Hiệu quả và nhân văn trong trợ giúp pháp lý cho người cao tuổi

Có thể thấy, Đảng và nhà nước luôn dành sự quan tâm tới người cao tuổi, đã ban hành nhiều chính sách chăm lo đời sống người cao tuổi. Hiến pháp năm 1946, năm 1959, năm 1980, năm 1992 và đặc biệt là Hiến pháp năm 2013 khẳng định “Nhà nước tạo bình đẳng về cơ hội để công dân thụ hưởng phúc lợi xã hội, phát triển hệ thống an sinh xã hội, có chính sách trợ giúp người cao tuổi, người khuyết tật, người nghèo và người có hoàn cảnh khó khăn khác”; “Người cao tuổi được nhà nước, gia đình và xã hội tôn trọng, chăm sóc và phát huy vai trò trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”.

Một buổi truyền thông về trợ giúp pháp lý cho người cao tuổi tại tỉnh Ninh Thuận nay là tỉnh Khánh Hòa.

Theo quy định của Luật Trợ giúp pháp lý thì "Người cao tuổi có hoàn cảnh khó khăn về tài chính" thuộc diện người được trợ giúp pháp lý (Điều 7 Luật Trợ giúp pháp lý). Theo quy định của Nghị định số 144/2017/NĐ-CP ngày 15/12/2017 quy định chi tiết một số điều của Luật Trợ giúp pháp lý thì điều kiện khó khăn về tài chính của người được trợ giúp pháp lý là người thuộc hộ cận nghèo hoặc là người đang hưởng trợ cấp xã hội hàng tháng theo quy định của pháp luật. Như vậy, người cao tuổi thuộc hộ cận nghèo hoặc là người đang hưởng trợ cấp xã hội hàng tháng thì được trợ giúp pháp lý. Giấy tờ để người cao tuổi trong trường hợp này được hưởng trợ giúp pháp lý gồm:

- Quyết định hưởng trợ cấp xã hội hàng tháng; quyết định tiếp nhận đối tượng vào chăm sóc, nuôi dưỡng tại nhà xã hội, cơ sở bảo trợ xã hội.

- Giấy chứng nhận hộ cận nghèo kèm theo giấy tờ hợp pháp do cơ quan có thẩm quyền cấp xác định người có tên trong giấy là người cao tuổi.

Ngoài ra, người cao tuổi cũng được hưởng trợ giúp pháp lý khi thuộc một trong các trường hợp theo quy định tại Điều 7 Luật Trợ giúp pháp lý, ví dụ như: Người cao tuổi là người có công với cách mạng, người cao tuổi là người thuộc hộ nghèo, người cao tuổi là người dân tộc thiểu số cư trú ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn…

Từ khi triển khai Luật Trợ giúp pháp lý đến nay, trong giai đoạn 2018 đến hết năm 2023 khoảng hơn 8.000 lượt người cao tuổi có khó khăn về tài chính được trợ giúp pháp lý. Chất lượng vụ việc trợ giúp pháp lý ngày càng được chú trọng.

Qua báo cáo của các địa phương và qua theo dõi việc thực hiện các vụ việc trợ giúp pháp lý, hầu hết, các vụ việc trợ giúp pháp lý (trong đó có vụ việc trợ giúp pháp lý cho người cao tuổi thuộc đối tượng được trợ giúp pháp lý) được đánh giá là đạt chất lượng trở lên, không có vụ việc nào bị khiếu kiện về chất lượng vụ việc trợ giúp pháp lý.

Đặc biệt, có những vụ việc người cao tuổi thuộc diện được trợ giúp pháp lý được bào chữa vô tội, được giảm hình phạt, được chuyển tội danh nhẹ hơn trong vụ việc hình sự hoặc thắng kiện, bảo vệ được quyền và lợi ích hợp pháp của mình trong vụ việc dân sự và hành chính.
ng quy định của pháp luật về đất đai.

Với những kết quả thực hiện trợ giúp pháp lý trong từng vụ việc cụ thể có thể khẳng định hoạt động trợ giúp pháp lý đã góp phần không nhỏ trong việc thực hiện các chính sách an sinh của nhà nước đối với các đối tượng yếu thế, trong đó có người cao tuổi có khó khăn về tài chính.

Hoạt động trợ giúp pháp lý đã kịp thời bảo vệ tốt nhất quyền và lợi ích hợp pháp của người cao tuổi có khó khăn về tài chính nói riêng và người cao tuổi thuộc đối tượng được trợ giúp pháp lý nói chung khi họ có vướng mắc về pháp luật, tạo niềm tin vào công lý của người dân với Đảng và nhà nước.

Nguyễn Hương