Hiểu thị trường Israel – 'chìa khóa' để doanh nghiệp Việt tận dụng hiệu quả VIFTA
Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam – Israel (VIFTA) đang mở ra nhiều cơ hội cho hàng hóa Việt Nam thâm nhập thị trường Trung Đông giàu tiềm năng. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, để tối ưu hóa lợi ích từ Hiệp định, doanh nghiệp Việt không chỉ cần nắm chắc các cam kết thuế quan mà quan trọng hơn là phải hiểu sâu thị trường, văn hóa tiêu dùng và tập quán kinh doanh của Israel.
Ưu đãi thuế quan lớn, dư địa xuất khẩu rộng
VIFTA là hiệp định thương mại tự do mang tính truyền thống, với mức độ cam kết mở cửa thị trường khá sâu. Theo đó, Israel sẽ xóa bỏ thuế quan đối với hơn 90% số dòng thuế, trong đó khoảng trên 65% được dỡ bỏ ngay khi Hiệp định có hiệu lực, số còn lại được cắt giảm theo lộ trình từ 3 đến 10 năm.
Đáng chú ý, Israel cam kết áp dụng hạn ngạch thuế quan với thuế suất 0% cho nhiều mặt hàng nông sản và thực phẩm như trứng, thịt, khoai tây, cà rốt, nấm, mật ong, cá ngừ và một số sản phẩm khác. Đây được xem là “cửa sổ cơ hội” quan trọng để doanh nghiệp Việt gia tăng xuất khẩu, nhất là với những mặt hàng có thế mạnh sản xuất và chế biến.
Các chuyên gia khuyến nghị, doanh nghiệp cần chủ động chuẩn bị nguồn hàng ổn định, đáp ứng đúng và đủ các tiêu chí về số lượng, chất lượng, quy cách đóng gói, phù hợp với hạn ngạch và nhu cầu nhập khẩu của Israel.
Hiểu văn hóa tiêu dùng để đi trước thị trường
Theo lãnh đạo Vụ Chính sách thương mại đa biên (Bộ Công Thương), việc tận dụng VIFTA không thể chỉ dừng ở ưu đãi thuế, mà cần bắt đầu từ việc nghiên cứu tổng thể về kinh tế – xã hội và thói quen tiêu dùng của người dân Israel.
Thực tế cho thấy, tiêu dùng tại Israel mang tính thời vụ và gắn chặt với các dịp lễ truyền thống. Người Israel đón năm mới vào khoảng tháng 9 dương lịch và sử dụng rất nhiều mật ong trong dịp này; tháng 12 là cao điểm tiêu thụ bánh donut; tháng 3 có lễ hội mang nét tương đồng với Tết Trung thu của Việt Nam; còn tháng 4 – 5 là thời điểm người dân có xu hướng thay mới đồ dùng gia đình, mua sắm nội thất và vật dụng phục vụ du lịch.
Việc nắm bắt đúng chu kỳ tiêu dùng sẽ giúp doanh nghiệp Việt chủ động kế hoạch sản xuất, xuất khẩu và tiếp cận thị trường hiệu quả hơn.
Israel: thị trường nhỏ nhưng “vòng quay” nhập khẩu lớn
Từ góc nhìn thị trường sở tại, ông Lê Thái Hòa – Tham tán thương mại, Thương vụ Việt Nam tại Israel cho biết, dù quy mô dân số không lớn, nhưng Israel có nhu cầu nhập khẩu cao và vòng quay tiêu dùng nhanh. Giá trị nhập khẩu hàng hóa của thị trường này liên tục tăng, đặc biệt với nhóm hàng tiêu dùng và thực phẩm.
