Hỗ trợ tàu cá sử dụng hiệu quả thiết bị giám sát hành trình
Những năm qua, các tàu cá đánh bắt xa bờ trên địa bàn tỉnh đã lắp đặt thiết bị giám sát hành trình, không những đáp ứng theo quy định của Luật Thủy sản năm 2017, mà còn phục vụ nhu cầu quản lý tàu cá. Tuy nhiên, trên thực tế, các chủ tàu cá gặp khó khăn kinh phí nên chưa thực hiện đầy đủ việc đóng cước thuê bao giám sát hành trình để đảm bảo duy trì hoạt động của thiết bị. Do đó, đã có nhiều tàu cá mất kết nối, ngưng dịch vụ giám sát hành trình, làm ảnh hưởng đến những hoạt động quản lý tàu cá. Nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các chủ tàu cá kết nối liên tục thiết bị giám sát hành trình, tỉnh đã ban hành chính sách hỗ trợ cước thuê bao dịch vụ vệ tinh giám sát hành trình tàu cá trên địa bàn tỉnh Quảng Trị giai đoạn 2023-2025.
Ông Hồ Văn Hoàn ở xã Trung Giang, huyện Gio Linh được nhà nước hỗ trợ vay vốn đóng tàu vỏ thép đánh bắt xa bờ đã hơn 5 năm nay. Nhờ chăm chỉ khai thác, tranh thủ tối đa những lúc thời tiết thuận lợi nên tàu của ông Hoàn đánh bắt khá hiệu quả, giải quyết việc làm cho hơn 10 lao động biển với thu nhập bình quân từ 10-12 triệu đồng/người/tháng.
Trong quá trình khai thác hải sản, tàu của ông Hoàn luôn tuân thủ đúng quy định của pháp luật, không khai thác sai vùng biển, luôn duy trì thiết bị giám sát hành trình. Biết tỉnh có chính sách hỗ trợ cước thuê bao dịch vụ vệ tinh giám sát hành trình tàu cá, ông Hoàn rất phấn khởi. Bởi có chính sách này sẽ tạo điều kiện cho thiết bị giám sát hành trình trên tàu của ông hoạt động được liên tục, tạo điều kiện cho tàu ông định vị khi khai thác hải sản, làm cơ sở truy xuất nguồn gốc sản phẩm, cũng như hỗ trợ cứu hộ, cứu nạn.
Hiện nay, tỉnh Quảng Trị nói riêng và cả nước nói chung đang tập trung thực hiện nhiệm vụ chống khai thác thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU) nên việc lắp đặt thiết bị giám sát hành trình trên các tàu cá có ý nghĩa rất quan trọng. Có thiết bị giám sát giúp các cơ quan quản lý theo dõi, ngăn chặn tàu cá vi phạm trên các vùng biển; là cơ sở xác nhận, chứng nhận nguồn gốc thủy sản từ khai thác.
Ngoài ra, thiết bị này còn hỗ trợ phòng, chống thiên tai, tìm kiếm cứu nạn, quản lý đội tàu cá của các cơ quan quản lý thủy sản các cấp từ trung ương đến địa phương. Đến nay, với sự chỉ đạo quyết liệt từ trung ương đến địa phương, việc triển khai lắp đặt thiết bị giám sát hành trình tàu cá trên địa bàn tỉnh đã đạt được những kết quả đáng kể với số lượng tàu cá đã lắp đặt là 184/192 tàu, đạt 95,8%.
Thông qua hệ thông giám sát hành trình tàu cá, các cơ quan quản lý nhà nước về thủy sản như: Chi cục Thủy sản, Ban quản lý cảng cá và các đồn biên phòng ven biển đã theo dõi được hành trình các tàu cá được lắp đặt thiết bị. Nếu thiết bị bị mất kết nối sẽ làm ảnh hưởng đến quá trình quản lý, theo dõi, giám sát, ngăn chặn các tàu hoạt động sai vùng biển, không có cơ sở để truy xuất nguồn gốc từ khai thác, ảnh hưởng đến công tác chống khai thác thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định.
