Hình thành loạt trung tâm kinh tế biển

Khu kinh tế Nhơn Hội (tỉnh Bình Định)

Xây dựng các trung tâm kinh tế biển mạnh

Cụm liên kết ngành kinh tế biển ở Trung Trung Bộ (thuộc vùng biển và ven biển Quảng Trị - Thừa Thiên Huế - Đà Nẵng - Quảng Nam - Quảng Ngãi) với khu vực trọng điểm phát triển ở Đà Nẵng - Thừa Thiên Huế sẽ phát triển, gắn với xây dựng thành trung tâm kinh tế biển mạnh có tầm quốc tế hàng đầu ở Đông Nam Á. Đó là một trong những nội dung quan trọng của Đề án Phát triển Cụm liên kết ngành kinh tế biển gắn với xây dựng các trung tâm kinh tế biển mạnh thời kỳ đến năm 2030 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt vào ngày 26/7/2022.

Theo đó, Cụm kiên kết ngành kinh tế biển ở Trung Trung Bộ sẽ hình thành cảng biển container trung chuyển trong nước, quốc tế và cảng biển du lịch; vận tải biển quốc tế, trong nước và các dịch vụ gắn với cảng biển với trung tâm là khu cảng biển Liên Chiểu - Tiên Sa - Chân Mây; hình thành các khu đô thị cảng biển quốc tế, khu khoa học công nghệ, đào tạo nhân lực kỹ thuật ngành kinh tế biển, khu thương mại, khu trung tâm giao dịch tài chính quốc tế ở vùng TP. Đà Nẵng - TP. Huế - Khu kinh tế Chân Mây phát triển là trung tâm dịch vụ cảng biển, khoa học công nghệ, đào tạo, thương mại, tài chính tài quốc tế cao.

Đáng chú ý là, khu vực này sẽ hình thành công nghiệp đóng tàu, sửa tàu biển chuyên dụng, công nghiệp cơ khí chính xác, chế tạo máy, thiết bị tự động hóa với trung tâm ở TP. Đà Nẵng; công nghiệp điện tử, công nghệ thông tin, công nghiệp hóa dược, hóa phẩm, sản xuất thuốc tập trung ở Đà Nẵng - Thừa Thiên Huế; công nghiệp thép, công nghiệp sản xuất lắp ráp ô tô, công nghiệp hóa dầu, hóa chất ở Nam Quảng Nam - Bắc Quảng Ngãi; công nghiệp chế biến thủy sản, khoáng sản ven biển, sản xuất hàng tiêu dùng xuất khẩu tập trung tại các khu kinh tế ven biển trong khu vực; công nghiệp khí tập trung ở Quảng Trị - Thừa Thiên Huế; công nghiệp năng lượng tái tạo ở ven biển Quảng Trị, Quảng Ngãi.

Đề án cũng đặt mục tiêu phát triển cụm liên kết ngành kinh tế biển ở Nam Trung Bộ (thuộc vùng biển và ven biển): Bình Định - Phú Yên - Ninh Thuận), với khu vực trọng điểm phát triển ở Khánh Hòa - Nam Phú Yên, gắn với việc xây dựng thành trung tâm kinh tế biển mạnh có tầm quốc tế cao ở Đông Nam Á.

Tại khu vực này, những ngành, lĩnh vực ưu tiên phát triển như cảng biển tổng hợp trung chuyển hàng hóa trong nước, quốc tế và cảng chuyên dụng phục vụ du lịch, quốc phòng với trung tâm là khu vực cảng biển Vân Phong - Cam Ranh, kết hợp với cảng Quy Nhơn; dịch vụ hậu cầu cảng biển, hàng hải và dịch vụ logistics quốc tế, hình thành đô thị dịch vụ cảng biển quốc tế gắn với cảng Vân Phong, Cam Ranh; phát triển các dịch vụ khoa học công nghệ có tầm quốc tế về nghiên cứu biển, bảo vệ môi trường, hệ sinh thái biển, dịch vụ đào tạo nhân lực khoa học kỹ thuật về lĩnh vực biển, hàng hải, hình thành khu khoa học công nghệ biển, trung tâm nghiên cứu biển quốc gia ở Khánh Hòa.