Đáng chú ý, doanh nghiệp Israel có xu hướng ưu tiên nhập khẩu hàng hóa đã qua chế biến, có giá trị gia tăng cao, được đóng gói hoàn chỉnh và có thể phân phối trực tiếp vào các chuỗi bán lẻ, siêu thị. Điều này tạo lợi thế rõ nét cho hàng xuất khẩu của Việt Nam, nhất là các sản phẩm lương thực – thực phẩm, thủy hải sản, cà phê, hạt điều, gia vị, đồ uống, dệt may, giày dép, hàng điện tử và đồ gia dụng.
“Đây chính là cơ hội để doanh nghiệp Việt chuyển mạnh từ xuất khẩu thô sang xuất khẩu sản phẩm chế biến, nâng cao giá trị gia tăng khi vào thị trường Israel”, ông Lê Thái Hòa nhận định.
Theo Thương vụ Việt Nam tại Israel, nhóm hàng điện thoại di động hiện dẫn đầu kim ngạch xuất khẩu, tiếp theo là thủy hải sản – mặt hàng được đánh giá còn nhiều dư địa tăng trưởng. Đặc biệt, Israel không áp dụng các biện pháp phòng vệ thương mại hay thuế chống bán phá giá đối với thủy hải sản Việt Nam, trong bối cảnh nhu cầu tiêu dùng trong nước tăng cao nhưng năng lực tự cung không đáp ứng đủ.
Ảnh minh họa.
Ngoài ra, các mặt hàng như hạt điều chế biến, cà phê hòa tan, gạo chất lượng cao (gạo thơm, hạt dài, Jasmine, Japonica), dừa và sản phẩm từ dừa, gia vị, đồ khô chế biến, vật liệu xây dựng, thiết bị điện – văn phòng, đồ gia dụng… đều được đánh giá là có triển vọng mở rộng thị phần tại Israel trong thời gian tới.
Cần đẩy mạnh tuyên truyền và hỗ trợ doanh nghiệp
Để VIFTA thực sự đi vào cuộc sống, các chuyên gia cho rằng Việt Nam và Israel cần tăng cường phối hợp tuyên truyền, phổ biến nội dung Hiệp định tới cộng đồng doanh nghiệp. Đồng thời, cần liên tục cập nhật thông tin thị trường, chính sách nhập khẩu, tiêu chuẩn kỹ thuật, quy định về xuất xứ và các yêu cầu đặc thù như tiêu chuẩn Halal.
Bà Nguyễn Thị Lan Phương – Phó Trưởng phòng WTO và Đàm phán thương mại (Bộ Công Thương) cho biết, Bộ đã chủ động xây dựng kế hoạch thực thi VIFTA, giao nhiệm vụ cụ thể cho các đơn vị cung cấp thông tin thị trường Israel miễn phí cho doanh nghiệp thông qua cổng thông tin điện tử.
Bộ Công Thương cũng khuyến khích doanh nghiệp chủ động phản ánh khó khăn, vướng mắc về thủ tục, tiêu chuẩn kỹ thuật, quy tắc xuất xứ… thông qua hiệp hội ngành hàng hoặc trực tiếp tới cơ quan quản lý để kịp thời tháo gỡ trong khuôn khổ các cơ chế hợp tác song phương.
Bên cạnh cơ hội, doanh nghiệp xuất khẩu cũng cần theo dõi sát tình hình khu vực, đặc biệt là rủi ro vận tải trên các tuyến hàng hải qua Biển Đỏ. Việc lựa chọn tuyến vận chuyển phù hợp, mua bảo hiểm rủi ro cho hàng hóa là yếu tố quan trọng nhằm bảo đảm an toàn thương mại.
Theo các chuyên gia, thị trường Israel vẫn được đánh giá là cởi mở, minh bạch và hiện đại, với hệ thống thanh toán, quản trị tiệm cận các thị trường phát triển như EU hay Thụy Sĩ. Nếu chuẩn bị kỹ lưỡng và chủ động tiếp cận, doanh nghiệp Việt hoàn toàn có thể tận dụng tốt những cơ hội mà VIFTA mang lại.
