Hiệu quả cao nhờ ứng dụng công nghệ cao vào mô hình trồng dưa vàng trong nhà màng

Mô hình trồng dưa vàng trong nhà màng áp dụng công nghệ cao (CNC) không những mang lại hiệu quả kinh tế cao mà còn góp phần làm thay đổi tư duy, thói quen, tập quán canh tác của nông dân, từ sản xuất nông nghiệp truyền thống sang sản xuất nông nghiệp sạch gắn với nhu cầu của thị trường.

Đứng lên sau những lần thất bại

Đến thăm HTX CNC Đức Phát, chúng tôi không khỏi ngỡ ngàng bởi những khu nhà màng khang trang, hiện đại, bên trong là hàng nghìn cây dưa vàng sai trĩu quả đang chờ ngày thu hái...

Mỗi gốc cây đều được trang bị hệ thống tưới nhỏ giọt tự động.

Ít ai biết rằng trước khi có được những mùa vụ bội thu dưa vàng như hiện tại, HTX đã từng trải qua nhiều vụ trồng thất bại, tưởng chừng phải bỏ cuộc.

Trò chuyện cùng VnBusiness, ông Nguyễn Mạnh Hồng – Giám đốc HTX CNC Đức Phát cho biết, dưa vàng là cây ăn quả có thời gian sinh trưởng ngắn, trồng được nhiều vụ trong năm với năng suất cao, được xem là loại trái cây có giá trị dinh dưỡng cao. Thành phần của dưa vàng có chứa chất chống oxy hóa dạng polyphenol, có khả năng phòng chống ung thư và tăng cường hệ miễn dịch. Cùng với đó, trong dưa vàng có chứa nhiều chất xơ nên có tác dụng nhuận tràng, chống táo bón, là nguồn phong phú cung cấp beta-carotene, acid folic, kali và vitamin A, C giúp điều hòa huyết áp, ngừa sỏi thận, lão hóa xương…

“Ở nước ta, các giống dưa lưới truyền thống được trồng từ lâu như dưa trắng Hà Nội, dưa mật Bắc Ninh, dưa vàng Hải Dương trái nhỏ, thơm, ngọt,... rất được người tiêu dùng ưa chuộng. Nắm bắt được điều này, năm 2017, tôi cùng một số anh em quyết định thành lập HTX và dành nhiều tâm huyết để nghiên cứu mô hình trồng dưa vàng trong nhà màng”, ông Hồng kể lại.

Tuy nhiên, khởi nghiệp với nông nghiệp không bao giờ là dễ dàng, HTX CNC Đức Phát đã thất bại ngay từ vụ đầu tiên do chủ quan với thời tiết. Toàn bộ diện tích dưa vàng 500m2 trồng trong nhà màng bị đổ sập chỉ sau một trận mưa bão. Vụ thứ 2 rồi vụ thứ 3, HTX vẫn liên tiếp thất bại do chưa nắm vững kỹ thuật trồng dưa và chưa đầu tư bài bản.

Thất bại chưa dừng lại ở đó, cuối năm 2018, HTX dự tính trồng thêm dưa lưới để thu hoạch vào dịp Tết Nguyên đán. Nhưng do thời tiết mùa đông lạnh, số ngày có nắng ít không thích hợp cho cây dưa lưới sinh trưởng, phát triển nên cây hỏng gần hết.

Trong lúc loay hoay chưa tìm ra cách khắc phục khó khăn, HTX đã được Trung tâm Khuyến nông huyện động viên, hỗ trợ một phần kinh phí đầu tư xây dựng hệ thống nhà màng, giống, thuốc bảo vệ thực vật, cũng như cung cấp các kỹ thuật canh tác hiện đại để giúp nâng cao sản lượng,…

Đặc biệt, các thành viên HTX được tập huấn chuyển giao khoa học kỹ thuật trồng dưa trong nhà màng. Từ kinh nghiệm của bản thân và kiến thức được học, HTX đã gặt hái được những vụ dưa bội thu.

Hiện tại, HTX có khoảng 2.000m2 nhà màng trồng nhiều loại dưa khác nhau và một số rau thủy canh. Mỗi cây dưa vàng trồng trong một bầu giá thể, được lót bạt cao su cách ly với nền đất.

Đón đầu xu thế “xanh - sạch - an toàn”

Theo chia sẻ của anh Nguyễn Hùng – thành viên HTX Đức Phát, khác với phương pháp canh tác tự nhiên, việc trồng dưa ứng dụng CNC phải đảm bảo tuân thủ tiêu chuẩn kỹ thuật nghiêm ngặt từ khâu làm đất, kỹ thuật bón phân, nước tưới...

