Hòa đàm về Ukraine vẫn mong manh

Thủ tướng Anh Keir Starmer hôm 2-3 chủ trì hội nghị quan trọng với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky và các nhà lãnh đạo phương Tây trong nỗ lực khôi phục hy vọng về một giải pháp hòa bình cho cuộc xung đột Nga - Ukraine.

Theo đài Sky News, sự kiện tại thủ đô London này có sự hiện diện của nhiều nhà lãnh đạo như Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen, Tổng Thư ký NATO Mark Rutte, Thủ tướng Ý Giorgia Meloni…

Tại đây, các nhà lãnh đạo tiếp tục kêu gọi tiến hành đàm phán hòa bình có sự tham gia của Ukraine và các bảo đảm an ninh cần thiết để duy trì hòa bình lâu dài, ngăn xung đột tái diễn. Điều này có nghĩa là cần thuyết phục Washington đồng ý hỗ trợ, có thể dưới dạng không quân, tình báo hoặc giám sát.

Trong bối cảnh Mỹ đang là động lực chính trong việc thúc đẩy đàm phán hòa bình với Nga, Thủ tướng Starmer muốn châu Âu sẵn sàng đảm nhận vai trò dẫn đầu nỗ lực gìn giữ hòa bình nếu có thỏa thuận được ký kết. Tuy nhiên, trong cuộc gặp Tổng thống Donald Trump tại Nhà Trắng hôm 27-2, ông Starmer chưa thể đạt được những bảo đảm như trên từ phía Washington.

Châu Âu hiện đối mặt với câu hỏi khó rằng liệu họ có thể đi đầu trong việc cung cấp vũ khí và tài chính cho Kiev trước khi hòa đàm bắt đầu hay không.

Thủ tướng Anh Keir Starmer (trái) đón tiếp Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tại thủ đô London hôm 1-3Ảnh: president.gov.ua

Do thiếu hụt vũ khí và không có kho dự trữ đạn nhiều như Mỹ, các nhà lãnh đạo châu Âu cho đến giờ chỉ dừng lại ở việc đưa ra tuyên bố ủng hộ ông Zelensky sau cuộc "đấu khẩu" giữa nhà lãnh đạo Ukraine và ông Donald Trump tại Nhà Trắng hôm 28-2. Dù vậy, một số nhà lãnh đạo khuyến khích ông Zelensky quay lại đàm phán với ông chủ Nhà Trắng.

Riêng Thủ tướng Ý Giorgia Meloni kêu gọi tổ chức một hội nghị thượng đỉnh khẩn cấp với sự tham gia của Mỹ, các quốc gia châu Âu và các đồng minh để thảo luận về cách đối phó với những thách thức lớn hiện nay, bắt đầu từ Ukraine.

Trước thềm hội nghị, Thủ tướng Anh cam kết "sự ủng hộ không lay chuyển" đối với Ukraine, đồng thời nhận định châu Âu đang "ở một bước ngoặt" trong cuộc xung đột. Ông Starmer đưa ra cam kết này sau khi tiếp Tổng thống Zelensky tại London hôm 1-3.

Tại cuộc gặp, hai nhà lãnh đạo này đã ký thỏa thuận, theo đó Anh cho Ukraine vay gần 3 tỉ USD để giúp tăng cường khả năng phòng thủ.

Bên cạnh đó, Thủ tướng Starmer, cùng với Tổng thống Macron, còn đang thuyết phục Tổng thống Donald Trump tiếp tục hỗ trợ Ukraine. Dù vậy, theo đài CNBC, cuộc gặp sóng gió giữa hai tổng thống Mỹ và Ukraine tại Nhà Trắng trước sự chứng kiến của truyền thông khiến dư luận thắc mắc về động thái tiếp theo của Washington.

Mục đích ban đầu của cuộc gặp này là khởi động đàm phán về một thỏa thuận liên quan đến các khoáng sản quan trọng của Ukraine nhưng biến thành một cuộc đối đầu khi ông Donald Trump và Phó Tổng thống JD Vance chỉ trích ông Zelensky "không thể hiện đủ lòng biết ơn đối với sự ủng hộ của Mỹ".

Một quan chức Nhà Trắng hôm 1-3 cho đài NBC News biết các cuộc đàm phán trực tiếp giữa chính quyền ông Donald Trump và Ukraine vẫn đang bị đình trệ. Tổng thống Zelensky cho đến giờ vẫn giữ lập trường rằng mọi thỏa thuận nhằm chấm dứt xung đột với Nga phải bao gồm các cam kết bảo đảm an ninh và điều này phải kết hợp với thỏa thuận về khoáng sản mà Nhà Trắng đã soạn thảo.

Hoàng Phương