Dự án 8 nâng cao năng lực và tạo nguồn cán bộ nữ dân tộc thiểu số tham gia hệ thống chính trị

Tập huấn giảng viên nguồn về kiến thức, kỹ năng cho nữ ứng cử viên để chuẩn bị cho cuộc bầu cử Hội đồng Nhân dân các cấp vào năm 2026

Dự án 8 "Thực hiện bình đẳng giới và giải quyết những vấn đề cấp thiết đối với phụ nữ và trẻ em" thuộc Chương trình Mục tiêu Quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2025 đã đạt được những thành tựu đáng ghi nhận trong việc nâng cao năng lực và tạo nguồn cán bộ nữ DTTS tham gia lãnh đạo trong hệ thống chính trị, cũng như thúc đẩy sự tham gia thực chất của phụ nữ DTTS vào các cơ quan dân cử.

Với mục tiêu thúc đẩy bình đẳng giới và giải quyết các vấn đề xã hội cấp thiết, Dự án 8 đã triển khai nhiều hoạt động thiết thực, đặc biệt trong việc đào tạo, bồi dưỡng năng lực cho cán bộ nữ dân tộc thiểu số (DTTS), góp phần tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội tại các vùng DTTS và miền núi.

Tập huấn nâng cao năng lực cho cán bộ nữ trong ứng cử, vận động bầu cử

Dự án 8, được phê duyệt theo Quyết định số 1719/QĐ-TTg ngày 14/10/2021 của Thủ tướng Chính phủ, do Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam chủ trì, tập trung vào việc nâng cao nhận thức, thay đổi định kiến giới, và giải quyết các vấn đề cấp thiết cho phụ nữ và trẻ em tại vùng đồng bào DTTS và miền núi. Một trong những mục tiêu trọng tâm là nâng cao năng lực cho cán bộ nữ DTTS, tạo điều kiện để họ tham gia lãnh đạo, quản lý và ứng cử vào các cơ quan dân cử, từ đó tăng cường tiếng nói và vai trò của phụ nữ trong các hoạt động phát triển kinh tế - xã hội.

Trong giai đoạn 2021-2025, Dự án 8 được phân bổ tổng kinh phí 1.994,757 tỷ đồng, trong đó ngân sách Trung ương chiếm 1.962,354 tỷ đồng và ngân sách địa phương là 32,403 tỷ đồng. Tính đến tháng 3/2025, tổng kinh phí đã giải ngân đạt 1.258,270 tỷ đồng, tương ứng 63,1% kế hoạch, cho thấy sự nỗ lực trong việc triển khai các hoạt động của dự án.

Kết quả nổi bật trong nâng cao năng lực cán bộ nữ DTTS

Một trong những thành tựu đáng chú ý của Dự án 8 là việc vượt chỉ tiêu đề ra trong việc nâng cao năng lực cho cán bộ nữ DTTS tham gia lãnh đạo trong hệ thống chính trị.

Trong đó, 30/40 tỉnh thuộc địa bàn dự án đã đạt và vượt chỉ tiêu này. Các chương trình tập huấn tập trung vào kỹ năng lãnh đạo, quản lý, và ứng dụng công nghệ thông tin, giúp cán bộ nữ DTTS nâng cao năng lực trong công tác điều hành và tham gia các hoạt động chính trị tại địa phương.

Ngoài ra, tại 10 tỉnh tự chủ ngân sách, Dự án 8 đã hỗ trợ tập huấn nâng cao năng lực cho 1.058 cán bộ nữ DTTS tham gia lãnh đạo trong hệ thống chính trị. Các hoạt động này không chỉ dừng lại ở việc cung cấp kiến thức mà còn hướng tới việc xây dựng nguồn nhân lực nữ chất lượng cao, đủ tiêu chuẩn để quy hoạch và bổ nhiệm vào các vị trí lãnh đạo hoặc tham gia ứng cử vào các cơ quan dân cử.

Trung ương Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam đã xây dựng 2 bài giảng trực tuyến và 2 bộ tài liệu về kỹ năng lãnh đạo, quản lý dành riêng cho cán bộ nữ DTTS. Các tài liệu này được sử dụng làm khung để tổ chức 14 lớp tập huấn với sự tham gia của gần 900 học viên, cùng với 4 hội thảo và 2 tọa đàm nhằm thúc đẩy vai trò của phụ nữ trong chính trị. Đặc biệt, 3 hội thảo khu vực được tổ chức tại 3 miền đã tạo diễn đàn để thảo luận và đề xuất các giải pháp tăng cường sự tham gia của phụ nữ DTTS vào các cơ quan dân cử.

