Hỗ trợ doanh nghiệp đẩy mạnh xuất khẩu trong xu hướng kinh tế số

Ảnh: VGP/Lê Anh

Đây là khuyến nghị của các chuyên gia tại Diễn đàn xuất khẩu 2019 với chủ đề “Nâng cao hiệu quả xuất khẩu trong bối cảnh hội nhập và xu hướng kinh tế số”, diễn ra ngày 27/8 tại TPHCM.

Các chuyên gia nhận định, hiện nay Việt Nam đang có nhiều điều kiện rất tốt cho sự phát triển của nền kinh tế số. Cụ thể, ở Việt Nam xu hướng số hóa đang diễn ra ở nhiều lĩnh vực, tỷ lệ người sử dụng internet cao, thương mại điện tử đang phát triển nhanh.

Theo ông Nguyễn Huy Hoàng, Giám đốc thương mại Công ty Nghiên cứu thị trường Kantar Worldpanel, DN cần nhìn rõ 3 động lực chính thúc đẩy sự tăng trưởng hoạt động xuất khẩu ở Việt Nam trong bối cảnh hiện nay, đó là: Căng thẳng thương mại Mỹ - Trung, CPTPP và các FTA, kỹ thuật số và thương mại điện tử.

Cùng với đó, sự chuyển dịch của các chuỗi cung ứng từ Trung Quốc sang các nước Đông Nam Á do bị đánh thuế cao sẽ mang lại tiềm năng lớn cho hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam. Bên cạnh đó, hiện nay, người tiêu dùng kết nối nhiều hơn, đặc biệt thông qua thiết bị di động, giúp việc mua sắm xuyên quốc gia trở nên dễ dàng hơn.

Nhìn rõ xu hướng tiêu dùng để định hướng xuất khẩu

Ông Nguyễn Huy Hoàng cho rằng, hiện nay, châu Á, Mỹ và châu Âu là những thị trường tiềm năng, còn nhiều dư địa cho hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam.

Ông cũng lưu ý, DN cần chú ý tới 5 xu hướng tiêu dùng chính ở thị trường châu Á: An toàn và tốt cho sức khỏe; sự vui vẻ, thoải mái, hạnh phúc; sự tiện lợi, dễ sử dụng, dễ tiếp cận; kỹ thuật số và thương mại điện tử; mua sắm đa kênh.

Với cuộc sống bận rộn hơn, người tiêu dùng châu Á quan trọng sự tiện lợi hơn. Đây là cơ hội cho các sản phẩm, dịch vụ giúp cuộc sống trở nên dễ dàng hơn như dịch vụ vệ sinh nhà cửa, sản phẩm đa chức năng, sản phẩm có hiệu quả nhanh, bữa ăn nhanh tại nhà, sản phẩm tích hợp.

Các kênh mua sắm tiện lợi dễ tiếp cận nhanh chóng liên tục tăng trưởng cao hơn so với tổng thị trường hàng tiêu dùng nhanh ở châu Á. Với xu hướng mua sắm đa kênh, DN nghiên cứu tăng cường phối hợp giữa các mô hình truyền thống và trực tuyến, các mô hình bán lẻ mới.

Trong khi đó, 5 xu hướng tiêu dùng chính ở Mỹ và châu Âu mà DN cần chú ý là: An toàn và tốt cho sức khỏe; sự phân cực về hàng hóa (hàng nhãn riêng và giá rẻ với sản phẩm cao cấp); tiện lợi hơn nữa; nâng cao trải nghiệm mua sắm; bền vững xã hội.

Tại diễn đàn, ông Châu Việt Bắc, Phó Tổng thư ký Trung tâm Trọng tài quốc tế Việt Nam (VIAC) đã trao đổi với DN những vấn đề cần lưu ý trong hoạt động thương thảo hợp đồng xuất nhập khẩu và giải quyết tranh chấp thương mại quốc tế, khuyến cáo DN thận trọng rủi ro trong giao dịch có yếu tố “số hóa”.

Theo ông Bắc, giá trị pháp lý của hợp đồng, chứng từ điện tử không bị phủ nhận ở hầu hết quy định của các quốc gia trên thế giới và Việt Nam. Thế nhưng, khi thực hiện giao dịch có yếu tố “số hóa” thì DN phải áp dụng công cụ số an toàn trong quá trình thực hiện hợp đồng, những giao dịch bắt buộc phải thực hiện thông qua văn bản nhằm đảm bảo yêu cầu về chứng cứ chứng minh. Mặc dù sự phát triển theo xu hướng kinh tế số là cần thiết, nhưng yếu tố về chứng cứ bằng văn bản vẫn cần được chú trọng nhằm hạn chế những rủi ro và yếu thế khi phát sinh tranh chấp.

Hiện nay, cùng với sự phát triển của công nghệ thông tin và đặc biệt là internet, các DN Việt Nam đã và đang sử dụng internet rất nhiều và phổ biến để giao kết hợp đồng, đặc biệt trong lĩnh vực thương mại quốc tế. Thống kê của Cục Thương mại điện tử và kinh tế số (Bộ Công Thương) năm 2018, đã có 28% DN tại Việt Nam sử dụng hợp đồng điện tử.

Lê Anh