên hệ thống của TP nên không cần thu thập lại” - ông Quân nói.

Cục quản lý đất đai làm việc tại nhiều địa phương về chiến dịch làm sạch dữ liệu đất đai. Ảnh: Bộ TN&MT

Theo Phó Chủ tịch UBND phường Thanh Xuân, đa phần người dân đều hợp tác tốt, một số trường hợp chủ đất không ở tại địa phương cán bộ phường phải liên hệ để bổ sung sau. Ông Quân xác định trong quá trình thực hiện có thể gây một chút phiền hà cho người dân vì phải thu thập, đối chiếu thông tin. Tuy nhiên, đây là việc cần thiết để đảm bảo dữ liệu thống nhất, phục vụ công tác quản lý đất đai minh bạch và chính xác hơn nên rất mong bà con thông cảm, hưởng ứng.

“Quá trình làm, nếu chúng ta giải thích rõ về mục đích, quyền lợi và trách nhiệm của người dân thì hầu hết bà con đều ủng hộ” - ông Quân chia sẻ.

Trong khi đó tại Thanh Hóa, ông Nguyễn Văn Long, Bí thư Đảng ủy xã Lĩnh Toại, cho biết chiến dịch 90 ngày làm giàu, làm sạch CSDL quốc gia về đất đai trên địa bàn xã đã hoàn thành hơn 73% khối lượng công việc.

Đến nay, xã đã thu thập được 5.017 trong tổng số 6.865 GCNQSDĐ và thẻ căn cước. Toàn bộ hồ sơ đã được quét, chụp và xử lý dưới dạng tệp PDF, gửi Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai Hà Trung để nhập dữ liệu.

“Với những trường hợp đặc biệt như người già yếu, neo đơn không thể đến nhà văn hóa thôn, chúng tôi đến tận nhà hỗ trợ, cùng với đó là tuyên truyền để người dân hiểu rõ hơn về chủ trương của Nhà nước” - ông Long nói.

Theo ông Long, các tổ công tác khi làm việc với người dân đều giải thích cụ thể để người dân hiểu rõ lợi ích của việc nộp bản phôtô - giúp cơ quan chuyên môn cập nhật chính xác, đầy đủ thông tin chủ sử dụng đất vào CSDL quốc gia. Khi dữ liệu được số hóa, người dân sẽ không phải sử dụng nhiều giấy tờ khi làm thủ tục chuyển nhượng, tách thửa, cấp đổi sổ hay đăng ký biến động đất đai. Bên cạnh đó, dữ liệu được làm sạch và đồng bộ giúp giảm sai sót, nhầm lẫn về ranh giới, diện tích, chủ sở hữu, qua đó bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người dân. Khi có tranh chấp hoặc cần xác minh, cơ quan quản lý có thể truy xuất nhanh, chính xác, tiết kiệm thời gian và chi phí.

Tuy nhiên, ông Long thừa nhận chiến dịch gặp một số khó khăn do thiếu thiết bị scan A3, nhiều thành viên tổ công tác chưa thành thạo công nghệ, phải dùng điện thoại chụp hồ sơ, ảnh hưởng đến tiến độ. Xã đã kiến nghị Sở NN&MT cùng các ngành liên quan hỗ trợ kinh phí, trang thiết bị để hoàn thành kế hoạch đúng hạn.

Tại xã Mường Lý (huyện Mường Lát), ông Quách Văn Mỵ, Phó Chủ tịch UBND xã, cho biết địa phương cũng đang tích cực triển khai chiến dịch. Xã có 1.067 hộ với 5.823 nhân khẩu, trong đó đồng bào dân tộc Mông chiếm khoảng 65%. Đến nay, xã đã vận động được 105 hộ nộp bản phôtô GCNQSDĐ và thẻ căn cước để phục vụ số hóa dữ liệu.

Do địa hình phức tạp, chủ yếu lại bằng đường núi nên việc thu thập hồ sơ gặp không ít khó khăn. Tuy vậy, cán bộ xã đã chủ động đến từng hộ dân, nhất là tại các bản xa như Sài Khao, để hướng dẫn và hỗ trợ sao chụp sổ hồng, đảm bảo tiến độ chiến dịch. Nhờ sự phối hợp chặt chẽ của các thôn bản và tinh thần trách nhiệm của tổ công tác, dự kiến đến đầu tháng 11, Mường Lý sẽ hoàn tất việc làm sạch, đồng bộ và cập nhật CSDL đất đai.

Giám đốc Sở NN&MT tỉnh Thanh Hóa Cao Văn Cường thông tin chiến dịch đang được triển khai rộng rãi trên toàn tỉnh nhằm đồng bộ, minh bạch thông tin đất đai. Đến nay, nhiều xã ở Thanh Hóa đã cơ bản hoàn thành việc đồng bộ các dữ liệu về đất đai, nhiều xã có tiến độ thực hiện tốt.

“Việc người dân chủ động cung cấp bản phôtô sổ hồng và CCCD sẽ giúp cập nhật dữ liệu chính xác, mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho cả người dân và công tác quản lý nhà nước” - ông Cường nhấn mạnh.

TRỌNG PHÚ - ĐẶNG TRUNG

NGHĨA NHÂN