Tác động đến sự tham gia của phụ nữ DTTS trong hệ thống chính trị

Dự án 8 không chỉ tập trung vào việc nâng cao năng lực mà còn tạo điều kiện để phụ nữ DTTS tham gia thực chất vào các hoạt động chính trị và xã hội. Các cuộc đối thoại chính sách cấp xã và cụm thôn bản được tổ chức đã thu hút 199.685 người tham gia, trong đó phụ nữ DTTS có cơ hội chia sẻ ý kiến, đề xuất các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế - xã hội.

Các hoạt động này đã giúp phụ nữ DTTS tăng cường tiếng nói, đóng góp vào việc xây dựng các chính sách địa phương. Đồng thời, việc rà soát và lập danh sách cán bộ nữ DTTS trong quy hoạch lãnh đạo tại các địa phương đã tạo cơ sở để phát hiện, bồi dưỡng và giới thiệu những ứng viên tiềm năng cho các vị trí lãnh đạo và cơ quan dân cử.

Các lớp tập huấn không chỉ trang bị kỹ năng mà còn khơi dậy sự tự tin, khuyến khích phụ nữ DTTS mạnh dạn tham gia ứng cử, vận động bầu cử vào các cơ quan dân cử các cấp.

Thách thức và hạn chế

Mặc dù đạt được nhiều kết quả tích cực, Dự án 8 vẫn đối mặt với một số thách thức. Một số văn bản hướng dẫn, như Thông tư số 55/2023/TT-BTC, còn thiếu cụ thể, dẫn đến cách hiểu chưa thống nhất giữa các địa phương và cơ quan tài chính, gây khó khăn trong việc lập dự toán và thanh quyết toán. Ngoài ra, việc phân bổ ngân sách muộn trong các năm 2021 và 2022, cũng như sự chậm trễ trong giao vốn năm 2025, đã ảnh hưởng đến tiến độ triển khai các hoạt động tập huấn và hỗ trợ cán bộ nữ DTTS.

Một thách thức khác là năng lực của đội ngũ cán bộ Hội cơ sở tại một số địa phương còn hạn chế, dẫn đến khó khăn trong việc tổ chức các chương trình tập huấn và đối thoại chính sách. Việc duy trì hiệu quả các mô hình như Tổ truyền thông cộng đồng hay Câu lạc bộ "Thủ lĩnh của sự thay đổi" cũng gặp trở ngại do thiếu kinh phí từ ngân sách địa phương.

Bài học kinh nghiệm và định hướng giai đoạn 2026-2030

Dự án 8 đã rút ra nhiều bài học kinh nghiệm quý báu, bao gồm việc chủ động xây dựng các văn bản hướng dẫn, tài liệu tập huấn ngay từ đầu giai đoạn, đảm bảo sự thống nhất và linh hoạt trong triển khai. Công tác phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành và địa phương, cùng với việc kiểm tra, giám sát thường xuyên, đã giúp kịp thời tháo gỡ các vướng mắc, đảm bảo hiệu quả sử dụng nguồn lực.

Hướng dẫn giảng chuyên đề "Bồi dưỡng nữ ứng viên đại biểu Hội đồng Nhân dân" diễn ra trong 2 ngày 5, 6/6 tại Hà Nội

Trong giai đoạn 2026-2030, Dự án 8 đề xuất tiếp tục tập trung nâng cao năng lực cho cán bộ nữ DTTS, đặc biệt chú trọng vào kỹ năng chuyển đổi số và bồi dưỡng năng lực để đáp ứng tiêu chuẩn quy hoạch, bổ nhiệm và ứng cử vào các cơ quan dân cử. Các chính sách cần được thiết kế để giải quyết các vấn đề xã hội mới phát sinh, đồng thời duy trì và nâng chất lượng các mô hình đã triển khai hiệu quả trong giai đoạn I. Việc phân cấp, phân quyền cho địa phương cũng được nhấn mạnh nhằm phát huy sự chủ động và trách nhiệm trong triển khai dự án.

Có thể nói, Dự án 8 đã tạo nên những thay đổi tích cực trong việc nâng cao năng lực và tạo nguồn cán bộ nữ DTTS tham gia lãnh đạo và ứng cử vào các cơ quan dân cử. Dự án không chỉ góp phần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực nữ mà còn thúc đẩy bình đẳng giới, tạo điều kiện để phụ nữ DTTS tham gia sâu rộng vào các hoạt động phát triển kinh tế - xã hội.

Những kết quả này là tiền đề quan trọng để tiếp tục triển khai Dự án 8 trong giai đoạn 2026-2030, hướng tới mục tiêu phát triển bền vững và bình đẳng giới tại vùng đồng bào DTTS và miền núi.

Lò Thị Thu Thủy, Phó Trưởng ban Thường trực Ban Tuyên giáo và Dân tộc, TƯ Hội LHPN Việt Nam