Ngoài trồng dưa vàng CNC, HTX còn trồng các loại rau thủy canh an toàn sinh học.

Ngay từ công đoạn chuẩn bị cây con và giá thể, HTX phải sử dụng khay ươm cây thường bằng vật liệu xốp (50 lỗ/khay) để gieo hạt. Giá thể gieo hạt là mụn xơ dừa đã được xử lý chất chát (tanin), phân hữu cơ (trùn quế hoặc phân chuồng) đã được xử lý bằng tricoderma và tro trấu phối trộn theo tỷ lệ tương ứng là 70% + 20% + 10%, rồi cho vào đầy lỗ mặt khay và tiến hành gieo 1 hạt/lỗ.

Dung dịch dinh dưỡng và nước tưới được cung cấp đồng thời qua hệ thống tưới nhỏ giọt có nồng độ phù hợp với nhu cầu dinh dưỡng theo từng giai đoạn sinh trưởng của cây, nên khi thu hoạch xong, sử dụng cây mới trồng thay thế cho cây cũ. Khi trồng được 7 - 10 ngày, bắt đầu treo dây cố định cây, đến giai đoạn ra hoa tiến hành thụ phấn bằng ong hoặc thủ công.

Sau 3 tháng chăm sóc, mỗi cây có thể ra từ 1 - 4 quả, nhưng để quả đạt chất lượng cao, mỗi cây chỉ để lại 1 quả. Sau đó, tiến hành tỉa hết cành nách tạo thông thoáng và hạn chế tiêu hao dinh dưỡng. Khi quả có đường kính từ 2 - 4 cm (khoảng 40 ngày sau trồng) thì hãm ngọn để tập trung dinh dưỡng nuôi quả.

Đặc biệt, canh tác theo phương pháp nông nghiệp sạch ứng dụng CNC đòi hỏi HTX khi trồng trọt phải áp dụng theo một quy trình chuẩn khép kín, không sử dụng các loại thuốc bảo vệ thực vật, thuốc trừ sâu, hóa chất độc hại trong sản xuất mà chỉ sử dụng các chế phẩm hữu cơ vi sinh.

Cùng với đó, tôn chỉ hoạt động của HTX là tạo ra những sản phẩm đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, lấy chất lượng làm đầu. Để làm được điều này, HTX luôn ghi chép đầy đủ, tỉ mỉ công việc hàng ngày và của từng lao động.

“Hàng ngày, bộ phận kỹ thuật đều phải kiểm tra và chụp ảnh cây dưa, vườn dưa gửi các chuyên gia của Học viện Nông nghiệp Việt Nam để được tư vấn điều chỉnh chế độ chăm sóc kịp thời giúp cho dưa sinh trưởng phát triển tốt. Sau mỗi vụ trồng đều phải vệ sinh, khử trùng nhà màng cẩn thận mới tiếp tục trồng vụ tiếp theo. Mặc dù chi phí đầu tư ban đầu cao nhưng sản phẩm thu được đảm bảo an toàn, chất lượng, bảo vệ sức khỏe người trồng cũng như người tiêu dùng và thân thiện với môi trường. Vì vậy, sản phẩm khi thu hoạch rất dễ tiêu thụ, vẫn chưa đủ cung ứng nhu cầu của người tiêu dùng hiện nay”, anh Hùng cho hay.

Dưa vàng từ lúc trồng đến khi thu hoạch khoảng 80 - 100 ngày, năng suất trung bình đạt từ 3 - 3,5 tấn/1.000m2. Hiện, sản phẩm dưa vàng của HTX đều đã được chứng nhận đạt tiêu chuẩn VietGAP.

Giá bán dưa vàng tại vườn hiện khoảng 40.000 – 45.000 đồng/kg đối với dưa loại 1 và 28.000 - 30.000 đồng/kg đối với dưa loại 2. Với năng suất và giá bán này, mỗi năm, HTX thu lãi vài trăm triệu đồng.

Giám đốc Nguyễn Mạnh Hồng cho biết, trồng dưa vàng ứng dụng CNC trong nhà màng giúp tăng năng suất, giảm chi phí lao động, phân bón, giảm sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, tăng chất lượng quả, giảm giá thành sản xuất, ổn định sản lượng, tránh tác động bất thuận của thời tiết so với trồng ngoài đồng ruộng. Năng suất trung bình 100 tấn/ha/năm và khả năng thu hồi vốn cao (2-3 năm).

