Hiệu quả thu gom và xử lý nước thải trong các khu công nghiệp
Thực hiện Chương trình số 28-CTr/TU ngày 30/6/2021 của Tỉnh ủy về xử lý ô nhiễm môi trường trên địa bàn tỉnh Hà Nam giai đoạn 2021-2025, trọng tâm là khu vực phía Tây sông Đáy và sông Nhuệ, Ban Quản lý các khu công nghiệp (KCN) tỉnh đã xây dựng kế hoạch triển khai tới các doanh nghiệp và yêu cầu các chủ doanh nghiệp, đơn vị kinh doanh hạ tầng nâng cao ý thức, trách nhiệm thực hiện các quy định, pháp luật về bảo vệ môi trường, tích cực tham gia các hoạt động bảo vệ môi trường; trong đó cần làm tốt việc xử lý nước thải trước khi xả thải ra môi trường.
Hiện nay, 08/08 KCN đã được đầu tư đồng bộ hạ tầng kỹ thuật về bảo vệ môi trường như hệ thống thoát nước mưa, hệ thống thu gom nước thải, nhà máy xử lý nước thải tập trung, công trình ứng phó sự cố môi trường, cây xanh và bố trí quy hoạch khu hạ tầng kỹ thuật để đầu tư xây dựng nhà máy xử lý nước thải tập trung bảo đảm quy định pháp luật… 08 KCN đang hoạt động được đầu tư xây dựng 10 nhà máy xử lý nước thải tập trung với tổng công suất 31.650m3/ngày đêm. Các nhà máy được trang bị, lắp đặt hệ thống quan trắc nước thải tự động truyền tải dữ liệu về Sở Nông nghiệp và Môi trường để theo dõi, giám sát theo quy định, bảo đảm chất lượng nước thải sau xử lý đạt QCVN 40:2011/BTNMT - cột A trước khi xả ra môi trường. Ngoài ra còn có 02 cơ sở sản xuất kinh doanh dịch vụ trong các KCN thực hiện việc lắp đặt hệ thống quan trắc nước thải tự động là Công ty TNHH Number One Hà Nam (KCN Thanh Liêm) và Công ty TNHH Friesland Campina Hà Nam (KCN Châu Sơn, TP Phủ Lý).

Kiểm tra hoạt động tại Nhà máy xử lý nước thải tập trung KCN Đồng Văn III.
Tại KCN Đồng Văn III, căn cứ vào đánh giá tác động môi trường được duyệt, Nhà máy xử lý nước thải tập trung giai đoạn 1 có công suất 2.000 m3/ngày đêm phục vụ cho việc xả thải của các doanh nghiệp. Tuy nhiên, do là KCN hỗ trợ có sức thu hút đầu tư lớn nên đến năm 2022, đơn vị kinh doanh là Công ty cổ phần công nghệ Ducan tiếp tục đầu tư xây dựng giai đoạn 2, của Nhà máy xử lý nước thải tập trung KCN Đồng Văn III. Hệ thống thoát nước thải của KCN được thiết kế riêng biệt với hệ thống thoát nước mưa. Nước thải phát sinh từ các nhà máy thứ cấp trong KCN bao gồm nước thải sinh hoạt và nước thải sản xuất sau khi được xử lý sơ bộ tại các đơn vị thứ cấp được thu gom vào bằng hệ thống đường ống đưa về trạm xử lý nước thải tập trung. Nước thải sau khi xử lý đạt tiêu chuẩn chảy ra được dẫn vào cống ngầm thông qua mương hở khoảng 70 m chiều dài. Sau đó chảy ra kênh A46 thoát ra sông Châu.
Ông Bùi Tiến Lợi, Phó Giám đốc Công ty cổ phần công nghệ Ducan cho biết: Trước sự gia tăng của doanh nghiệp đến đầu tư xây dựng cơ sở sản xuất tại KCN Đồng Văn III, năm 2022, công ty triển khai xây dựng giai đoạn 2 Nhà máy xử lý nước thải. Cả hai giai đoạn có công suất xử lý 4.800 m3/ngày, đêm áp dụng công nghệ xử lý nước thải công nghiệp lý hóa vi sinh (kết hợp giữa các phương pháp xử lý vật lý, hóa học và sinh học) để loại bỏ các chất ô nhiễm trong nước thải công nghiệp. Phương pháp này tận dụng ưu điểm của từng công nghệ để đạt hiệu quả xử lý cao, giúp loại bỏ các chất rắn, chất ô nhiễm hữu cơ và vô cơ, vi sinh vật gây bệnh, và các chất độc hại khác. Sau xử lý nước thải loại bỏ nhiều loại chất ô nhiễm khác nhau, bao gồm cả các chất khó phân hủy, bảo đảm nước thải sau xử lý đạt tiêu chuẩn xả thải ra môi trường.
Hiện nay, 08/08 KCN đã được đầu tư đồng bộ hạ tầng kỹ thuật về bảo vệ môi trường như hệ thống thoát nước mưa, hệ thống thu gom nước thải, nhà máy xử lý nước thải tập trung, công trình ứng phó sự cố môi trường, cây xanh và bố trí quy hoạch khu hạ tầng kỹ thuật để đầu tư xây dựng nhà máy xử lý nước thải tập trung bảo đảm quy định pháp luật… 08 KCN đang hoạt động được đầu tư xây dựng 10 nhà máy xử lý nước thải tập trung với tổng công suất 31.650m3/ngày đêm.