Cùng với đó, công nghiệp ứng dụng công nghệ cao sản xuất chế phẩm sinh học, hóa phẩm, hóa dược, công nghiệp khí, hóa chất, công nghiệp cơ khó sữa chữa, bảo dưỡng tàu biển với trung tâm ở Khánh Hòa - Nam Phú Yên. Công nghiệp sản xuất hàng tiêu dùng xuất khẩu, công nghiệp chế biến hải sản, khoáng sản biển tập trung tại các khu kinh tế ven biển trong khu vực. Công nghiệp năng lượng tái tạo tập trung ở Ninh Thuận, Bình Định phát triển là trung tâm công nghiệp năng lượng tái tạo lớn ở ven biển.

Có thể nói, Cụm liên kết ngành kinh tế biển gắn với xây dựng các trung tâm kinh tế biển mạnh như mở ra luồng sinh khí mới, đưa kinh tế biển các tỉnh duyên hải miền Trung bứt tốc trong tương lai gần.

Tương lai xán lạn

Giờ đây, các ngành kinh tế ven biển miền Trung không còn dừng lại ở dạng tiềm năng, mà đã và đang mở toang cánh cửa, thu hút dòng vốn đổ về. Để có được điều này, điều đầu tiên phải kể đến là “hấp lực” từ cơ chế, chính sách. Tại Kỳ họp thứ ba, Quốc hội khóa XV vào ngày 16/6/2022, Quốc hội đã biểu quyết thông qua Nghị quyết số 55/2022/QH15 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển tỉnh Khánh Hòa.

Theo ông Nguyễn Tấn Tuân, Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa, các cơ chế, chính sách đặc thù cho Khu kinh tế Vân Phong tại Nghị quyết số 55/2022/QH15 sẽ tạo điều kiện cho tỉnh Khánh Hòa có thể thu hút được sự tham gia của các nhà đầu tư chiến lược để tạo hiệu ứng “mỏ neo” giúp khai thác hiệu quả tiềm năng phát triển của Khu kinh tế Vân Phong. Đồng thời, Nghị quyết số 55/2022/QH15 còn giúp địa phương sử dụng hiệu quả các nguồn lực, nhất là nguồn lực từ khu vực kinh tế tư nhân, để thực hiện các nhiệm vụ xây dựng Khu kinh tế Vân Phong trở thành động lực phát triển kinh tế của tỉnh Khánh Hòa và khu vực Nam Trung Bộ theo đúng tinh thần tại Nghị quyết số 09-NQ/TW ngày 28/01/2022 của Bộ Chính trị về xây dựng, phát triển tỉnh Khánh Hòa đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Cụm liên kết ngành kinh tế biển ở Trung Trung Bộ với khu vực trọng điểm phát triển ở Đà Nẵng - Thừa Thiên Huế sẽ phát triển, gắn với xây dựng thành trung tâm kinh tế biển mạnh có tầm quốc tế hàng đầu ở Đông Nam Á.

Ông Tuân nhìn nhận, sau khi các cơ chế chính sách đặc thù được áp dụng và triển khai, trong tương lai không xa, Khu kinh tế Vân Phong có thể hướng tới việc trở thành hình mẫu về phát triển kinh tế biển, có thể phát huy được hết tiềm năng, thế mạnh, thu hút ngày càng nhiều nhà đầu tư lớn trong và ngoài nước, trở thành một trong những trung tâm kinh tế biển hiện đại, phát triển đột phá của tỉnh và khu vực.

Hiện nay, Khánh Hòa ghi nhận nhiều nhà đầu tư “đại bàng” đề xuất ý tưởng đầu tư tại Khu kinh tế Vân Phong với nhiều ngành nghề đa dạng, trong đó có nhiều ngành, lĩnh vực phát triển mạnh dựa trên thế mạnh, tiềm năng hiện có, như lọc hóa dầu, kho cảng nhập khí hóa lỏng, sản xuất năng lượng sạch, khu cảng tổng hợp và trung chuyển quốc tế, khu đô thị biển cao cấp, khu du lịch nghỉ dưỡng cao cấp…

Đáng chú ý là, UBND tỉnh Khánh Hòa đã có báo cáo triển khai và tiến độ thực hiện Nghị quyết số 55/2022/QH15 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển tỉnh Khánh Hòa. Theo UBND tỉnh Khánh Hòa, để có cơ sở xem xét chấp thuận chủ trương đầu tư đối với các dự án xây dựng và kinh doanh sân bay, tỉnh Khánh Hòa đã có văn bản báo cáo Bộ Giao thông - Vận tải về quy hoạch sân bay trong Đồ án Điều chỉnh quy hoạch chung xây dựng Khu kinh tế Vân Phong.

