Luật Trí tuệ nhân tạo: Quốc hội luôn tiên phong mở đường

Đặt nền móng pháp lý, sẵn sàng bắt kịp xu thế toàn cầu

- Tại Kỳ họp thứ Mười, Quốc hội đã thông qua Luật Trí tuệ nhân tạo với tỷ lệ tán thành cao, ông có cảm nghĩ gì về kết quả này?

- Tôi cảm thấy vô cùng tự hào và xúc động trước kết quả biểu quyết của Quốc hội. Việc 429/434 đại biểu tán thành (chiếm 98,88%) cho thấy sự đồng thuận gần như tuyệt đối, khẳng định Quốc hội thống nhất cao về sự cần thiết ban hành Luật Trí tuệ nhân tạo. Sự ủng hộ này chứng tỏ chúng ta đã hành động kịp thời.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Trần Văn Khải. Ảnh: Hồ Long

Đây là đạo luật mang tính bước ngoặt, đặt nền móng pháp lý tiên phong giúp Việt Nam sẵn sàng bắt kịp xu thế trí tuệ nhân tạo (AI) toàn cầu. Trong vai trò cơ quan chủ trì thẩm tra, tôi càng xúc động khi thấy trí tuệ tập thể và tầm nhìn chiến lược của Quốc hội đã chuyển hóa thành quyết sách cụ thể. Quốc hội đã gửi đi thông điệp mạnh mẽ rằng, Việt Nam quyết tâm nắm bắt cơ hội từ AI để bứt phá, đồng thời chủ động quản lý tốt những thách thức do công nghệ này mang lại. Với đạo luật này, Việt Nam đã trở thành một trong những quốc gia tiên phong trên thế giới ban hành luật về AI.

- Luật Trí tuệ nhân tạo ngay từ đầu được xác định là dự án luật khó, song cơ quan chủ trì soạn thảo và cơ quan chủ trì thẩm tra vẫn quyết tâm chuẩn bị và trình Quốc hội xem xét, thông qua tại Kỳ họp thứ Mười. Xin ông cho biết ý nghĩa của Luật Trí tuệ nhân tạo trong bối cảnh hiện nay?

- Ngay từ đầu, chúng tôi xác định đây là một dự án luật khó, nhưng bối cảnh hiện nay đòi hỏi phải “dấn thân” vào lĩnh vực mới mẻ này. AI đang phát triển bùng nổ, thâm nhập sâu rộng vào mọi mặt đời sống và tác động mạnh mẽ đến các lĩnh vực từ kinh tế, văn hóa, xã hội đến an ninh, thậm chí làm thay đổi phương thức quản trị quốc gia. Việc Việt Nam sớm ban hành Luật Trí tuệ nhân tạo là bước đi tất yếu, kịp thời nhằm tạo khung pháp lý cho phát triển bền vững, giúp chúng ta chủ động nắm bắt cơ hội và quản trị rủi ro hiệu quả.

Luật này khẳng định Việt Nam đã sẵn sàng về thể chế để đón nhận cuộc cách mạng công nghệ mới. Luật cũng tạo động lực mới cho tăng trưởng và đổi mới sáng tạo, khi Nhà nước có chính sách đưa AI trở thành động lực quan trọng cho phát triển bền vững đất nước. Đồng thời, Luật đặt con người ở vị trí trung tâm, bảo đảm AI phục vụ con người một cách an toàn, nhân văn; không ai bị bỏ lại phía sau trong kỷ nguyên số.

Đây là nền tảng để AI phát triển có trách nhiệm, hướng đến một xã hội số tiến bộ và bao trùm. Ý nghĩa lớn nhất của Luật này chính là mở đường cho Việt Nam bứt phá trong kỷ nguyên AI, nhưng vẫn giữ vững chủ quyền số và các giá trị nhân văn của chúng ta.

Quốc hội luôn chủ động, tiên phong mở đường

- Ông có thể chia sẻ những ngày “thâu đêm suốt sáng” Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường đã làm việc để thẩm tra, hoàn thiện dự thảo Luật Trí tuệ nhân tạo?

- Chúng tôi đã thực sự trải qua những ngày làm việc thâu đêm suốt sáng để hoàn thiện dự thảo Luật này. Dù biết đây là một dự án luật khó, cơ quan soạn thảo vẫn chuẩn bị rất kỹ lưỡng và cơ quan thẩm tra cũng không quản ngại áp lực về thời gian cũng như chuyên môn.

Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường đã phối hợp chặt chẽ với Bộ Khoa học và Công nghệ, các bộ, ngành liên quan, huy động nhiều chuyên gia đầu ngành, tham khảo kinh nghiệm quốc tế để tìm giải pháp tối ưu cho từng điều luật. Chúng tôi rà soát từng câu chữ, đối chiếu với nhiều luật hiện hành, bảo đảm dự thảo Luật vừa chặt chẽ, đồng bộ, vừa đủ linh hoạt để không “lỡ nhịp” trước bước tiến thần tốc của công nghệ.

Tinh thần làm việc ấy là minh chứng cho một Quốc hội luôn chủ động, tiên phong mở đường. Cũng tại Kỳ họp thứ Mười vừa qua, Quốc hội khóa đã hoàn thành một khối lượng công việc lập pháp khổng lồ, với 51 luật, 39 nghị quyết, trong đó có 8 nghị quyết quy phạm pháp luật sau 40 ngày làm việc liên tục, khẩn trương. Luật AI và các luật, nghị quyết được Quốc hội thông qua tại kỳ họp này tiếp tục khẳng định Quốc hội đã, đang và sẽ tiếp tục đồng hành với sự phát triển của đất nước, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm để kịp thời thể chế hóa những vấn đề mới, khó nhưng cấp thiết.

Chính sự chủ động và quyết tâm đó của Quốc hội đã mở lối cho những lĩnh vực mới như AI, tạo niềm tin rằng, chúng ta sẽ luôn đi trước một bước và sát cánh cùng dân tộc trên con đường phát triển.

- Xin cảm ơn ông!

Thanh Chi thực hiện