Hoa Kỳ, Canada ủng hộ ASEAN giải quyết vấn đề Biển Đông trên cơ sở luật pháp quốc tế

Sáng 10/9, trong khuôn khổ Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN 53 (AMM 53) đã diễn ra các Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN – Hoa Kỳ và ASEAN – Canada.

Tại Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN – Hoa Kỳ, các nước đánh giá cao quan hệ đối tác chiến lược ASEAN-Hoa Kỳ, coi đây là nhân tố quan trọng trong bảo đảm hòa bình, ổn định, phát triển ở khu vực, hoan nghênh thành lập quan hệ Đối tác Mekong-Hoa Kỳ. Trên thực tế, trong nhiều thập kỷ qua, kể từ khi quan hệ đối thoại ASEAN-Hoa Kỳ hình thành năm 1977, Hoa Kỳ đã trở thành đối tác chiến lược của ASEAN, trở thành đối tác thương mại lớn thứ 3 và nhà đầu tư thứ 4 của ASEAN. Bên cạnh đó, các nước cũng cho rằng, việc Hoa Kỳ tham gia tích cực vào các diễn đàn do ASEAN thành lập và dẫn dắt đã hỗ trợ ASEAN duy trì hiệu quả vai trò trung tâm, thúc đẩy đối thoại và hợp tác trong khu vực.

Hoa Kỳ khẳng định lập trường ủng hộ các nước ASEAN đoàn kết và giải quyết các tranh chấp trên cơ sở luật pháp quốc tế.

Trong thời gian tới, ASEAN trông đợi Hoa Kỳ hỗ trợ các nỗ lực phục hồi thông qua các chương trình hợp tác phát triển Hoa Kỳ đang triển khai như Chương trình Đối tác về tối ưu hóa hợp tác khu vực (PROSPECT), và các chương trình hợp tác kinh tế-thương mại, hỗ trợ phát triển các doanh nghiệp vừa và nhỏ (MSMEs) khởi nghiệp, phát triển nguồn nhân lực, đổi mới sáng tạo, tận dụng các thành tựu Cách mạng Công nghiệp 4.0...

Hoa Kỳ đánh giá cao vai trò Chủ tịch ASEAN 2020 của Việt Nam

Phát biểu tại Hội nghị, Ngoại trưởng Hoa Kỳ Micheal Pompeo khẳng định việc ASEAN xây dựng thành công Cộng đồng và đóng vai trò trung tâm của khu vực là phù hợp với lợi ích của Hoa Kỳ, đánh giá cao vai trò chủ động của Việt Nam trong cương vị Chủ tịch ASEAN 2020, đặc biệt trong điều phối các nỗ lực khu vực cùng với các đối tác ứng phó hiệu quả với dịch bệnh. Ngoại trưởng Pompeo đánh giá cao Tài liệu Quan điểm của ASEAN về Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương (AOIP) và tái khẳng định cam kết của Hoa Kỳ xây dựng và phát triển quan hệ đối tác chiến lược ASEAN-Hoa Kỳ vì hòa bình, thịnh vượng ở khu vực trên cơ sở tôn trọng độc lập, chủ quyền của nhau và hợp tác cùng có lợi.

Về tình hình quốc tế và khu vực, Ngoại trưởng Pompeo nhắc lại quan điểm của Hoa Kỳ về những vấn đề nóng trong quan hệ quốc tế và mong muốn các nước ASEAN tăng cường đoàn kết, thống nhất, tích cực trong các vấn đề liên quan đến hòa bình, ổn định.

Riêng về Biển Đông, Hoa Kỳ tái khẳng định lập trường và khuyến khích các nước ASEAN đoàn kết, thống nhất duy trì quan điểm chung về hòa bình ổn định, an ninh, an toàn, tự do hàng hải và hàng không trên Biển Đông, giải quyết các tranh chấp trên cơ sở thượng tôn luật pháp quốc tế, Công ước của Liên Hợp Quốc về Luật biển (UNCLOS) 1982 và các giá trị đã được nêu trong AOIP.

Phát biểu tại Hội nghị, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh hoan nghênh việc Hoa Kỳ tham gia một cách xây dựng vào các vấn đề trong khu vực, trong đó có cam kết ủng hộ mạnh mẽ vai trò trung tâm của ASEAN nhằm đem lại lợi ích chung cho cả ASEAN và Hoa Kỳ. ASEAN cũng khuyến khích Hoa Kỳ đóng vai trò tích cực trong việc duy trì hòa bình, ổn định, an ninh và an toàn hàng hải, tự do hàng hải và hàng không ở Biển Đông.

Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh nhấn mạnh lập trường nguyên tắc của ASEAN, đề nghị các bên tăng cường tin cậy chung và lòng tin, đề cao thượng tôn pháp luật, kiềm chế, không có các hành động gây phức tạp thêm tình hình, không quân sự hóa, giải quyết các tranh chấp thông qua các biện pháp hòa bình, tiếp tục thực hiện đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố DOC và sớm hoàn tất Bộ Quy tắc ứng xử COC ở Biển Đông hiệu lực, hiệu quả, phù hợp với luật pháp quốc tế, đặc biệt là UNCLOS 1982, đóng góp duy trì hòa bình, an ninh, ổn định ở Biển Đông và trong khu vực.

