Hiệu quả chuyển đổi cây trồng

Từ chủ trương chuyển đổi cơ cấu cây trồng theo hướng phù hợp với điều kiện, khả năng canh tác và thị hiếu khách hàng người trồng hoa, cây cảnh ở các địa phương trong tỉnh đã đạt được hiệu quả kinh tế cao nhờ phát triển các sản phẩm mới cây hoa trang trí.

Ông Trần Văn Bẩy ở tổ dân phố Song Khê, thị trấn Cổ Lễ (Trực Ninh) được mệnh danh là “vua mẫu đơn” khi sở hữu hàng nghìn cây mẫu đơn cổ với diện tích trên 5.000m2. Ông Bẩy cho biết: Hiện gia đình ông trồng nhiều giống hoa mẫu đơn khác nhau, từ mẫu đơn ta đến mẫu đơn Trung Quốc và một số loài hoa trang trí khác. Hoa mẫu đơn Trung Quốc có ưu điểm màu đỏ thắm, chùm bông to đường kính lên đến 30cm, giá bán tương đối cao, mùa hoa nở rộ từ tháng 6 đến tháng 8. Mẫu đơn ta thì dễ trồng, có thể tự cắt hoặc chiết cành nhân giống, hoa có màu hồng, bông nhỏ. Cây mẫu đơn không kén đất, chăm sóc đơn giản, hầu như không có sâu bệnh nên rất ít phải phun thuốc trừ sâu bệnh, bón thêm chút ít phân đạm. Trồng mẫu đơn đòi hỏi ít chi phí nên cho lợi nhuận cao. Mùa hoa mẫu đơn ta bắt đầu từ tháng 4 âm lịch đến hết tháng 10 âm lịch. Mẫu đơn ta được thị trường trong nước ưa chuộng, được trồng chủ yếu tại các địa điểm tâm linh, khu du lịch văn hóa lịch sử; việc tạo dáng, thế cho cây không cầu kỳ, hầu hết cắt tỉa ở dạng mâm xôi, phù hợp với mọi cảnh quan. Giá mẫu đơn khá đa dạng, loại tầm trung từ 5-10 triệu đồng/cây, loại khá dao động 20 triệu đồng/cây. Mẫu đơn có tuổi đời càng cao thì giá sẽ càng đắt. Với thị trường tiêu thụ rộng lớn tại các tỉnh, thành phố: Hà Nội, Hải Phòng, Quảng Ninh và Trung Quốc mẫu đơn đã đem lại nguồn thu ổn định hàng năm.

Ông Trần Văn Bẩy ở tổ dân phố Song Khê, thị trấn Cổ Lễ (Trực Ninh) cắt tỉa, tạo hình cây hoa mẫu đơn.

Phát triển mạnh trong vài năm gần đây, song nghề trồng cây hoa trang trí ở Điền Xá (Nam Trực) đang là hướng đi mới giúp giải quyết việc làm cho người lao động và dần trở thành nguồn thu chính của nhân dân địa phương. Xã đã có 221,49ha đất được chuyển đổi cơ cấu cây trồng từ trồng màu sang trồng hoa. Khi cây cảnh, cây thế truyền thống bão hòa, thị trường xuất hiện nhu cầu cây cảnh ngắn ngày trang trí nội thất trong xây dựng người dân nơi đây đã nhanh chóng nắm bắt và phát triển thêm nghề trồng cây trang trí đem lại thu nhập chính cho rất nhiều hộ gia đình. Hiện toàn xã có 70ha đất trồng cây trang trí nằm chủ yếu ở bãi đất ven sông. Cây trang trí là những giống cây ngắn ngày nên có đặc tính là phải được trồng trên đất pha cát, trong đó đất thịt nhẹ là phù hợp nhất, không trồng được ở đất nhiễm phèn chua mặn, đất đồi, đất cát. Các loại cây trang trí bao gồm cỏ Nhật và các cây lá màu trang trí như: cẩm tú mai, sam Nhật, Ngọc Trâm, mười giờ... dùng để trang trí công viên, dải phân cách đường, khu resort, khách sạn, các khu du lịch sinh thái, khu nghỉ dưỡng, sân gofl, sân vườn... Ngoài cỏ nhung Nhật là loại cỏ được nhập ngoại, ở Điền Xá cũng phát triển thêm một loại cỏ địa phương nữa là cỏ Lá tre. Nếu cỏ nhung Nhật có ưu điểm là ít bị phá hoại bởi côn trùng thì cỏ Lá tre lại có ưu thế chịu hạn, nóng, tạo bề mặt đẹp và không phát triển quá cao. Loại cỏ này chủ yếu được dùng trang trí ở các dải phân cách đường, sân bóng, khu liên hợp thể thao. Hiện thôn Vị Khê là nơi có diện tích trồng cây trang trí nhiều nhất, chiếm khoảng 80% của xã. Là loại cây trồng mới mặc dù gặp nhiều khó khăn song qua quá trình sản xuất, người dân Vị Khê với kinh nghiệm của làng nghề trồng cây cảnh lâu đời đã nhanh chóng đúc rút nhiều kinh nghiệm trong việc chăm sóc, gieo trồng để “chinh phục” các loại cây mới và tạo dựng thương hiệu cho làng nghề. Không những thế, với giá cả hợp lý cũng như nhu cầu thị trường ngày càng lớn đã làm cho nghề trồng cây trang trí ngày càng tạo được vị thế trong phát triển kinh tế địa phương. Hiện nay, việc mở rộng trồng các loại cây trang trí có rất nhiều thuận lợi do hầu hết giống cây này dễ sản xuất, trồng được quanh năm (khoảng 3, 4 vụ/năm), thời gian sinh trưởng ngắn, khoảng 2-3 tháng là có thể xuất bán được. Sản phẩm cây trang trí ở đây có thị trường rộng rãi, trong đó chủ yếu tại các tỉnh, thành phố có nhiều địa điểm du lịch như: Hà Nội, Điện Biên, Quảng Ninh, Huế, Đà Nẵng, Quảng Nam... Ước tính, thu nhập trung bình của người trồng cây trang trí đạt 200 triệu/ha/vụ. Kết quả này cho thấy trồng cây trang trí cho hiệu quả gấp rất nhiều lần so với việc canh tác các cây truyền thống. Ngoài ra, nghề trồng cây trang trí cũng giúp giải quyết việc làm cho số lượng rất lớn lao động nông nhàn ở địa phương. Chị Vũ Thị Trúc, thôn Vị Khê cho biết: Gia đình chị có hơn 1.000m2 đất trồng cây trang trí, trung bình mỗi năm trồng được 4 vụ và thị trường chủ yếu ở Quảng Ninh. Việc trồng cây trang trí thường thuận lợi khi thời tiết lạnh. Do đặc tính của loại cỏ trang trí là cây phải khỏe mạnh, thấp, do đó vào mùa lạnh cây phát triển chậm, vừa bớt được công cắt xén, vừa được giá. Từ tháng 10 âm lịch đến gần Tết Nguyên đán, có những thời điểm giá cây trang trí lên tới 35-40 nghìn đồng/m2.

Nghề trồng cây trang trí đang được phổ biến và phát triển ở nhiều nơi trong tỉnh tạo nên bước chuyển biến mới cho sự phát triển kinh tế, giúp giải quyết việc làm cho lao động thời vụ và tăng thêm thu nhập đáng kể cho người dân./.

Bài và ảnh: Hoàng Anh