Việc hỗ trợ các chủ tàu cá cước thuê bao dịch vụ vệ tinh giám sát hành trình tàu cá được tỉnh xây dựng và ban hành chính sách phù hợp với điều kiện thực tế và mang tính khả thi cao. Các tổ chức, cá nhân tiếp cận nguồn kinh phí hỗ trợ thuận lợi nhất để đầu tư phát triển sản xuất, phù hợp với nguồn ngân sách của tỉnh.
Đối tượng được hỗ trợ là các tổ chức, cá nhân có tàu cá với chiều dài lớn nhất từ 15 m trở lên đăng ký tại tỉnh Quảng Trị có lắp đặt thiết bị giám sát hành trình theo quy định; có đầy đủ các loại giấy tờ còn hiệu lực do cơ quan có thẩm quyền cấp gồm: giấy chứng nhận đăng ký tàu cá, giấy phép khai thác thủy sản, giấy chứng nhận an toàn kỹ thuật tàu cá và giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm.
Các chủ tàu cá đã ký kết hợp đồng dịch vụ thuê bao vệ tinh giám sát hành trình tàu cá với đơn vị cung cấp dịch vụ. Thuyền trưởng tàu cá phải đảm bảo thiết bị giám sát hành trình hoạt động đúng theo quy định của Luật Thủy sản. Các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ giám sát hành trình tàu cá được cơ quan có thẩm quyền chấp thuận, thông báo công khai.
Tàu cá vượt ranh giới cho phép trên biển, bị xử phạt vi phạm hành chính liên quan đến thiết bị giám sát hành trình thì không được hỗ trợ cước thuê bao trong vòng 12 tháng kể từ ngày có quyết định xử phạt hay thông báo vi phạm. Số lượng tàu hỗ trợ tối đa 192 tàu đang hoạt động, hiện mới có 184 tàu đã lắp đặt thiết bị giám sát hành trình sẽ được nhận hỗ trợ, còn 8 tàu là của những chủ tàu chưa lắp thiết bị giám sát hành trình và của những đơn vị làm công tác quản lý sẽ chưa được nhận hỗ trợ.
Mức hỗ trợ 70% cước thuê bao dịch vụ vệ tinh giám sát hành trình tàu cá hằng năm theo hợp đồng ký kết giữa đơn vị cung cấp dịch vụ và chủ tàu nhưng không quá 3,5 triệu đồng/ tàu/năm. Tổng kinh phí hỗ trợ tối đa toàn tỉnh là 1.625 triệu đồng từ ngân sách tỉnh. Thời gian hỗ trợ từ năm 2023-2025, bắt đầu áp dụng từ 1/8/2023. Một chủ tàu có nhiều tàu cá đủ điều kiện được hỗ trợ thì thực hiện hỗ trợ đối với tất cả các tàu cá đủ điều kiện. Mỗi tàu cá chỉ được hỗ trợ cước thuê bao dịch vụ vệ tinh giám sát hành trình cho 1 thiết bị.
Phó giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Nguyễn Phú Quốc cho biết: chính sách hỗ trợ cước thuê bao dịch vụ giám sát hành trình trên tàu cá được thực hiện theo Nghị quyết 55/2023/NQHĐND, ngày 19/7/2023 của Hội đồng nhân dân tỉnh nhằm giúp chủ tàu duy trì hoạt động thiết bị giám sát hành trình, giảm chi phí sản xuất, đồng thời, tăng cường quản lý của các cơ quan quản lý nhà nước trong lĩnh vực khai thác thủy sản trên các vùng biển, kiểm soát hoạt động của tàu cá phục vụ công tác chống khai thác bất hợp pháp.
Đặc biệt, không để tình trạng tàu cá của tỉnh hoạt động khai thác trái phép trên vùng biển nước ngoài, góp phần gỡ cảnh báo “thẻ vàng” của EC đối với thủy sản khai thác của Việt Nam.
Chủ trương hỗ trợ cước thuê bao dịch vụ vệ tinh giám sát hành trình tàu cá là một chủ trương đúng đắn, kịp thời tạo điều kiện cho ngư dân khai thác có hiệu quả vùng biển xa và góp phần thực hiện tốt nhiệm vụ IUU của nhà nước. Hiện các địa phương đang khẩn trương phổ biến và triển khai chính sách này đến những chủ tàu, công tác hỗ trợ được thực hiện công khai, minh bạch, công bằng và đúng quy định.