Hiện nay, tại các KCN nước thải đã được thu gom xử lý triệt để không làm ảnh hưởng đến môi trường. Bảo đảm vận hành hiệu quả các nhà máy xử lý nước thải tập trung, cùng với việc đáp ứng các điều kiện, tiêu chuẩn hoạt động, các đơn vị kinh doanh dịch vụ cũng chuẩn bị tốt phương án xử lý sự cố hệ thống nước thải như: Vỡ đường ống, nước mưa, nước cấp tràn vào hệ thống nước thải… Cụ thể, các nhà máy xử lý nước thải chuẩn bị dụng cụ để sẵn sàng bịt đường ống, vá đường ống; diễn tập ứng phó tình trạng khẩn cấp…
Để bảo vệ môi trường KCN nói riêng và môi trường chung của tỉnh, thời gian qua, Ban Quản lý các KCN tỉnh chú trọng đôn đốc, hướng dẫn và yêu cầu các doanh nghiệp thực hiện đúng, đầy đủ các công trình, biện pháp bảo vệ môi trường đã cam kết và được lồng ghép trong các hoạt động kiểm tra, kiểm soát ô nhiễm môi trường, hoạt động tuyên truyền, phổ biến kiến thức pháp luật. Thống kê trung bình hằng năm, Ban Quản lý các KCN tỉnh ban hành khoảng hơn 600 văn bản chỉ đạo, điều hành, đôn đốc, hướng dẫn các thủ tục hành chính… bảo đảm triển khai kịp thời các luật, nghị định, văn bản chỉ đạo điều hành của Trung ương và địa phương liên quan hoạt động bảo vệ môi trường đến các doanh nghiệp. Ngoài ra, ban chú trọng tổ chức tập huấn triển khai Luật Bảo vệ môi trường 2020 và Nghị định 08/2022, Thông tư 02/2022/BTNMT về công tác bảo vệ môi trường, đồng thời triển khai các chương trình kế hoạch làm cho thế giới sạch hơn, ngày môi trường thế giới… cho các doanh nghiệp. Các chương trình và kế hoạch đã triển khai điển hình như: chương trình “Thu pin cũ – Cùng Gentherm xử lý pin cũ đúng cách” của Công ty Gentherm tại KCN Đồng Văn II; chương trình hỗ trợ hoạt động thực tập cho sinh viên Khoa Môi trường của trường Đại học Khoa học tự nhiên với Công ty Number One và Công ty Meat Deali; Chương trình hưởng ứng ngày môi trường thế giới của Công ty Honda Việt Nam...
Đáng chú ý, thực hiện quan điểm không đánh đổi môi trường lấy phát triển kinh tế bằng mọi giá, Ban Quản lý các KCN tỉnh chủ động phối hợp với các sở, ngành có liên quan lựa chọn, sàng lọc các dự án đầu tư trong KCN có công nghệ tiên tiến bảo đảm về môi trường. Tính từ thời điểm 30/6/2021 đến 30/01/2025, các KCN của tỉnh đã thu hút được 186 dự án đầu tư mới. Công tác thu hút, lựa chọn các dự án đầu tư mới được Ban Quản lý các KCN tham mưu và thực hiện nghiêm túc theo quan điểm, định hướng thu hút đầu tư của tỉnh, cơ bản là nhóm dự án ít có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường. Bên cạnh đó, Ban Quản lý các KCN tỉnh cũng tăng cường kiểm tra, giám sát công tác bảo vệ môi trường đối với các chủ đầu tư hạ tầng KCN và doanh nghiệp đầu tư trong KCN. Giai đoạn từ 30/6/2021 đến 30/11/2024, Ban đã tham gia 03 đoàn thanh tra do Sở Nông nghiệp và Môi trường chủ trì tổ chức; chủ trì, phối hợp với các đơn vị có liên quan thực hiện kiểm tra, kiểm soát ô nhiễm, giám sát công tác bảo vệ môi trường đối với khoảng 400 cơ sở sản xuất kinh doanh trong các KCN.
Theo Ban Quản lý các KCN tỉnh, qua kết quả kiểm tra, giám sát cho thấy các chủ đầu tư xây dựng và kinh doanh hạ tầng KCN đã vận hành thường xuyên, liên tục các nhà máy xử lý nước thải tập trung; kết quả quan trắc môi trường nước thải tự động và định kỳ nằm trong giới hạn cho phép của QCVN 40:2011/BTNMT- cột A. Các cơ sở sản xuất kinh doanh, dịch vụ trong các KCN đã nêu cao ý thức trách nhiệm trong công tác bảo vệ môi trường nói chung và thực hiện đầy đủ các công trình, biện pháp bảo vệ môi trường đối với nước thải nói riêng theo cam kết trong báo cáo đánh giá tác động môi trường hoặc giấy tờ tương đương đã được phê duyệt.