"ASEAN bày tỏ quan ngại sâu sắc về những diễn biến trên thực địa hiện nay, bao gồm những vụ việc nghiêm trọng và cả những hoạt động quân sự hóa trên Biển Đông đi ngược lại với các quyền lợi hợp pháp của các quốc gia ven biển cũng như luật pháp quốc tế, đặc biệt là Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển (UNCLOS) 1982. Những hành vi này đã làm xói mòn niềm tin, làm gia tăng căng thẳng, đe dọa hòa bình, an ninh và phát luật trong khu vực” - ông Phạm Bình Minh nhấn mạnh.

Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Phạm Bình Minh cũng nêu rõ: “Quan điểm của Việt Nam và ASEAN trong vấn đề này là nhất quán và rõ ràng. Chúng tôi nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tăng cường niềm tin chung và kêu gọi các bên kiềm chế trong những hoạt động của mình, giải quyết tranh chấp thông qua các biện pháp hòa bình theo luật pháp quốc tế, bao gồm UNCLOS 1982 – được coi là cơ sở để xác định quyền lợi hợp pháp của các quốc gia ven biển cũng như việc triển khai các hoạt động trên biển”.

ASEAN sẽ nỗ lực để thực thi một cách hiệu quả và đầy đủ Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) và sớm hoàn tất Bộ Quy tắc ứng xử của các bên ở Biển Đông (COC) một cách hiệu quả, toàn diện và theo đúng luật pháp quốc tế, trong đó có UNCLOS 1982. Chúng tôi hy vọng các cuộc đàm phán về COC sẽ sớm được nối lại với Trung Quốc.

Kết thúc Hội nghị, các Bộ trưởng thông qua Kế hoạch Hành động nhằm triển khai Quan hệ Đối tác Chiến lược ASEAN – Hoa Kỳ (2021-2025), với các hành động cụ thể để đưa hợp tác đi vào thực chất và đúng tiến độ.

Canada ủng hộ ASEAN thúc đẩy hòa bình và an ninh ở Biển Đông

Tại Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN – Canada, hai bên hài lòng ghi nhận những tiến triển tích cực trong quan hệ đối thoại ASEAN – Canada trên tất cả các lĩnh vực. Hai bên ghi nhận mong muốn của Canada nâng cấp quan hệ với ASEAN lên Đối tác Chiến lược.

Các Bộ trưởng Ngoại giao đánh giá cao sự tham gia tích cực của Canada vào các cơ chế do ASEAN thành lập và dẫn dắt, đặc biệt là Diễn đàn Khu vực ASEAN (ARF). Các nước ghi nhận nguyện vọng của Canada tham gia sâu hơn vào các cơ chế do ASEAN dẫn dắt như Cấp cao Đông Á, ADMM Mở rộng (ADMM +).

Canada ủng hộ ASEAN thúc đẩy hòa bình và an ninh ở Biển Đông

Trong bối cảnh đại dịch Covid-19 có những diễn biến khó lường, ASEAN đánh giá cao việc Canada hỗ trợ kịp thời các thiết bị bảo hộ y tế trị giá 4,5 triệu đô-la Canada.

Bộ trưởng Ngoại giao Canada phát biểu bày tỏ ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN trong cấu trúc khu vực đang phát triển năng động và trong bối cảnh dịch chuyển địa chính trị ở khu vực. Đồng thời công bố khoản hỗ trợ Chương trình học bổng và trao đổi giáo dục ASEAN-Canada (SEED) trị giá khoảng 10 triệu đô-la Canada.

Phát biểu tại Hội nghị, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh cho biết, Việt Nam hoan nghênh Canada đã ủng hộ sáng kiến của ASEAN trong ứng phó đại dịch Covid-19, đồng thời, mong muốn Canada hợp tác và hỗ trợ ASEAN giảm thiểu những tác động của dịch bệnh trên mọi mặt và phục hồi sau dịch bệnh.

Canada là đối tác thương mại lớn thứ 3 của ASEAN và là một trong những nền kinh tế lớn của Hiệp định đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP). Việt Nam mong muốn các nước cùng khai thác tiềm năng của Hiệp định thương mại tự do ASEAN-Canada trong tương lai.

Về vấn đề Biển Đông, Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh nhấn mạnh: “Canada đã hỗ trợ các quốc gia ASEAN trong việc thúc đẩy tăng cường hòa bình và an ninh, an toàn trên biển, sự tự do hàng hải và hàng không trên Biển Đông. Lập trường cơ bản của ASEAN không thay đổi. ASEAN tái khẳng định tầm quan trọng của việc tuân thủ các luật quốc tế, bao gồm UNCLOS 1982, cũng như các biện pháp thúc đẩy xây dựng lòng tin, không quân sự hóa và kiềm chế trong việc thực hiện tất cả các hành động”.

Trong chiều 10/9, diễn ra các Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN-Australia, ASEAN-New Zealand, Phiên đối thoại giữa các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN và các Đại diện Ủy ban liên chính phủ ASEAN về Nhân quyền và Đối thoại Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN về Tăng cường vai trò của Phụ nữ vì Hòa bình và An ninh bền vững./.

Trần Khánh-Hoàng Phạm/VOV.VN