Hỗ trợ mở rộng phương thức tiêu thụ

Theo đánh giá, việc trồng dưa vàng ứng dụng CNC trong nhà màng đã và đang mang lại hiệu quả cao hơn rất nhiều lần so với trồng lúa và trồng màu thông thường. Tuy nhiên, việc đầu tư xây dựng nhà màng có chi phí ban đầu rất cao, không phải người dân nào cũng có thể làm được. Trong khi đó, phát triển nông nghiệp CNC đang là xu thế tất yếu nhằm tạo ra những đột phá mới, bảo đảm nông nghiệp tăng trưởng ổn định với năng suất, chất lượng và giá trị gia tăng cao, đây cũng là chủ trương phát triển nông nghiệp của xã Yên Mỹ trong thời gian tới.

Mô hình trồng dưa vàng trong nhà màng áp dụng công nghệ cao mang lại hiệu quả kinh tế cao.

Được biết, trước đây, hầu hết các sản phẩm dưa của HTX được tiêu thụ chủ yếu ở các chợ truyền thống, một số ít được đưa vào siêu thị, các chuỗi cửa hàng tiện ích nhưng chưa nhiều,… và nhập cho các thương lái.

Hiện nay, HTX Đức Phát đã đạt được nhiều thành tựu đáng kể trong việc trồng dưa vàng công nghệ cao, nhờ áp dụng các kỹ thuật tiên tiến và quản lý sản xuất hiệu quả. Để nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh và mở rộng thị trường tiêu thụ, HTX Đức Phát đặt mục tiêu đẩy mạnh nhiều kênh tiêu thụ mới, quảng bá sản phẩm đến nhiều người tiêu dùng hơn, tạo ra một trang web chuyên nghiệp để giới thiệu sản phẩm dưa vàng của mình. Website này không chỉ cung cấp thông tin chi tiết về sản phẩm, quy trình sản xuất mà còn để khách hàng mua hàng trực tiếp.

Bên cạnh đó, HTX sẽ đăng bán sản phẩm trên các sàn thương mại điện tử lớn như Facebook, Tiktok,… để tiếp cận một lượng lớn khách hàng tiềm năng, giúp mở rộng phạm vi bán hàng và tăng doanh thu.

Việc kết hợp với các siêu thị, cửa hàng thực phẩm sạch, và các chợ đầu mối để phân phối sản phẩm cũng là một cách tốt để giúp sản phẩm dưa vàng tiếp cận trực tiếp với người tiêu dùng, tăng khả năng tiêu thụ.

Đồng thời, HTX thường xuyên tham gia các hội chợ nông sản để quảng bá sản phẩm, gặp gỡ và tìm kiếm các đối tác kinh doanh mới để lắng nghe phản hồi từ khách hàng và cải tiến chất lượng trong quy trình chăm sóc dưa.

Việc áp dụng khoa học - kỹ thuật vào sản xuất, tuân thủ quy trình, kiểm soát chặt chẽ từ khâu chọn giống, trồng, chăm sóc cho đến khi dưa được thu hoạch, mô hình trồng dưa vàng trong nhà màng, ứng dụng công nghệ tưới nhỏ giọt của HTX Nông nghiệp CNC Đức Phát đã mở ra hướng đi triển vọng trong sản xuất nông nghiệp ở địa phương. Đây cũng là cơ hội giúp nông dân học hỏi kinh nghiệm, tiếp cận với kỹ thuật công nghệ tiên tiến để tạo ra sản phẩm sạch, an toàn cho sức khỏe người tiêu dùng.

Đại diện UBND xã Yên Mỹ đánh giá: "Mô hình trồng dưa vàng của HTX được xem là một trong những mô hình lớn nhất của xã từ trước đến nay. Đây là mô hình nông nghiệp CNC, thích ứng với biến đổi khí hậu, giúp nông dân chủ động trong sản xuất, giảm lệ thuộc vào thời tiết, khí hậu. Mô hình của HTX CNC Đức Phát thành công sẽ mở ra triển vọng mới trong việc liên kết sản xuất, bao tiêu sản phẩm giữa nông dân và doanh nghiệp, từng bước đưa sản xuất nông nghiệp của xã Yên Mỹ nói riêng, huyện Thanh Trì nói chung phát triển lên tầm cao mới".

Lê Hồng