Trong đó, Khánh Hòa đề xuất Bộ Giao thông - Vận tải chấp thuận về việc quy hoạch xây dựng Cảng hàng không Vân Phong trong Đồ án Điều chỉnh quy hoạch chung xây dựng Khu kinh tế Vân Phong đến năm 2040, tầm nhìn năm 2050 và Quy hoạch tỉnh Khánh Hòa thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050, báo cáo Thủ tướng xem xét, bổ sung Cảng hàng không Vân Phong vào Quy hoạch Tổng thể phát triển hệ thống cảng hàng không, sân bay toàn quốc thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 đang trình Thủ tướng phê duyệt.

Theo ông Nguyễn Tấn Tuân, việc xây sân bay tại Khu kinh tế Vân Phong là một trong những bước đi quan trọng của tỉnh Khánh Hòa để phát triển Khu kinh tế Vân Phong vươn tầm thế giới.

Còn tại Bình Định, Khu kinh tế Nhơn Hội và các khu công nghiệp trên địa bàn tỉnh tiếp tục đẩy mạnh thực hiện công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng, bố trí tái định cư và xây dựng hạ tầng kỹ thuật để phục vụ thu hút đầu tư theo quy hoạch.

UBND tỉnh Bình Định đã tập trung đôn đốc các đơn vị liên quan khẩn trương đẩy nhanh tiến độ xây dựng Khu công nghiệp, đô thị và dịch vụ Becamex VSIP Bình Định; đồng thời, sớm hoàn thành đưa vào khai thác, vận hành các dự án điện năng lượng tái tạo, công nghiệp, góp phần thúc đẩy sản xuất công nghiệp của tỉnh tăng trưởng trong thời gian tới.

Bình Định hiện có 4 khu công nghiệp đã đi vào hoạt động, thu hút 280 dự án đầu tư với tổng vốn đầu tư khoảng 16.205 tỷ đồng, vốn đầu tư thực hiện 10.656 tỷ đồng.

Toàn tỉnh có 45 cụm công nghiệp đi vào hoạt động với tỷ lệ lấp đầy 60,8%, thu hút 399 dự án đầu tư, trong đó có 281 dự án đã đi vào hoạt động; tổng vốn đầu tư của các dự án trong các cụm công nghiệp khoảng 14.063 tỷ đồng, vốn thực hiện 5.580 tỷ đồng, đạt 39,7%, với suất đầu tư trung bình 35,2 tỷ đồng/dự án...

Theo UBND tỉnh Bình Định, năm 2023, Bình Định sẽ tích cực kêu gọi, thu hút các dự án đầu tư có quy mô lớn, sử dụng nhiều lao động và quy trình sản xuất sản phẩm hiện đại vào Khu kinh tế Nhơn Hội và các khu, cụm công nghiệp để góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội; kiên quyết thu hồi đất, giấy chứng nhận đầu tư đối với các dự án mà chủ đầu tư không đủ năng lực tài chính, triển khai không đúng tiến độ đã cam kết.

Tại Hội nghị Tổng kết tình hình hoạt động doanh nghiệp trong các khu công nghiệp và Khu kinh tế Nam Phú Yên năm 2022, triển khai nhiệm vụ năm 2023 tổ chức mới đây, Ban Quản lý khu kinh tế Phú Yên cho biết, trên địa bàn tỉnh hiện có 8 khu công nghiệp tập trung với tổng diện tích hơn 2.100 ha. Trong đó, 5 khu công nghiệp đã đi vào hoạt động.

Mặc dù còn gặp nhiều khó khăn, sau đại dịch Covid-19, nhưng cộng đồng doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Phú Yên nói chung, các doanh nghiệp hoạt động trong các khu công nghiệp và Khu kinh tế Nam Phú Yên nói riêng đã nỗ lực duy trì hoạt động sản xuất - kinh doanh, thực hiện quyết liệt nhiều giải pháp, đạt được các kết quả tích cực đáng ghi nhận.

Doanh thu từ hoạt động sản xuất - kinh doanh của các doanh nghiệp trong các khu công nghiệp, Khu kinh tế Nam Phú Yên năm 2022 đạt 8.224 tỷ đồng, tăng 5,6% so với năm 2021. Dự kiến, đến năm 2025, hạ tầng Khu kinh tế Nam Phú Yên cơ bản được đầu tư đồng bộ, làm cơ sở thu hút nhà đầu tư chiến lược, có tiềm lực.

Linh Đan